Mazmun va shakl. Falsafada mazmun va shakl kategoriyasi narsa, xodisalarning mavjudligi va rivojlanish jarayonini bilish usuli sifatida muhim ahamiyatga ega. Mazmun - narsa va xodisalarning rivojlanish jarayonidagi sistemani tashkil qilgan elementlarning strukturaviy boglanishi bo’lib, uni boshqa sistemalardan farini belgilaydigan aloqadorliklar va munosabatlarini ifodalaydi. Shakl esa – sistemani tashkil qilgan elementlarning strukturaviy boglanishlari, aloqadorliklari, munosabatlarining ifodalanishidir. xozirgacha falsafiy adabiyotlarda mazmun va shakl o’rtasidagi boglanishlarni bir-biridan ajratib taxlil qilish an’anaviy harakterga ega. Ya’ni, mazmunning o’zgarishi shaklning o’zgarishiga olib keladi, degan xulosa ustuvor bo’lgan.
Sabab va oqibat.Narsa va xodisalarning ichki birligi, yaxlitligi va tarixiy-tadrijiy rivojlanish tamoyiliga ko’ra, ularning mazmuni va shakli o’zgarib turadi. O’z navbatida, har qanday sistemaning elementlari o’rtasidagi strukturaviy bog’lanish konkret mazmunga ega bo’lib, unga mos mazmunlarda o’z ifodasini topadi. Boshqacha qilib aytganda, mazmun va shakl o’rtasidagi aloqadorlik, bog’lanish, munosabatning harakteri muayyan sababga asoslanadi. Ya’ni, narsa va xodisalarning sistema shaklida namoyon bo’lishi, muayyan sabab oqibatidir. Demak, narsa va xodisalarning tadrijiy rivojlanishi sabab-oqibat munosabatlari tarzida namoyon bo’ladi. Shunga ko’ra, sabab – biror narsa va xodisa rivojlanish jarayonining oqibatidir.
Foydalanilgan adabiyotlar 1.Abu Nasr Forobiy. Fozilodamlarshahri.–T.:Yangiasravlodi, 2016.- 318 b. 2.Allayarova S. Badiiyijodgermenevtikasi – T.: Universitet, 2011. 3.Bozarov D. Sinergetikparadigma. -T.: Tafakkur, 2010. -160b. 4.Guseynov A.A., Apresyan R.G. Etika. Uchebnik. –M.: Gardariki, 2013. 5.Yoqubova M. Fan axborotlashuviningjamiyatrivojidagio‘rni- T.:”Star- Poligraf”, 2010. -180 b. 6.Krivsun O.A. Estetika. Uchebnik–M.: Gardariki, 2013 7.Qahhorova Sh. Global ma’naviyat – globallashuvning g‘oyaviy asosi.- T.:Tafakkur, 2009. -670 b. 8.Madayeva Sh. Milliy mentalitet va demokratik tafakkur.–T.: Falsafa va huquq, 2007. 9.Nurmatova M. Shaxs kamolotida axloqiy va estetik qadriyatlar uyg‘unligi./ Monografiya. – T.: Universitet, 2009. 10.Otamurodov S. Globallashuv va millat. - T.: Yangi asr avlodi. 2008 11.Plutarx. Saylanma. Z.A’lamva Urfon Otajon tarjimasi. - T.: Yangi asr avlodi, 2006.12.Po‘latova D., Qodirov M., Ahmedova M. vaboshq. Falsafa tarixi: Sharq falsafasi. O‘quv qo‘llanma. –T.: TDSHI.2013.