Falsafaning funksiyalari, falsafa pedagokka, ilmiy tadqiqotchiga, biologga, muhandisga, umuman har bir insonga nima uchun kerakligining tahlili. Reja


Umuman har bir insonga falsafa nima uchun kerak



Yüklə 57,97 Kb.
səhifə4/5
tarix07.01.2024
ölçüsü57,97 Kb.
#211960
1   2   3   4   5
Falsafaning funksiyalari, falsafa pedagokka, ilmiy tadqiqotchiga, biologga, muhandisga, umuman har bir insonga nima uchun kerakligining tahlili.

3.Umuman har bir insonga falsafa nima uchun kerak
Falsafa (yunoncha phileo — muhabbat, sofia — donolik, soʻzma-soʻz donishmandlikka muhabbat) — dunyoqarashning fundamental masalalarini qoʻyish, tahlil qilish va hal etishga qaratilgan ruhiy madaniyat shakli.
Falsafa, fan kabi, nazariy shaklga ega, ammo, aniq aytganda, falsafa fan emas, masalan, fizika, kimyo, biologiya, mexanika, geologiya, tarix va boshqalar.
Har bir fan ma'lum bir ob'ektni, dunyoning o'ziga xos bo'lagini, uning o'ziga xos tomonini o'rganadi, mutaxassis olimlardan tashqari hech kimga tushunarsiz bo'lgan maxsus usullardan foydalanadi, tajriba va aniq kuzatishlarga tayanadi, asboblardan foydalanadi va hokazo.
Falsafiy bilimlar sohasida bularning hech biri yo'q. Falsafa ob'ekt bilan emas, balki sub'ekt, ijodkorlikka, maqsad qo'yishga va o'z-o'zini takomillashtirishga qodir shaxs bilan shug'ullanadi. Falsafaning predmeti “inson – dunyo” munosabatidir.
Shunday qilib, falsafa - bu insonning o'z yashash sharoitlarini tushunishi, dunyoning umumiy manzarasini qurish, dunyo va inson, insonning dunyodagi o'rni haqida umumiy tasavvurni yaratish. Bu falsafaning boshqa fanlardan farqi.
Har qanday falsafiy tizim insonning dunyoga, uning dunyodagi farovonligiga ma'lum munosabatini ifodalaydi. Har doim baholash, qiymat yondashuvi mavjud. Bu falsafa va san'at o'rtasidagi o'xshashlik, bu erda dunyo oddiy tasvirlangan emas, balki tajribali, ma'lum bir kayfiyat, dunyoga, insonga, hayotga munosabat ifodalanadi. Falsafa dunyoning u yoki bu qiyofasini yarata turib, unga nisbatan ma'lum bir munosabatni, ma'lum bir kayfiyatni, borliqning muayyan tajribasini belgilaydi. Bu esa, o‘z navbatida, madaniyatning, butun jamiyatning rivojlanish yo‘nalishini belgilab berishi mumkin.
Falsafa fanga nazariy muammolar, g'oyalar, fikrlash faoliyatining usullari va qoidalari loyihalarini taqdim etadi. Ilmiydan farqli o'laroq, falsafiy muammolarni hal qilishning to'g'riligini amaliyot bilan bevosita tekshirib bo'lmaydi. Falsafa doirasida inson ruhi ilmiy asosdan ozod bo'ladi, sezgi ilm-fan tomonidan hali isbotlanmagan va potentsial kuchga ega bo'lgan g'oyalarni topishga imkon beradi.
Fan taraqqiyotining ma’lum bir bosqichida ma’lum falsafiy g’oyalar talabga ega bo’ladi, ma’lum ta’limotlar dolzarb bo’lib qoladi. Shuning uchun falsafa ilmiy paradigmaning (yunoncha paradeigma - namuna, namuna) shakllanishida hal qiluvchi rol o'ynaydi, o'z ichiga o'rnatilgan ilmiy nazariyalar, qoidalar, falsafiy g'oyalar kiradi.
Har bir tarixiy davrda fan o‘rnatilgan paradigma doirasida rivojlanadi.



Yüklə 57,97 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin