FİZİk tedavi ve rehabiLİtasyon kliNİĞİ Şef: Dr. M. Hayri ÖZGÜzel postür analiZİnde symmetrigraf ile orthoröntgenogram sonuçlarinin değerlendiRİlmesi
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Kifoz açısı 20–40 41–50 51–60 61–70 Toplam Toplam % 18–30 yaş arası 14 15 3 2 34 100%
11 2
0 13 38,25% Symmetrigraf Hafif derecede bozukluk 3 13 2 0 18 52,94%
0 0
2 3 8,81% 31–45 yaş arası 18 17 4 0 39 100%
12 5
0 17 43,58% Symmetrigraf Hafif derecede bozukluk 6 11 3 0 20 51,28%
0 1
0 2 5,14% 46–60 yaş arası 13 10 4 0 27 100%
8 1
0 9 33,33% Symmetrigraf Hafif derecede bozukluk 5 9 1 0 15 55,55%
0 0
0 3 11,12% Toplam (Symmetrigraf) Normal 31 8 0 0 39 39% Hafif derecede bozukluk 14 33 6 0 53 53% İleri derecede bozukluk 0 1 5 2 8 8% Genel Toplam 45 42 11 2 100 100% Tablo–10: Orthoröntgenogram ile tespit edilen kifoz açısı ile Symmetrigraf sırt bulgularının karşılaştırılması Symmetrigraf bel bulguları yaş gruplarına göre lomber lordoz açıları bakımından karşılaştırılmış olup Tablo–11 deki değerlere ulaşıldı. Lomber lordoz açısı ölçümlerinin sonucu 20˚ ile 40˚ arası olan toplam 17 hastanın % 76,5 inin (13 hasta) Symmetrigraf bulguları normal olarak tespit edildi. Lomber lordoz açısı 41˚ ile 50˚ arasında olan 48 hastanın % 64,58 inin (31 hasta) Symmetrigraf bulguları hafif derecede bozukluk, 51˚ ile 54
60˚ arası olan açılara sahip 25 hastanın % 72 sinin (18 hasta) Symmetrigraf bulguları hafif derecede bozukluk ve lomber lordoz açısı 61˚ ile 72˚ arası olan 10 hastanın %70 i (7 hasta) hasta ileri derecede bozukluk olarak değerlendirildi. Orthoröntgenogram Lomber lordoz açısı 20–40 41–50 51–60 61–72 Toplam Toplam % 18–30 yaş arası 8 18 7 1 34 100%
7 9
0 19 55,88% Symmetrigraf Hafif derecede bozukluk 1 9 3 0 13 38,23%
0 0
1 2 5,89% 31–45 yaş arası 6 16 11 6 39 100%
3 4
0 9 23,07% Symmetrigraf Hafif derecede bozukluk 3 12 9 2 26 66,66%
0 0
4 4 10,27% 46–60 yaş arası 3 14 7 3 27 100%
3 4
0 8 29,63% Symmetrigraf Hafif derecede bozukluk 0 10 6 1 17 62,96%
0 0
2 2 7,41% Toplam (Symmetrigraf) Normal 13 17 6 0 36 36% Hafif derecede bozukluk 4 31 18 3 56 56% İleri derecede bozukluk 0 0 1 7 8 8% Genel Toplam 17 48 25 10 100 100% Tablo–11: Orthoröntgenogram ile tespit edilen lomber lordoz açısı ile symmetrigraf bel bulgularının karşılaştırılması Symmetrigraf omurga bulguları yaş gruplarına göre skolyoz açıları bakımından karşılaştırılmış olup Tablo–12 deki değerlere ulaşıldı. Skolyoz açısı ölçümlerinin sonucu 0˚ ile 9˚ arası olan toplam 20 hastanın % 60 ının (12 hasta) Symmetrigraf bulguları normal olarak tespit edildi. Skolyoz açısı 10˚ ile 20˚ arasında olan 67 hastanın % 92,53 ünün (62 hasta) Symmetrigraf bulguları hafif derecede bozukluk, 21˚ ile 32˚ arası olan açılara sahip 13 hastanın tamamı hafif derecede bozukluk olarak değerlendirildi. 55
Orthoröntgenogram Skolyoz açısı 0–9 10–20 21–32 Toplam Toplam %
18–30 yaş arası 4 24 6 34 100% Symmetrigraf Normal 3 2 0 5 14,7% Hafif derecede bozukluk 1 22 6 29 85,3% 31–45 yaş arası 8 29 2 39 100% Symmetrigraf Normal 6 2 0 8 20,51% Hafif derecede bozukluk 2 27 2 31 79,49% 46–60 yaş arası 8 14 5 27 100% Symmetrigraf Normal 3 1 0 4 14,81% Hafif derecede bozukluk 5 13 5 23 85,19% Toplam (Symmetrigraf) Normal 12 5 0 17 17% Hafif derecede bozukluk 8 62 13 83 83% Genel Toplam 20 67 13 100 100% Tablo–12: Orthoröntgenogram ile tespit edilen skolyoz açısı ile symmetrigraf omurga bulgularının karşılaştırılması Çalışmaya alınan hastaların orthoröntgenogram ölçümlerine göre %80 inde (80 hasta) skolyoz tespit edildi. % 20 sinde (20 hasta) skolyoz mevcut değildi (Tablo–13).
Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Toplam
skolyoz var 30 31
80 skolyoz yok 4 8
20 Toplam
34 39 27 100 Tablo–13: Skolyoz mevcudiyeti ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (Crosstabulation) Araştırma grubundaki hastaların tepe noktasına göre skolyoz sınıflandırılması yapıldı ve hasta yaşı ile arasındaki ilişki Tablo–14’ te gösterildi. Buna göre hastaların %22 sinde torakal, %8’ inde torakolomber, %32 sinde lomber, %18 inde S skolyoz tespit edildi ve %20 sinde ise skolyoz olmadığı görüldü. 56
Tepe noktası Toplam (%)
TL L S YOK
18–30 10 0 11 9 4
Hastanın yaşı 31–45
8 5 12 6 8
46–60 4
9 3 8 27 Toplam (%) 22 8 32 18 20 100 Tablo–14: Hastanın yaşı ile tepe noktası çapraz tablosu (Crosstabulation) Pearson Korelasyon Analizi Kifoz açısı ile Symmetrigraf sırt değerlendirmesi arasında bir ilişki olabileceği düşünülerek aralarındaki ilişki değerlendirildi. Tablo–15 te korelasyon katsayısı 0,732>0,05 ve 1 e yakın olduğu için kifoz açısı ile Symmetrigraf sırt değerlendirmesi arasında bir ilişki olduğu söylenebilir. Sig (2-tailed) (Anlamlılık düzeyi) 0,000<0,05 olduğu için ilişkinin pozitif yani doğrusal olduğu söylenebilir. Yani kifoz açısı arttıkça Symmetrigraf sırt değerlendirmesindeki bozukluk seviyesinin de artacağı söylenebilir.
kifoz açısı Symmetrigraf sırt kifoz açısı
Pearson Correlation 1 ,732(**) Sig. (2-tailed) . ,000 N 100
100 Symmetrigraf sırt
Pearson Corr elation
,732(**) 1 Sig. (2-tailed) ,000 . N 100 100
** Korelasyon 0,01 seviyesinde anlamlıdır (2-tailed). Tablo–15: Kifoz açısı ile symmetrigraf sırt değerlendirmesinin korelasyonu Lomber lordoz açısı ile Symmetrigraf bel değerlendirmesi arasında bir ilişki olabileceği düşünülerek aralarındaki ilişki test edildi. Tablo–16 da korelasyon katsayısı 0,619>0,05 ve 1 e yakın olduğu için lomber lordoz açısı ile Symmetrigraf bel değerlendirmesi arasında bir ilişki olduğu söylenebilir. Sig (2-tailed) (Anlamlılık düzeyi) 0,000<0,05 olduğu için ilişkinin pozitif yani doğrusal olduğu söylenebilir. Yani lomber lordoz açısı arttıkça Symmetrigraf bel değerlendirmesindeki bozukluk seviyesinin de artacağı söylenebilir. 57
lordoz açısı Symmetrigraf bel lordoz açısı
1 ,619(**)
Sig. (2-tailed) . ,000 N 100
100 Symmetrigraf bel
Pearson Corr elation
,619(**) 1 Sig. (2-tailed) ,000 . N 100 100
** Korelasyon 0,01 seviyesinde anlamlıdır (2-tailed). Tablo–16:Lomber lordoz açısı ile symmetrigraf bel değerlendirmesinin korelasyonu Skolyoz açısı ile Symmetrigraf omurga değerlendirmesi arasında bir ilişki olabileceği düşünülerek aralarındaki ilişki test edildi. Tablo–17 de korelasyon katsayısı 0,482>0,05 ve 1 e yakın olduğu için skolyoz açısı ile Symmetrigraf omurga değerlendirmesi arasında bir ilişki olduğu söylenebilir. Sig (2-tailed) (Anlamlılık düzeyi) 0,000<0,05 olduğu için ilişkinin pozitif yani doğrusal olduğu kabul edilebilir. Yani skolyoz açısı arttıkça Symmetrigraf omurga değerlendirmesindeki bozukluk seviyesinin de artacağı söylenebilir.
