Xroniki pielonefrit

Xroniki pielonefrit – böyrəklərin qeyri- spesifik iltihabi xəstəliyi olub, böyrək parenximası, kasa - ləyən sistemi və kanalcıqların zədələnməsi ilə xarakterizə olunur.

• Xroniki pielonefrit – böyrəklərin qeyri- spesifik iltihabi xəstəliyi olub, böyrək parenximası, kasa - ləyən sistemi və kanalcıqların zədələnməsi ilə xarakterizə olunur.
• Sonradan prosesə böyrək yumaqcıqları və damarları qoşulur.

Hər 1000 nəfərə 1-4 xəstələnmə düşür

• Hər 1000 nəfərə 1-4 xəstələnmə düşür

• Əsasən qızlar və qadınlar xəstələnirlər (daha çox cavan və orta yaşda olan) –oğlan və kişilərdən 6 dəfə çox

• uretranın anatomik quruluşu

• cinsi həyat

• ginekoloji xəstəliklər (vulvovaginit)

• hamiləlik (sidik yollarının obstruksiyası)

• - doğuşdan sonrakı dövr

Oral kontraseptivlərin istifadəsi (selikli qişanın PH-nı azaldır, mikrosirkulyasiyanı pozur, yerli immuniteti zəiflədir)

• Oral kontraseptivlərin istifadəsi (selikli qişanın PH-nı azaldır, mikrosirkulyasiyanı pozur, yerli immuniteti zəiflədir)

• Sidik kisəsinin neyrogen disfunksiyası

• Sidik kisəsi-sidik axarı reflyuksu

• Böyrək hemodinamikasının pozulması

• Yaşlı kişilərdə (prostat vəzinin adenoması, xərçəngi, sidik daşı xəstəliyi)

Qram (-) infeksiyalar:

• Qram (-) infeksiyalar:

• Bağırsaq çöpləri (E.coli) -70-95% (xəstəxanadan kənar infeksiya)

• Enterokokklar (xəstəxanadan kənar infeksiya) -5 %

• Proteylər – 19%

• Göy irin çöpləri

• Klebsiellalar – 6%

• Serratia

• Enterobakter

Qram (+) infeksiyalar: stafilokokklar -11%, streptokokklar -3%

• Qram (+) infeksiyalar: stafilokokklar -11%, streptokokklar -3%

• Bakteriyaların L forması (kimyəvi preparatlara qarşı mikroorqanizmlərin uyğunlaşan forması)

• Protoplastlar (sidiyin əkilməsi zamanı bu infeksiya tapılmır)

• Mikoplazmalar

Viruslar

• Viruslar

• Göbələklər

• Leptospiralar

• Mikst törədicilər (2/3 hallarda)

Uroloji manipulyasiyalar

• Uroloji manipulyasiyalar

• Keçirilmlş kəskin pielonefrit (düzgün olmayan, az müddətli müalicə)

• Soyuqlama

• Urodinamikanın pozulması

• Hamiləlik ( hormonal pozgunluqlar, sıxılma)

Şəkərli diabet

• Şəkərli diabet

• LOR üzvlərinin xroniki infeksiyaları

• Ağız boşluğunun xroniki infeksiyaları

• Genetik meyllik

• Sidik çıxarıcı yolların anomaliya və strikturaları

İnfeksiyanın böyrəklərə daxil olma yolları:

• İnfeksiyanın böyrəklərə daxil olma yolları:

• Hematogen yol (əsas yol)

• Qalxan yaxud urinogen yol (sidik axarının boşluğu ilə)

• Qalxan yaxud urinogen yol (sidik axarının divarı ilə)

• Törədicinin bilavasitə böyrəyə təsir etməsi

• Urodinamikanın pozulması (sidik kisəsi-sidik axarı reflyuksu)

• limfa axınının pozulması

• İmmun mexanizmlərin rolu

Əmələ gəlməsinə görə:

• Əmələ gəlməsinə görə:

• 1-cili pielonefrit (uroloji xəstəliklə əlaqəsi olmayan)

• 2-cili pielonefrit (uroloji xarakterli sidik çıxarıcı yolların zədələnməsi fonunda)

• İltihabi prosesin lokalizasiyasına görə:

• 1 tərəfli pielonefrit

• 2 tərəfli pielonefrit

• Total pielonefrit

• Seqmentar pielonefrit

Sidik çıxarıcı yolların keçiriciliyinin vəziyyətinə görə:

• Sidik çıxarıcı yolların keçiriciliyinin vəziyyətinə görə:

• - Obstruktiv

• - Qeyri-obstruktiv

Xəstəliyin fazası:

• Xəstəliyin fazası:

• Kəskinləşmə

• Remisiya

• İltihabi prosesin aktivliyinə görə:

• Aktiv iltihab fazası

• Latent iltihabi proses fazası

• Remissiya fazası

Xəstəliyin kliniki formaları:

• Xəstəliyin kliniki formaları:

• Hipertonik forma

• Nefrotik forma (nadir hallarda)

• Septiki forma – urosepsis

• Hematurik forma

• Anemik forma

• Latent və ya az simptomlu forma

• Residivləşən forma

• XBÇ-nin olması (böyrəklərin büzüşməsi)

SİNDROMLAR:

• SİNDROMLAR:

• 1) Ağrı

• 2) Dizurik

• 3) Sidik

• 4) İntoksikasiya

• 5) Hipertenziya

Bel nahiyyəsində ağrılar

• Bel nahiyyəsində ağrılar

• Üçütmə, temperaturun olması (subfebril yaxud febril) -20% hallarda

• Pasternatski simptomunun (+) olması

• Dizuriya (pollakiuriya, stranquriya, poliuriya, nikturiya)

Arterial hipertenziya (45-60% hallarda)

• Arterial hipertenziya (45-60% hallarda)

• Xüsusi çəkinin normal olması

• Tədricən XBÇ inkişaf edə bilər (XBÇ zamanı sidik sindromu zəif olur). Bu zaman xüsusi çəki azalır

• Tofilo simptomu

• Ağızda quruluq, yanğı hissi

• Papilyar nekroz ( ŞD-də və hamilə qadınlarda ola bilər)

• Qanin ümumi analizi:

• Anemiya (azot xaric edilmə funksiyası pozulmadan)

• Leykositoz

• EÇS - nin artması

Sidiyin ümumi analizi:

• Sidiyin ümumi analizi:

• Xüsusi çəkinin aşağı olması (azot xaric edilmə funksiyası pozulanda)

• Leykosituriya

• Şteynheymer-Malbin hüçeyrələri və aktiv leykositlərin tapılması

• Bakteriuriya

• Zəif proteinuriya

Mikrohematuriya (xəstəliyin kəskinləşmə mərhələsində 30-40% xəstələrdə)

• Mikrohematuriya (xəstəliyin kəskinləşmə mərhələsində 30-40% xəstələrdə)

• Silindruriya da ola bilər

• Sidik bulanıq olur

• Neçiporenko sınağı

• Zimnitski sınağı

USM (skrininq üsulu)

• USM (skrininq üsulu)

• KT

• NMR

• Böyrəklərin ümumi R-qrafiyası

• Ekskretor uroqrafiya

Retroqrad pieloqrafiya

• Retroqrad pieloqrafiya

• Böyrəklərin angioqrafiyası

• Xromosistoskopiya

• Radioizotop skenerləşmə

• Radioizoop renoqrafiya

Klinik əlamətlər

• Klinik əlamətlər

• Proteinuriya, bakteriuriya, leykosituriya

• USM əlamətləri: böyrəklərin ölçülərinin asimmetriyası, kasa- ləyən sisteminin genişlənməsi və deformasiyası, böyrək konturunun qeyri- hamarlığı

• Patoqnomonik rentgenoloji əlamətlər

Soyuqdan qorunmaq

• Soyuqdan qorunmaq

• Fiziki işin məhdudlaşdırılması

• Kifayət qədər zülal, karbohidrat, yağlar, vitaminlər

• 2-3 l/gün dozada maye qəbulu

• Quş üzümü şirəsi (antiseptik təsir)

• Qarpız, yemiş, balqabaq (sidik qovucu və antiseptik təsir)

• Sidiyin PH-nı dəyişmək, mikroorqanizmlər üçün əlverişsiz şərait yaratmaq (2-3 gün ərzində çörək, un məhsulları, ət, yumurta -turşulaşdırır, 2-3 gün isə meyvə, tərəvəz, süd-qələviləşdirir )

Sidiyin xaric olunmasının bərpa edilməsi (adenoma, daş, nefroptoz-nefropeksiya əməliyyatı)

• Sidiyin xaric olunmasının bərpa edilməsi (adenoma, daş, nefroptoz-nefropeksiya əməliyyatı)

Erkən başlamaq

• Erkən başlamaq

• Uzun müddətli müalicə (sidik mikroflorasının həssaslığı nəzərə alınmaqla)

• Antibakterial preparatların dəyişdirilməsi yaxud müştərək istifadə edilməsi

Antibiotiklər:

• Antibiotiklər:

• Pensillin qrup

• Sefalosporinlər -enterokokklara zəif təsir edir yaxud etmir

• (seftriakson, sefotaksim)

