Fibrinolizis Prof. Dr. Asuman Gölgeli

Fibrinolizis

• Prof. Dr. Asuman Gölgeli

Fibrinolizis faktörleri

• Hageman faktör (fak.XII) fragmanları

• Ürokinaz

• Doku plazminojen aktivatörleri

Lokal kalması gerekir

• Fibrine adsorbe olan plazminojen doku plazminojen aktivatörü tarafından daha iyi şekilde aktive olur

• Dolaşıma geçen plazmin alfa2-plazmin inhibitörleri tarafından inhibe edilir

• Endotelden plazminojen aktivatör inhibitörleri salınır

Fizyolojik aktivatörler

• Doku tipi plazminojen aktivatörleri (normal dokular, endotel hücre kültürleri,malign hücre serilerinde, rekombinant DNA tekniği kullanılarak elde edilir)

• Ürokinaza benzer plazminojen aktivatörleri (plazma,idrar ve hücre kültürlerinden elde edilir)

Aktivatör düzeyi artar

• Endotel hücresi;

• Trombin

• Egzersiz

• Venöz staz

• ile uyarılınca plazma düzeyleri artar (fibrin varlığında enzimatik etkileri çok yüksek)

Ürokinaz plazminojen aktivatörleri

• Fibrine bağlı plazminojeni aktifleştirir

• Böbrek hücrelerinden salgılanır

• İdrara geçer

• Ekstrarenal toplayıcı sistemlerdeki pıhtının çözünmesine yardımcı

Fibrin ağıda

• Fibrin

• Fak. I (Fibrinojen)

• Fak.V

• Fak.VIII

• Fak.II (Protrombin)

• Fak. XII

İntrinsik aktivatörler

• Fak. XIIa ... Plazmin oluşumunu hızlandırır

• Kallikrein ürokinaz aktivatörlerini daha aktif hale çevirir

• Prekallikrein........kallikreine (Fak.XIIa etkisi ile) çevrilir

• Fak.XII eksikliğinde ölüm nedeni pulmoner emboli

Fibrinolizis inhibitörleri

• Antitrombin III (plazmini inh. Eder)

• Alfa2-antiplazmin

• Plazminojen aktivatör inhibitörleri (PAI-1 ve PAI-2)

PAI

• PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır,glikoprotein

• PAI-2:Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.

Aşırı kanamaya bağlı durumlar

• K Vit. Eksikliği

• Hemofili

• Trombositopeni

K Vit

• Eksikliğinde (F.II, F.VII, F.IX, F. X sentezi azalır)

• Eksikliğinde kanama eğilimi artar

• Yağda çözünür

• Barsak bakterileri sentezler

• Yetersiz safra emilimini azltır

• Ameliyat öncesi enj. Yapılır, aşırı kanama önlenir

Hemofili

• Erkeklerde daha çok

• Kalıtsal

• Kanama eğilimli hastalık

• % 85 hemofili A (F. VIII eksk)

• % 15 Hemofili B (F.IX eksik)

• X kromozomda faktöre özgü gen kotlama hatası

• Kadınlar taşıyıcı

Antihemofilik faktör (F.VIII) eksikliği

• Küçük komponent eksikse;

• hemofili A gelişir

• Büyük komponent eksikse;

• von Willebrand hastalığı

Trombositopeni

• Dolaşımda trombosit azlığı

• Kanama eğilimi çok

• Trombosit sayısı 50 000/mm3kan

• Rıhtı retraksiyonu bozulmuş

• İdiyopatik trombositopeni:otoimmun hastalık

• Trombositopenik purpura: sayı normal, morfoloji ve fonksiyon anormal

• Tedavileri:dalağın çıkarılması, kan transfüzyonu

PAI

• PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır,glikoprotein

• PAI-2:Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.

Trombus

• Damarda oluşan anormal pıhtı

• Serbest dolaşan pıhtı:emboli

• Sol kalp ve büyük arter kaynaklı ise. Beyin, böbrek ve diğer sistemik arter ve arteriyolleri tıkar

• Sağ kalp ve venöz sistem kaynaklı ise: pulmoner arter embolisi, AC embolisi

Trombo-emboli nedeni

• Damar endotel yüzeyinin bozulması: arteriyoskleroz, enfeksiyon, travma

• Kan akımının yavaşlaması:

• immobilizasyon hastası, venöz dönüşün yavaşlaması

Antikoagülanlar

• İn vivo antikoagülanlar:

• Heparin

• Warfarin

• İn vitro antikoagülanlar:

• Sitratlar

• Oksalatlar

• EDTA

• Sequestrene

• heparin

• Silikonize cam

Heparin

• Antitrombin III ü aktive eder

• Hayvan dokusundan elde edilir

• Etki 3-4 saat

• 0.5-1 mg/kg i.v.

• Pıhtılaşma süresini 30 dk çıkarır (normali 6 dk.)

• Kandaki heparinazı yıkar

• Yüksek dozda kanama m.g., protamin verilir heparin bağlanır

Warfarin

• Kumarin türevi

• İ.v uygulanır

• K Vit. Etkisini bloke eder

• KC de K. Vit bağımlı antikoagülan yapımı engellenir

• 12 saat sonra koagülan aktivite % 50 azalır

• 24 saat sonra % 20 sine düşer

Plazmin inhibitörleri

• Antitrombin III

• Alfa-antiplazmin

Protein C

• F. Va ve F.VIIa nın inaktivasyonunu sağlar

• damar endotelinde bulunur

• E-coli basili proteinC eksikliğine neden olur, basil şoku m.g. Trombus oluşur

• Plazminojen aktivatörleri, tromboplastin verilir

• Doğuştan eksikse bebek ölü doğar

Koagülasyonun sınırlandırılması

• Hasarlı bölgenin periferinde hızlı kan akımı ile aktif koagülasyon faktörlerinin uzaklaştırılması

• Aktif koagülasyon faktörlerinin plazma inhibitörleri ile

• Fibrinolizis ile travma bölgesinde sınırlandırılır