141
Vitaminlərin, mikroelementlərin, əvəzolunmayan amin turşu-
larının balanslaşmış və nadir
uyğunluğu, orqanizmin fizio-
loji xüsusiyyətlərinə yüksək
səmərəli təsir göstərir:
qığırdaq və birləşdirici
toxumaların
hormonlarının
sintezini stimullaşdırır;
qan dövranını yaxşılaş-
dırır, təzyiqi nizamlayır;
mərkəzi
və
periferik
əsəb sisteminin fəaliyyət ba-
lansına
köməklik edir;
əsəb impulsunun keçiril-
məsini yaxşılaşdırır;
oksidləşmə-reduksiya
proseslərini
normallaşdırır,
sərbəst radikalları aktiv surət-
də neytrallaşdırır və s.
Qeyd olunan yağ turşu tərkibli və müxtəlif dad-ətir çalarlarına
malik olan bitki yağları istehsalı böyük maraq doğurur. Bu istiqa-
mətdə yeni növ kərə yağının dad və ətrinə dair bir sıra tədqiqatlar
aparılmışdir. Aparılan tədqiqatlar göstərmişdir ki, yeni texnologi-
yaya uyğun bitki yağlarının ətirləndirilməsi, yüksək keyfiyyət
göstəricilərinə və yaxşılaşdırılmış dad xüsusiyyətlərinə malik olan
məhsul almağa imkan verir. Ətirləşdirilmiş bitki yağlarının, kərə
yağından aşağıdakı üstünlüyü vardır:
hormonik kərə tamı və ətrinin olması;
uzun
müddət saxlanma xüsusiyyəti;
yağ turşusu tərkibinin optimallaşdırılması imkanı;
vitaminlərin və doymamış yağ turşularının olması;
xolesterinin olmaması;
isidilməyə və digər mətbəx işləmələrinə davamlılığı;
sağlam qidalanma məhsulu olması;
Şəkil 3.26. Sidr
(Cedrus L.)
142
istifadəsinin səmərəliliyi.
İkinci əsas istiqamət xammalın kompleks emalı və istifadəsi-
dir. Rusiyada balqabaq, qarpız və pomidor cecəsindən yağ isteh-
salı artıq mənimsənilmişdir.
Balqabaq yağı (şəkil 3. 27) olein-linol
qrupuna aid olub, Vol-
qoqradda istehsal olunur. Balqabaq yağında palmitin turşusu 7-
13%, stearin 5-7%, olein 24-41%, linol 26-57% və beta-karotin
olur.
Şəkil 3.27. Balqabaq
(
Cucurbita
L.
)
Balqabaq toxumu yağının müsbət təsiri onun tərkibində yük-
sək miqdarda yarımdoymamış yağ turşularının və geniş spektrdə
E vitaminin izomerlərinin olmasıdır. Balqabaq yağı öd ayrılmasını
yaxşılaşdırır.
Dostları ilə paylaş: