Ёруђлик ќаљидаги таълимот ва геометрик

Yupqa plastinkalardan qaytgan yorug’likning interferensiyasi.
Agar yorug’lik nuri yupqa tiniq plastinkaga yoki plyonkaga tushsa, bu nurlar plastinkaning ikkala sirtidan ham qisman qaytadi va qisman o’tadi.
Bu plastinkaning yuqori va pastki qismlaridan yorug’lik qaytishi natijasida hosil bo’lgan birinchi va ikkinchi kogerent nurlar hosil qilgan interferensiyani ko’rib chiqaylik.

Birinchi va ikkinchi nurlar optik yo’llarining farqi qo’yidagicha bo’ladi.
(1)
ni topish uchun ( ) va ( ) larni topish kerak bo’ladi. Dastlab ni topamiz, buni dan topamiz.
bundan 2 (2)
Endi esa dan ( ) ni topaylik
bundan (3)
bu yerda noma’lum, buni topish uchun ABK dan foydalanamiz.

Bundan xuddi shuningdek AC=2AK demak
(4)

1. 
   ni hisobga olib (3) ni yozsak
   

(5)
hosil bo’ladi. (5) va (2) ni hisobga olganda (1) ni yozsak
(6)
Sinish qonuniga asosan
bundan (6) ni yozsak

ya’ni
(7)
hosil bo’ladi.
(7) ni boshqa ko’rinishda ham yozish mumkin

Yorug’lik optik zichligi katta muhitdan qaytganda elektr maydon kuchlanganligi vektori o’z fazasining 180⁰ ga o’zgartiradi,. Shuni hisobga olsih uchun (8) formulaga ( ) kattalikni qo’shish yoki ayirish kerak, ya’ni
(9)
Agar 1 va 2 nurlar yo’liga to’plovchi linza qo’yilsa, bu nurlar linza fokal tekisligining biror nuqtasida yig’ilib interferensiya hodisasini vujudga keltiradi.
Interferensiya natijasida optik yo’llar farqi ga bog’liq bo’ladi.
shartni qanoatlantiruvchi nuqtalarida minimum hosil bo’lsa, shartni qanoatlantiradigan nuqtalarda esa maksimumlik hosil bo’ladi.
Teng og’ishga tegishli interferensiya
Sindirish ko’rsatkichi (n) ga va qalinligi (d) ga teng bo’lgan yupqa yassi parallel plastinkaga monoxromatik yorug’lik nuri ( ) burchak ostida tushayotgan bo’lsin. Bu vaqtda (9) tenglamaga asosan optik yo’llar farqi quyidagiga teng bo’ladi.
(1)
(1) formuladan ko’rinadiki, plastinkaning havo-plastinka, plastinka–havo chegarasidan qaytgan nurlar o’zaro interferensiyalashib maksimum yoki minimum hosil qiladi.
(1) dan ko’rinadiki, berilgan qalinlikdagi yassi parallel plastinka uchun (max) yoki (min) hosil bo’lishi ( ) burchakka bog’liq bo’lar ekan.
Agar
(2)
bo’lsa, parallel nurlar o’zaro interferensiyalashib (max) ni
(3)
Shartni qanoatlantiruvchi burchak ostida tushayotgan nurlar o’zaro interferensiyalashib (min) ni hosil qiladi.



Boshqacha aytganda faqat ma’lum burchak ostida tushuvchi parallel nurlar fazosi plastinkadan qaytganda interferensiyalashib (max) yoki (min) ni beradi. Shuning uchun ham bunday interferensiyaga teng og’ishga tegishli interferensiya deyiladi.
Bunday holda yassi plastinkadan qaytuvchi nurlar o’zaro parallel bo’lib, ular cheksizlikda uchrashadilar. Shuning uchun ham bunday interferensiyaga ( ) da joylashgan yoki lokallashgan deb ataladi. Bu vaqtda interferensiyani kuzatish uchun yig’uvchi linza ishlatiladi.