Эркин иқтисодий ҳудудлар

Deklaratsiyalash
– bojxona chegarasi orqali olib o„tilayotgan va (yoki) bojxona 
nazorati ostida turgan tovarlar va (yoki) transport vositalari to„g„risidagi zarur 
ma‟lumotlarni bojxona organlariga ma‟lum qilish. 
Diversifikatsiya
– (lot. diversificatio – o„zgarish, xilma-xil taraqqiyot) – 
korxonalarning faoliyati sohalari va ishlab chiqaradigan mahsulotlari turining 
kengayishi, yangilanib turishi. Disversifikatsiya ishlab chiqarishda yuqori 
samaradorlikka erishish, iqtisodiy foyda olish, bankrotlikka barham berish va boshqa 
maqsadlarda amalga oshiriladi. 
Dividend
– (lot. dividendum – taqsimlanadigan narsa) – aksiyadorlar jamiyati 
foydasidan aksiya egasiga har yili beriladigan va uning daromadiga aylangan qismi. 
Dividendning miqdori aksiyadorlar jamiyatining sof foydasi, aksiyalar soni va 
qiymatiga bog„liq. 
Direksiya
– erkin iqtisodiy zona faoliyatini tezkor boshqarish uchun tashkil 
etiladigan, davlat unitar korxonasi shaklidagi yuridik shaxs. 
Diskont
(ingl. discount – chegirma, lot. computare – hisobga olmoq) – qimmatli 
qog„ozning fond birjasida ayni paytda sotilayotgan narxi bilan nominali yoki uni 
qaytarib sotib olishdagi narxi o„rtasidagi farq.
E 
Er uchastkasidan foydalanish to„g„risidagi shartnoma
– tegishli shahar 
(tuman) hokimligi va EIZ qatnashchisi o„rtasida tuziladigan, EIZ hududida yer 
uchastkasidan tezkor foydalanish to„g„risidagi shartnoma. 
Er uchun ijara haqi
– uning hajmi, shartlari va o„tkazish muddatlari 
shartnomaga muvofiq o„rnatiladi. Qishloq xo„jaligi maqsadlariga mo„ljallangan 
yerlar ijaraga olinganda uning miqdori ijaralangan uchastkalardan olinadigan yer 
solig„ining summasidan oshmasligi kerak.
J 

---

362 
Jamg„arish 
– joriy davrdagi qayta ishlashning moddiy asosini kengaytirish 
orqali kelajakda aholi iste‟molini oshirishga yo„naltirilgan jarayon. Jamg„arishning 
asosiy funksiyasi takror ishlab chiqarish jarayonining pirovard maqsadiga erishishga 
ko„maklashishdir. Takror ishlab chiqarish jarayonining maqsadi aholining o„sib va 
o„zgarib borayotgan ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlarini qondirishdan iborat. 
Jamg„arma
– aholi, korxona va davlat joriy daromadlarining kelajakdagi 
ehtiyojlarini qondirish va daromad olish maqsadlarida to„planib borishi.
Jahon bozori
– xalqaro mehnat taqsimotida ishtirok etish bilan o„zaro 
bog„langan mamlakatlar o„rtasidagi barqaror tovar pul munosabatlari tizimi.