A) Stoplazmatik membrana təsir edən ekzotoksinlər B) Hüceyrədaxili hədəflərə təsir göstərən ekzotoksinlər Bu toksinlərin strukturu A-B ilə göstərilir və Binar toksinlər adlanirlar
B-fraqmenti reseptor funksiyasi daşiyir və toksinin orqanotroplugunu təmin edir
A-fraqmenti fermentativ aktivliyə və yüksək dərəcədə spesifikliyə malikdir
Tetanus toksini-tetanospazmin-onurga beynində ləngidici mediatorlarin-qlisin və qamma amin yag
turşusunun sekresiyasin blok etməklə oyanma və qicolma törədirlər
Botulotoksin –neyronlararasi sinapslarda asetilxolin sekresiyasin blok edir və ifliclər əmələ gətirir
C) Superantigenlər Limfositləri,əsasən T-limfositləri qeyri-spesifik fəallaşdirmaqla təsir edirlər
Spesifik fəallaşmadan fərqli olaraq qeyri-spesifik fəallaşmaya limfosit klonlarinin əksəriyyəti cəlb olunur
və sitokinlərin hipersekresiyasi baş verir
S.aureus enterotoksinləri və toksik şok sindromu toksini, streptokokklarin skarlatinoz toksini
superantigen xüsusiyyətinə malikdir
ENDOTOKSİNLƏR Mahiyyətcə qram mənfi bakteriyalarin xarici membraninin lipopolisaxarididir-LPS
Qram müsbətlərdə xarici membran olmadigindan endotoksin olmur
Endotoksinin böyük dozasi-faqositozu zəiflədir,toksikoz əlamətləri-zəiflik,təngnəfəslik,diareya,ürək damar
sistemi pozgunlugu,hipotenziya,hipoqlikemiya,əvvəlcə leykopeniya və sonra leykositoz,trombositlərin
aqreqasiyasi,hipotermiyaya səbəb olur
Endotoksinin mühüm bioloji təsirlərindən biri LPS inyeksiyasindan 60-90 dəq sonra inkişaf edən QİZDİRMA
reaksiyasidir.Bu müddət interleykin-1 in sintez olunmasi üçün lazimdir və interleykin termorequlyasiya
mərkəzinə təsir edərək qizdirma yaradir
ENDOTOKSİK ŞOK—qram mənfi bakteriyalarin qanda kütləvi parçalanmasi zamani böyül dozalarda əmələ
gələn endotoksinin təsirindən yaranir
Endotoksinin az dozasi-bədən tempraturunun artmasina səbəb olur və faqositozu stimulyasiya edir
Endotoksinin(LPS-in) bakteremiya zamani törətdiyi dəyişikliklərdən biri də Disseminasiyali damardaxili