Fayziyeva Ra’no Sa’dullayevnaning ‘Matematika-informatika” fani oyligida “Murakkab fan o’rganaman”

III. Yangi mavzu bayoni

Kvadrat tenglama ta’rifini yana bir bor esga olaylik:

ax²+bx+c=0 ko’rinishdagi tenglamaga kvadrat tenglama deyiladi, bunda : a,b,c lar berilgan haqiqiy sonlar, x haqiqiy o’zgaruvchidir. Bunda a≠0, b va c lar ixtiyoriy son.

Buyerdagi b va c lardan aqalli bittasi nolga teng bo’lsa , u holda bu tenglama chala kvadrat tenglama deyiladi. Demak chala kvadrat tenglama quyidagi ko’rinishlarda bo’lishi mumkin ekan:

ax²=0

ax²+c=0

ax²+bx=0

kabi ko’rinishlarda bo’lib, ularda asoni noldan farqli.

Misollar:

1. 
   5x²=0 tenglamani yechish uchun ikkala tomonini 5 ga bo’lamiz va uning shakli quyidagicha bo’ladi:
   

x²=0 bundan x=0.

2. 
   3x²-27=0 tenglamani yechaylik: buning uchun ozod sonni qarama ishora bilan tenglikning o’ng tomoniga o’tkazamiz:, keyin 3 ga bo’lib yuboramiz. Va ildizni topamiz:
   

3x²=27 , x²=9 , x=±3.

3. 
   3x²+5x=0 bu tenglamani yechish yo’li bir xil ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarib, ikkita tenglamani hosil qilib har birini alohida yechamiz:
   

x(3x+5)=0,

x=0 3x+5=0,

x₁=0 3x= -5,

x₂=-5/3

IV.