F. M. Xalimova turizm geografiyasi o‘quv qo‘llanma

125 
XVII-BOB AFRIKA MINTAQASI TURIZMI GEOGRAFIYASI 
128 
17.1. 
Afrika mintaqasi turizmi geografiyasi 
128 
17.2. 
Janubiy Afrika respublikasi turizm iqtisodiyoti 
131 
17.3. 
Tunis va Marokash mamlakatlari turizm iqtisodiyoti 
134 
XVIII-
BOB 
YAQIN SHARQ MINTAQASI TURIZMI 
GEOGRAFIYASI 
138 
18.1. 
Yaqin Sharq mintaqasi turizmi geografiyasi
138 
18.2. 
Birlashgan Arab Amirliklarini turistik salohiyati
139 
XIX-BOB O‘ZBEKISTON TURIZMI GEOGRAFIYASI
143 
19.1. 
O‘zbekistonda turizmning shakllanishi va rivojlanishi 
143 
19.2. 
Respublika turistik salohiyati 
144 
XULOSA
 
155 
GLOSSARIY
 
157 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI 
163 
 
 

---

6 
KIRISH 
Bugungi kunda turizm eng tez rivojlanayotgan tarmoq bo‘lib, mamlakat 
iqtisodiyoti uchun zarur bo‘lgan valyuta tushumini ta’minlovchi soha hisoblanadi. 
Mamlakat iqtisodiyotida turizm xizmatlarini takomilashtirish orqali uning 
samaradorligini oshirishni, ichki turizm bozori va xalqaro turizm bozorini tashkil 
qilishda zamonaviy servisdan foydalanish hamda uning, unumdorligini va 
samaradorligini aniqlaydi. Turizm globalizatsiyasi sharoitlarida ilg‘or xizmat 
ko‘rsatish texnologiyalari ta'siri ostida turistik xizmatlar ko‘rsatish jarayonlari 
takomillashadi. 
Turizmning jahon xo‘jaligidagi hissasi yil sayin oshib, u mamlakat iqtisodida 
muhim o‘rin tutmoqda. Mazkur soha dunyodagi ko‘pgina davlatlarning daromad 
manbai sifatida ularning milliy iqtisodiyotiga ijobiy ta’sir etmoqda. Shu jihatdan, 
O‘zbekistonda mazkur tarmoqqa e’tibor kuchaytirilmoqda.
Mamlakatimizda ish o‘rinlari yaratish, iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish, 
hududlarni jadal rivojlantirish, valyuta tushumlarini ko‘paytirish, aholi daromadlari 
va turmush darajasini oshirish kabi eng muhim ijtimoiy-iqtisodiy vazifalarni Yaqin 
istiqbolda hal qilish uchun keng salohiyatga ega bo‘lgan turizm sohasini rivojlantirish 
borasida izchil chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. 
Turizm geografiyasi - bu turistik hududning vaqtincha tashkil etilishini, 
ayniqsa hududiy turistik va rekreatsion tizimlarning shakllanishi, ishlashi va 
rivojlanishini o‘rganadigan mustaqil ilmiy fan. Turistik va rekreatsion xizmatlarga 
bo‘lgan talabning hozirgi tendensiyalari, ularning hududiy namoyon bo‘lishi, bo‘sh 
vaqt va bo‘sh vaqtni tashkil etishning yangi shakllari, turistik bozorlarning 
shakllanishi va rivojlanishining milliy va mintaqaviy xususiyatlari turizm sohasi 
mutaxassislaridan umumiy va ixtisoslashtirilgan, shu jumladan chuqur geografik 
bilimlarga ega bo‘lishni talab qiladi. 
Turizm geografiyasi mustaqil ilmiy fan sifatida o‘z oldiga dunyo mamlakatlari 
va mintaqalarida dam olish va turizmni rivojlantirishning hududiy va vaqtincha 
shakllari va tendensiyalari, hududiy turistik-rekreatsion tizimlar, ularning shakllanish 
shartlari va omillari to‘g‘risida yaxlit tasavvur berish maqsadini qo‘yadi. 

---

7 
"Turizm geografiyasi" o‘quv qo‘lanmasining mazmuni talabalarga jahon 
sayyohlik bozorining zamonaviy geografiyasi, dunyo mamlakatlari va mintaqalarida 
dam olish va turizmning hududiy tashkil etilishi, milliy, mintaqaviy va mahalliy 
darajada dam olish va turizmni rivojlantirishning yangi hududiy va tashkiliy 
shakllarini loyihalash va boshqarish ko‘nikmalarini egallashga imkon beradi. 
Shunga o‘xshash nazariy bilimlar va amaliy ko‘nikmalar bitiruvchilarning 
ilmiy-tadqiqot ishlarida, loyihalash va ishlab chiqarish faoliyatida zarurdir. Ular 
quyidagi mavzular bo‘yicha ko‘nikmalarini shakllantiradilar: hududlarning turistik va 
rekreatsion salohiyatini aniqlash va baholash qobiliyati; turizm bozori monitoringi 
tadqiqotlarini o‘tkazish imkoniyati; "Turizm" sohasida fanning Yevropa ta'limi 
dasturlari tizimida shakllangan turistik va rekreatsion hudud va boshqa bir qator 
vakolatlarga yo‘naltirilganlik. 
Turizm geografiyasi o‘quvchilarni xalqaro turistik aloqalarni tahlil qilish, 
turistik diqqatga sazovor joylarni aniqlash, ixtisoslashtirilgan hududiy turistik va 
rekreatsion tizimlarning shakllanish sabablari va ularning samarali rivojlanishi 
omillarini o‘rganishga yo‘naltiradi. Turizm geografiyasi bizga alohida davlatlar va 
mintaqalarning turistik va rekreatsion salohiyatini va turizmni rivojlantirish 
manbalarini o‘rganishga imkon beradi, uning asosida xalqaro va ichki turizm 
rivojlanadi, asosiy turistik oqimlar shakllantiriladi, turizm rivojlanishining xalqaro, 
milliy va mintaqaviy xususiyatlari tahlil qilinadi. 
Ushbu o‘quv qo‘llanma "Turizm geografiyasi" fani o‘quv kursini amalga 
uchun mo‘ljallangan. O‘quv qo‘llanma bakalavriatning 5610200 – Mehmonxona 
xo‘jaligini tashkil etish va boshqarish va 5610300 - Turizm (faoliyat yo‘nalishlari 
bo‘yicha) ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha tahsil olayotgan talabalar uchun 
mo‘ljallangan. Kurs turizm bo‘yicha ta’lim sohasidagi asosiy xujjat hisoblangan 
malaka talablarini hisobga olgan holda Turizm sohasi yo‘nalishlari bo‘yicha 
bitiruvchilarni tayyorlash bo‘yicha talabda belgilangan vazifalarni bajarish uchun 
zarur bo‘lgan asosiy bilim va ko‘nikmalarni shakllantirishga qaratilgan. 

---

8