• Aminoqlikozidlər: gentamisin, amikasin, kanamisin (qram +,qram- flora, göy irin çöpləri)

Linkozaminlər: linkomisin-bakteriostatik təsir (qram + kokklar, spor əmələ gətirməyən anaeroblar)

• Linkozaminlər: linkomisin-bakteriostatik təsir (qram + kokklar, spor əmələ gətirməyən anaeroblar)

• Levomisetin –bakteriostatik təsir (qram+,qram-, aerob, anaeroblar, mikoplazma, xlamidiya)

• İmipinem (karbapenem preparatı)-ehtiyat antibiotikidir, qarışiq və ağır infeksiyalarda istifadə edilir

• V/d 0,5-1,0 + 100 ml 5%-li qlükoza

• yaxud

• ə/d 0,5-0,75 q.×2 dəfə (lidokainlə)

• Silastatin imipinemin böyrək inaktivasiyasını tormozlayır.

Sulfanilamidlər-urosulfan (qələvi reaksiyada təsiri artır)-az hallarda istifadə edilir

• Sulfanilamidlər-urosulfan (qələvi reaksiyada təsiri artır)-az hallarda istifadə edilir

• Xinolonlar: I nəsil-neviqramon, qramurin, palin

• II nəsil: siprofloksasin (500 mq)-”qızıl standart”, ofloksasin (200-400 mq), pefloksasin (400 mq), norfloksasin, levofloksasin (250 mq)

• Sidiyin turş reaksiyasında təsiri güclənir:

• - penisillin və onun yarım sintetik preparatları

• - tetrasiklin

• - novobiosin

• Sidiyin qələvi reaksiyasında təsiri güclənir:

• - eritromisin

• - oleandomisin

• - linkomisin

• - aminoqlikozidlər

• Sidyin reaksiyasından asılı olmayaraq təsir göstərən preparatlar:

• - levomisetin

• - ristomisin

• - vankomisin

Nitrofuran törəmələri: furamaq (furazidin), furadonin, furagin (qram+, qram –infeksiyalar)

• Nitrofuran törəmələri: furamaq (furazidin), furadonin, furagin (qram+, qram –infeksiyalar)

• Xinolinlər: nitroksolin (qram+, qram –flora)

Qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlar: voltaren

• Qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlar: voltaren

• Indometasin (uzun müddət istifadə edildikdə böyrək məməciklərinin nekrozunu və böyrək hemodinamikasının pozğunluğunu verə bilər)

• Böyrək qan cərəyanının yaxşılaşdırılması: kurantil, trental, heparin, eufillin

• Böyrəklərin funksional passiv masajı:

• Lazix və ya furosemid (həftədə 2-3 dəfə)

Ayı qulağı

• Ayı qulağı

• Qarğıdalı saçağı

• İtburnu dəmləməsi

• Quş üzümü şirəsi (tərkibində Na benzoat vardır)-antiseptik təsir

Adaptogenlər - jenşen

• Adaptogenlər - jenşen

• Metilurasil (1 qr.-dan 4 dəfə-15 gün)

• Levamizol (dekaris) (150 mq., 3 gündən bir-2-3 həftə)

• Timalin (10-20 mq-dan gündə 1 dəfə-5 gün)

• T aktivin (100 mkqr.-dan gündə 1 dəfə-5-6 gün)

Böyrək nahiyyəsinə furadoninlə elektroforez

• Böyrək nahiyyəsinə furadoninlə elektroforez

• Böyrək nahiyyəsinə eritromisinlə elektroforez

• Böyrək nahiyyəsinə kalsi xlorla elektroforez

• Diatermiya, ozokerit, parafin applikasiyaları

Hipotenziv

• Hipotenziv

• Ağrıkəsici

• Uremiya əleyhinə

• Antipiretik

• Anemiya əleyhinə və s.

Mineral sular (iltihab əleyhinə, böyrək qan dövranını yaxşılaşdırıcı, sidik qovucu təsir, sidiyi qələviləşdirir)

• Mineral sular (iltihab əleyhinə, böyrək qan dövranını yaxşılaşdırıcı, sidik qovucu təsir, sidiyi qələviləşdirir)

• Qala altı, Jeleznovodsk, Truskavets, Yessentuki, Bayraməli

• Əks-göstərişlər:

• -ciddi AH

• -ciddi anemiya

• -XBÇ

3-6 ay ərzində hər ay 7-10 günlük müalicə

• 3-6 ay ərzində hər ay 7-10 günlük müalicə

• Bu müddətdən sonra davamlı remissiya olarsa - antibiotikoterapiya dayandırılır

• Diqqətinizə görə

• minnətdaram!