skolyoz açısı Symmetrigraf omurga skolyoz açısı
Pearson Correlation 1 ,482(**)
Sig. (2-tailed) . ,000 N 100
100 Symmetrigraf omurga
Pearson Corr elation
,482(**) 1 Sig. (2-tailed) ,000 . N 100 100
** Korelasyon 0,01 seviyesinde anlamlıdır (2-tailed). Tablo–17: Skolyoz açısı ile symmetrigraf omurga değerlendirmesinin korelasyonu
İlişki (Scatterplot) grafikleri kullanılarak veriler değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sayesinde görsel açıdan kifoz ve lomber lordoz açılarının hastaların yaşı ile cinsiyeti açısından dağılımını göstermek mümkün olmuş ve yığılma bölgelerinin tespiti kolaylaşmıştır. Şekil–15 te lomber lordoz açısı ile hastaların yaş dağılımı grafik olarak gösterilmiş ve lejand yardımıyla cinsiyetlerini görmek mümkün olmuştur. Genelde çalışma kapsamındaki hastaların lomber lordoz açılarının ilk bakışta 42˚ ile 57˚ arasında yoğunlaştığı söylenebilir. 58
Şekil–16 da kifoz açısı ile hastaların yaş dağılımı grafik olarak gösterilmiştir. Çalışma kapsamındaki hastaların çoğunun kifoz açılarının 35˚ ile 50˚ arasında olduğunu söylemek mümkündür. 6 0 5 6 5 2 4 8 4 4 4 0 3 6 3 2 2 8 2 4 2 0 1 6 1 2 8 h a s t a n ı n y a ş ı 8 0 7 6 7 2 6 8 6 4 6 0 5 6 5 2 4 8 4 4 4 0 3 6 3 2 2 8 2 4 2 0 l o r d o z a ç ı s ı E R K E K K A D I N H a s t a n ı n c i n s i y e t i Şekil–15: Lomber lordoz açısı ile hastanın yaşı ilişki (scatterplot) grafiği 6 0
6 5 2 4 8 4 4 4 0 3 6 3 2 2 8 2 4 2 0 1 6 1 2 8 h a s t a n ı n y a ş ı 7 2 6 8 6 4 6 0 5 6 5 2 4 8 4 4 4 0 3 6 3 2 2 8 2 4 2 0
i f o z a ç ı s ı E R K E K K A D I N H a s t a n ı n c i n s i y e t i Şekil–16: Kifoz açısı ile hastanın yaşı ilişki (scatterplot) grafiği 59
Symmetrigraf ile baş değerlendirmesinde: Hastaların %13 ünde boyunda 1. derece bozukluk (lateral fleksiyon) mevcuttu (Tablo–18).
Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Total
Symmetrigraf baş
Normal
29 34 24 87 1. derecede bozukluk 5 5 3 13 Total 34 39 27 100 Tablo–18: Symmetrigraf baş değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation)
Hastaların %88 inde 1. derece bozuluk (omuz asimetrisi) mevcuttu (Tablo–19).
18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Total
Symmetrigraf omuzlar
3 4 5 12 1. derecede bozukluk 31 35 22 88 Total 34 39 27 100
Tablo–19: Symmetrigraf omuz değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation) Symmetrigraf ile omurga değerlendirmesinde: Hastaların %83 ünün omurgasında 1. derece bozukluk (skolyoz) mevcuttu (Tablo–20).
Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Total
Symmetrigraf omurga
5 8 4 17 1. derecede bozukluk 29 31 23 83 Total 34 39 27 100 Tablo–20: Symmetrigraf posterior görünüm omurga değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation) 60
Symmetrigraf ile kalça değerlendirmesinde: Hastaların %14 ünde 1. derece bozukluk (kalça asimetrisi) mevcuttu (Tablo–21).
Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Total
Symmetrigraf kalça
Normal
29 35 22 86 1. derecede bozukluk 5 4 5 14 Total 34 39 27 100 Tablo–21: Symmetrigraf kalça değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation)
Hastaların % 94 ünde 1. derece bozukluk (boyun antefleksiyonu), % 4 ünde 2. derece bozukluk (boyun antefleksiyonu) mevcuttu (Tablo–22) . Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş
Normal
0 2 0 2 1. derecede bozukluk 33 34 27 94
2. derecede bozukluk
1 3 0 4 Total
34 39 27 100 Tablo–22: Symmetrigraf boyun değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation)
Hastaların % 53 ünde 1. derece bozukluk (kifoz artışı), % 8 inde 2. derece bozukluk (kifoz artışı) tespit edildi (Tablo–23). Hastanın yaşı
18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş
Normal
13 17 9 39 1. derecede bozukluk 18 20 15 53
2. derecede bozukluk
3 2 3 8 Total
34 39 27 100 Tablo–23: Symmetrigraf sırt değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation)
61 Symmetrigraf ile bel değerlendirmesinde: Hastaların % 56 sında 1. derece bozukluk (lomber lordoz artışı), % 8 inde 2. derece bozukluk (lomber lordoz artışı) tespit edildi (Tablo–24).
Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Total
bel
Normal 19 9 8 36 13 26 17 56 2. derecede bozukluk 2 4
8 Total
34 39 27 100 Tablo–24: Symmetrigraf bel değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation)
Hastaların %40 ında 1. derece bozukluk (karın sarkıklığı) % 27sinde 2. derece bozukluk (karın sarkıklığı) mevcuttu (Tablo–25).
Hastanın yaşı 18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Total
Symmetrigraf karın
23 7 3 33 1. derecede bozukluk 9 22 9 40 2. derecede bozukluk 2 10 15 27 Total 34 39 27 100 Tablo–25: Symmetrigraf karın değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation)
Hastaların % 73 ünde 1. derece bozukluk tespit edildi (50 hastada genuvarus, 23 hastada genuvalgus deformitesi) ve % 1 inde ise 2. derece bozukluk (genuvarus) tespit edildi (Tablo–26).
18–30 yaş 31–45 yaş 46–60 yaş Toplam
Symmetrigraf diz
Normal 14 5 7 26 1. derecede bozukluk 20 34 19 73 2. derecede bozukluk 0 0
1 Toplam
34 39 27 100 Tablo–26: Symmetrigraf diz değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi (crosstabulation) 62
5. TARTIŞMA Bu çalışmaya 18 ile 60 yaş arasında 100 hasta alındı. Hastalar 18–30, 31–45 ve 46–60 olmak üzere üç gruba ayrılarak incelendi. En fazla 31–45 yaş arası hasta olmasına rağmen sayı olarak gruplar arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Çalışmaya alınan hastaların % 87 si kadın, % 13 ü ise erkekti. Adolesan skolyozun birçok kaynakta kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görüldüğü belirtilmektedir. Bu durum major skolyoz için geçerli olup, minör skolyozda böyle bir oransal farklılık olmadığı çeşitli araştırmacılar tarafından vurgulanmıştır. Minör eğriliklerde kadın erkek oranı eşit olup tedavi gerektiren ileri derecelerdeki eğriliklerde kadın erkek oranı 1/8 lere