Fanining tadqiqot sohasi va muammolari

Yosh rivojlanishini davrlarga boplish 
Bolaning rivojlanishi murakkab dialektik jarayondir. U 
taraqqiyotning 
turli 
Yosh 
davrlarida 
opzining 
sifat 
xususiyatlariga ega bopladi. psixologiyada bir necha Yosh 
davrlari farqlanadi:
D.B. Elkonin bopyicha Yoshni quyidagi davrlarga boplish 
mumkin: 

---

1. Gopdaklik davri – tugpilgandan 1 Yoshgacha. 
2. Ilk bolalik davri – 1-3 Yosh. 
3. Maktabgacha Yosh davri – 3-7 Yosh. 
3a. Kichik va oprta maktabgacha Yosh davri – 3 dan 4-5 
Yoshgacha. 
3b. Katta maktabgacha Yosh davri 4-5 dan 6-7 Yoshgacha. 
4. Kichik maktab Yoshi 7 – Yoshdan 11Yoshgacha. 
5. Opsmirlik Yosh davri 11-15 Yosh. 
6. Ilk opspirinlik davri 16-18 Yosh. 
D.B. Elkoninning tasnifi etakchi faoliyat nazariyasiga, har 
qaysi rivojlanish pallasida faoliyatning biror turi ustunlik qilishi 
mumkinligiga asoslanadi. Etakchi faoliyatning inson shaxs 
sifatida kamol topishidagi roli nazariyaning negizini tashkil 
qiladi. 
D.B. Elkonin bopyicha Yoshni davrlashtirish 
Yosh davri 
Yosh chegaralari 
Etakchi faoliyat turi 
Gopdaklik
Ilk bolalik 
Kichik 
va 
oprta 
maktabgacha Yosh 
davri 
Katta maktabgacha 
Yosh davri
Kichik 
maktab 
Yosh davri 
Opsmirlik 
Yosh 
davri 
Ilk opspirinlik davri
0-1 Yosh 
1-3 Yosh 
3-5 Yosh 
5-7 Yosh 
7-11 Yoshgacha 
11-15 Yosh 
15-18 Yosh 
Bevosita emotsional 
muloqat 
predmetli faoliyat 
Opyin faoliyati 
Rolli-syujetli 
opyinlar 
Opqish faoliyati
Muloqot 
Opquv 
- 
kasbiy 
faoliyat 
 
V.A. Krutetskiy bopyicha: 
1. CHaqaloqlik davri - tugpilgandan 10 kungacha. 
2. Gopdaklik davri – 1 Yoshgacha. 
3. Ilk bolalik davri – 1-3 Yoshgacha. 
4. Maktabgacha Yosh davri – 3-5 Yoshgacha. 

---

5. Bogpcha Yosh davri – 5-7 Yoshgacha. 
6. Kichik maktab Yoshi davri – 7-11 Yoshgacha. 
7. Opsmirlik davri – 11-15 Yoshgacha. 
8. Ilk opspirinlik davri – 15-18 Yoshgacha. 
Har ikkala tasnif ham puxtaligidan, ularga qanday nuqtai 
nazardan yondashilganidan qathiy nazar inson kamolotini topla 
ifodalab berishga ojizlik qiladi. Mazkur nazariyalar insonning 
shaxs sifatida shakllanishi bosqichlari haqida kopproq mahlumot 
beradi. Xullas, ularda Yoshlik, yetuklik, qarilik davrlarining 
xususiyatlari, qonuniyatlari topgprisida nazariy va amaliy 
mvahlumotlar etishmaydi. SHunga qaramay, ular oprta maktab 
pedagogik psixologiya fani uchun alohida ahamiyat kasb etadi. 
Inson umrining barcha Yosh davrlarini qamrab olgan 
davrlashtirish E.Gp. Gpoziev, G.S. Abramova hamda horij 
psixologlari Greys Krayg, Don Bokumning nazariyalarida 
keltiriladi.