kadar çıkar (46). Bizim çalışmamızda kadın hasta oranının yüksekliği polikliniğe müracaat eden hasta popülasyonunun ortalama % 80,7 nin kadın olmasıyla izah edilebilir. Hastalar eğitim seviyeleri bakımından incelendiğinde % 53 gibi bir oranının ilkokul mezunu olması dikkat çekicidir. Eğitim seviyesinin düşük olmasının sebebinin hastanemizin hizmet verdiği hasta gurubunun sosyo kültürel profili ile ilişkili olduğunu düşünmekteyiz. Hastaların % 65 inde bel ağrısı, % 13 ünde ise sırt ve bel ağrısı şikayetine rastlanılmıştır. Toplamda % 78 inde bel ağrısı şikayeti vardır. Çalışmamız tarama şeklinde olmayıp polikliniğimize şikayeti olup müracaat eden hasta grubunu içerdiğinden hastalarda ağrı şikayetine sıklıkla rastlanıldı. Kifoz açısının orthoröntgenogram üzerinden yapılan ölçüme göre değerlendirilmesinde açılar minimum 22˚ ile maksimum 65˚ arasında bulundu. Ortalaması 41,66˚ ve standart sapması 8,86 olarak bulundu. 20˚-40˚ arası normal kifoz açısı olarak kabul edildi. Toros’ un tezinde de belirttiği gibi kifoz açısı normal değeri 20˚-40˚ aralığında kabul edilmektedir (31).Ayrıca başka bir makalede de kifoz açısının normal değeri 20˚ ile 40˚ arasında olduğu ifade edilmiştir (47). Lundberg ve Gerdle, ev işlerinde çalışan yaş ortalaması 40,5 olan 21 ile 64 yaş arası 607 kadın üzerinde yapılan çalışmalarında, Debrunner Kifometresi ile ölçülen kifoz açıları ortalaması 34˚ ve standart sapması 7,6 olarak bulmuşlardır. Değerler 10˚ ile 64˚ arası değişmektedir (48). 63
Vialle ve arkadaşlarının yapmış olduğu çalışmada, 110 u kadın ve 190 ı erkek olmak üzere yaşları 20 ile 70 arasında değişen toplam 300 hastanın radyografi üzerinden yaptıkları ölçümlerinde kifoz açısının ortalamasını 40,6˚ ve standart sapmasını 10 olarak bulmuşlardır (49).Her iki çalışmanın değerleri bizim sonuçlarımızla uyumludur. Çalışmamızda orthoröntgenogram üzerinden yapılan ölçüme göre lomber lordoz açıları 20˚ ile 72˚ arasında tespit edilmiş olup ortalaması 48,12˚ ve standart sapması 9,3 olarak bulundu. Hastaların % 65 i 40˚ ile 55˚ arasında yoğunlaştığı tespit edildi. Rowe ve Yochum’ un “Essential Skeletal Radiology” kitabında lomber lordoz açısı 50˚-60˚ arası normal kabul edilmektedir (32). Okçu ve arkadaşlarının yapmış olduğu çalışmaya göre, askerlik görevini yapmakta olan yaş ortalaması 21,1 olan 120 genç erişkin hastanın L1 vertebra cismi üst plağı ile L5 vertebra cismi alt plağı arasında yapılan ölçümler sonucunda lomber lordoz değerleri ortalama 47,74˚ ve standart sapma 13,2 olarak saptanmıştır. Çalışmada lomber lordoz açısının normal sınırları oldukça geniş olarak bulunmuştur. Normal sınırların geniş olmasından dolayı, yapılan ölçümlerde sonuçların ortalama değerlere göre değil normal dağılım genişliği dikkate alınarak yorumlanmasının yerinde olduğu belirtilmiştir (50). Bu değerlerin bizim çalışma grubumuzla da uyumlu olduğu gözlendi. Lundberg ve Gerdle yaptıkları çalışmada, ev işlerinde çalışan yaş ortalaması 40,5 olan 21 ile 64 yaş arası 607 kadında lomber lordoz açıları ortalamasını 32,9˚ ve standart sapmasını 6,5 olarak bulmuşlardır. Değerler 10˚ ile 55˚ arası değişmektedir. Bu çalışmada 39˚ üzerindeki değerler hiperlordoz olarak kabul edilmiştir (48). Vialle ve arkadaşları yapmış oldukları çalışmada 110 u kadın ve 190 ı erkek olmak üzere yaşları 20 ile 70 arasında değişen toplam 300 hastanın radyografi üzerinden yaptıkları ölçümlerinde lordoz açısının ortalamasını 43˚ ve standart sapmasını 11,2 olarak bulmuşlardır (49). Hastaların % 80 inde orthoröntgenogram üzerinden yapılan ölçüme göre skolyoz tespit edilmiştir. Cobb açısı 10˚ üzerinde olanlar skolyoz olarak kabul edilmiştir. Yapılan literatür taramasında da genellikle 10˚ üzeri açılarda skolyoz mevcudiyetinden bahsedilmiştir (51). 64
Çalışmamızda hastaların % 32 sinde lomber skolyoz, %22 sinde torakal skolyoz ve % 18 inde S skolyoz tespit edildi. Lenke ve arkadaşlarının 315 hasta üzerinde yaptıkları çalışmada hastaların %40 ında (maksimum) major torasik kurve tespit etmişlerdir (52). Newton ve arkadaşları 532 genç kız ve 99 erkek adölesan idiyopatik skolyozu olan hastada yaptıkları çalışmada, Lenke sınıflandırmasına göre hastaların 394’ ü yani % 62 sinde Type I (major torakal minör non structural lomber kurve) tespit etmişlerdir (53). Leroux ve arkadaşları yaş ortalaması 13,5 olan 124 kız hastada yaptıkları çalışmada en fazla S skolyoz ve 2. olarak da torakalomber skolyoz tespit etmişlerdir. Lomber skolyoz sadece 5 hastada tespit etmişler ve değerlerini 30˚ nin altında bulmuşlardır. Diğer gruplarda ileri derece skolyoz tespit etmişlerdir (54). Çalışmamızda hastalarda yapılan postür analizinde % 98 oranında boyun antefleksiyonu bulundu. İkinci sıklıkla % 88 oranında omuz asimetrisi tespit edildi. Ünlü ve arkadaşları tarafından yapılan sırt, boyun, omuz ağrısı olan kişilerde postür incelemesinde en sık postüral bozukluk omuzlarda gözlenmiştir (13). Şendur ve arkadaşları tarafından yapılan hastane çalışanlarını postüral yönden inceleyen çalışmada %50,5 asimetrik omuz, %46 hiperlordoz, %34,8 dorsal kifoz ve boyun antefleksiyonu tespit edilmiştir (55). Sonuçlarımız her iki çalışma ile de uyumludur. Postür analizinde Symmetrigraf ve orthoröntgenogram ile yapılan değerlendirme sonuçlarının karşılaştırıldığı bir çalışma literatürde tespit edilemedi. Bu nedenle bu çalışmanın bir ilk olduğu varsaymaktayız. Symmetrigraf, spinograf ile birlikte Benzion tarafından tezinde kullanılmıştır. Ancak bu tez çocuklar üzerinde bir tarama biçiminde yapılmıştır (43). Orthoröntgenogram ölçümlerinde skolyoz tespit edilen 80 hastanın sadece 5 tanesinde Symmetrigraf ile skolyoz tespit edilemedi. Bu hastaların skolyoz açıları da 10˚ ile 20˚ arasındaydı. 20˚ üzeri açısı olan skolyoz hastalarının tamamı tespit edilmiştir. Kifoz açısının normali 20˚ - 40˚ olarak değerlendirildi. 20˚ altında hasta olmadığı için dorsal 65
kifozu azalmış hasta yoktu. Kifoz açısı ölçümlerinin sonucu 20˚ ile 40˚ arası olan hastaların büyük çoğunluğunda Symmetrigraf bulguları normal olarak tespit edildi. Kifoz açısı 40˚ üstünde olan hastalarda derece arttıkça Symmetrigraf bulgularında da bozukluk derecesi artmaktadır. Pearson korelasyon analizi sonuçlarına göre de kifoz açısı arttıkça Symmetrigraf sırt değerlendirmesindeki bozukluk seviyesinin de artacağı söylenebilir. Bu çalışmada orthoröntgenogramda lomber lordozu 20˚–40˚ arası olan hastaların büyük çoğunluğunun Symmetrigraf bulguları normal olarak bulunmuştur. 40˚–60˚ arası hafif 60˚ nin üzeri ileri bozukluk tespit edilmiştir. Eğer lomber lordoz açısının normal değeri 50˚– 60˚ olarak kabul edilirse Symmetrigraf lomber lordozu değerlendirmede yetersiz gibi görünmektedir. Fakat değişik çalışmalarda lomber lordoz açısının normal değerleri farklı değerlendirilmektedir. Okçu ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada lomber lordoz açısının normal sınırları oldukça geniş olarak bulunmuştur (50). Normal sınırların geniş olmasından dolayı, yapılan ölçümlerde sonuçların ortalama değerlere göre değil normal dağılım genişliği dikkate alınarak yorumlanmasının yerinde olduğu belirtilmiştir. Lundberg ve Gerdlenin yaptığı çalışmada da lomber lordozu 39˚ üzerindeki ölçümler hiperlordoz olarak değerlendirilmiştir (48). Sonuç olarak Symmetrigrafın basit bir ölçüm gereci olması ve kolay uygulanabilirliği sebebiyle postür taramalarında kullanılabileceğini düşünmekteyiz. 66
6. ÖZET Bu çalışmada, postür analizinde Symmetrigraf ve orthoröntgenogram sonuçlarını değerlendirmeyi amaçladık. Bu çalışmada, Ocak 2005-Ekim 2005 tarihleri arasında S.B. Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon polikliniğinde inspeksiyonla skolyotik görünüm tespit edilen, daha önce skolyoz tanısı almamış 18–60 yaş arası 100 hasta, Symmetrigraf ve spinal orthoröntgenogram vasıtasıyla incelemeye tabi tutulmuştur. Daha sonraki aşamada çalışma kapsamındaki Symmetrigrafın arkasında ayakta duran hastalara posterior ve lateral postür analizi yapıldı ve bu analizler için Bragg postür tablosu kullanıldı. Postürün değerlendirmesi üçlü ölçek üzerinden yapıldı. Spinal orthoröntgenogramda kifoz, skolyoz ve lomber lordoz açıları hesaplandı. Sonuç olarak; bu çalışmaya katılan 100 (%100) hastada, Symmetrigraf ile elde edilen veriler ve spinal orthoröntgenogram değerleri karşılaştırıldı. Özellikle orthoröntgenogram üzerinde hesaplanan skolyoz ve kifoz açıları ile Symmetrigraf bulguları arasında anlamlı bir doğrusal ilişki tespit edildi. Symmetrigrafın basit bir ölçüm gereci olması ve kolay uygulanabilirliği sebebiyle postür taramalarında kullanılabileceğini düşünmekteyiz. 67
KAYNAKLAR 1. Cailliet R. Bel Ağrısı Sendromları. Çev Ed: Tuna N. 4. Baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi,1994: 1–36–37–56 2. Kapandji I.A. The Physiology of the Joints. Edinburg, Churchill Livingstone, Vol 3, 1974: 10–74. 3. Snell RS. Klinik Anatomi. Çev Ed: Yıldırım M. 5. baskı, Nobel Tıp Kitabevi, 1998:823–824–828–829. 4. Beyazova M, Gökçe KY (ed): Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Güneş Kitabevi, Ankara, 2000: 156–177–178–179–181–182–330–459–477–2493–2494. 5. Sonoda T: Studies on the strength for compression, tension and torsion of the human vertebral column. Kyoto. Med. Univ. 71,1962:659. 6. Patwardhan A, Vanderby R, Knight G, Gogan W, Levine P: Biomechanic of the spine. Atlas of orthotics. 2nd ed. Vol 7, 1985: 46. 7. Çimen A. Anatomi. Uludağ Üniversitesi Basımevi, 3.Baskı.1992: 504–543. 8. Andersson GBJ. Ortengren R, Herberts P: Quantitative electromyographic studies of back muscle activity releted to posture loading. Ortho Clin Nort Am 1977: 8: 85. 9. Lindh M. Biomechanics of the lumbar spine. Nordin M, Frankel VH(ed), Basic Biomechanics of the Musculoskeletal System. Lea and Sebiger, Philadelphia, 1989:183–209. 10. Nachemson A. Lumbar intradiscal pressure. Acta Orthop Scand 1960 Suppl. 43: 1: 140–147. 11. Farfan HF. Torsion and compression. Farfan HF(ed). Mechanical disorders of the low back pain. LEA Febiger Philadelphia,1973: 62–69. 12. White AA, Panjabi MM. Physical properties and functional biomechanics of the spine. White AA, Panjabi MM(ed): Clinical Biomechanics of the Spine, 2nd ed. JB Lippincott Company, Philadelphia,1990: 1–83. 13. Ünlü Z, Yorgancıoğlu R. Sırt-boyun-omuz bölgesinde ağrı olan kişilerde postür analizi. Romatoloji Tıbbi Rehabilitasyon Dergisi. 1993: 4: 166–169. 14. Griegel-Morris P, Larson K, Mueller- Klaus K.Incidence of common postural abnormalities in the servikal, shoulder, and thoracic regions and their association with pain in two age groups of healthy subjects. Phys Ther 1992: 72: 425–431. 15. Adams MA, Hutton WC. The effects of posture on the lumbar spine. J Bone Joint Sur. 1985: 67: 625–629. 16. Oğuz H. Romatizmal ağrılar. Konya. Atlas Tıp Kitabevi. 1992: 47. 68
17. Pope HM. Biomechanics of the lumbar spine. Annals Medicine 1989: 21: 347–351. 18. Çakırgil GS, Dinçer MD, Turan S, Ocaklılar MG, Barlas HS. Omurganın biyomekaniği. Acta Orthop. Traum. Turc. 1986: 20: 1–18. 19. Rothman HR, Wisneski JR, Spinuzza JP: Biomechanics. In: Low back pain. Charlottesville. Virginia. 1989: 51. 20. Frank JS, Earl M. Coordination of posture and movement. Phys Ther 1990: 70: 855– 863. 21. Hoi E. Roentgenographic analysis of posture in spinal osteoporotics. Spine 1991; 16: 750–6. 22. Dere F. Anatomi Ders Kitabı. Adana Okullar Kitabevleri II. Baskı 1990: 279. 23. Tachdjian MO. Pediatric orthopaedics. Philedelphia. WB Saunders Co. 1990: 3: 2187. 24. Jacob J. Medical management of scoliosis. In: Goodgold J. (Edit.). Rehabilitation Medicine. The CV Mosby Co. 1988: 492–4. 25. Caillet R. Soft tissue pain and disability. Philadelphia. F. A. Dawis Co. 1982: 15. 26. Otman A S, Demirel H, Sade A: Tedavi Hareketlerinde Temel Değerlendirme Prensipleri, Hacettepe Yayınları, Ankara, 1995: 11–12. 27. Howe T, Oldham J: Posture and Balance. Trew M, Everett T (Ed) : Human Movement. Churchill Livingstone, New York, 1997:105–108. 28. Grimmer K, Dansie B, Milanese S, Pirunsan U, et al. Adolescent standing postural response to backpack loads: A randomised controlled experimental study. BMC Musculoskeletal Disorders 2002; 3(1): 10. 29. Occhipinti E, Colombini D, Frigo C, Pedotti A, Grieco A. Sitting posture analysis of lumbar stresses with upper limbs supported. Ergonomics 1985: 28: 1333-1346. 30. Keim AH, Hensinger NR Spinal deformities. Clinical Symposia 1989:41:13–15. 31. Toros H. Postmenopozal osteoporozlu kadınlarda dorsal kifoz açısının ve fonksiyonel durumun değerlendirilmesi. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi FTR ABD. Uzmanlık tezi. 2002: 26–16. 32. Lindsay J. Rowe, Terry R. Yochum. Essential Skeletal Radioloji. Cilt–1, ikinci baskı, 1996: 307–159–156. 33. Caillet R. Spine disorders and deformities. In: Kottke Lehman (Edit.). Krusen’s handbook of physical medicine and rehabilitation. Philadelphia. WB Saunders Co. 34. Kalyon AT. Spor hekimliği. Ankara GATA Basımevi 1994:132. 35. Oğuz H. Dursun E. Dursun N. Tıbbi Rehabilitasyon. Nobel Tıp Kitabevleri 2004: 867– 922.
36. Kutsal YG. Mekanik bel ağrısı ve bel mobilitesi (Uzmanlık Tezi). Ankara 1985. 69
37. Kendal FP, Mc Creary EK, Provancee PG. Muscle testing and function with posture and pain baltimore. Williams Wilkins 1993: 71. 38. Basmajian JU, De Luca DJ. Muscle alive. Baltimore. Williams Wilkins. 1985: 255. 39. Mc Rae R. Clinical Orthopedic Examination. Edinburgh. Churchill livingstone. 3rd ed. 1989: 182. 40. Çakmak M. Ortopedik Muayene. İstanbul. Nobel tıp kitabevi, 1989: 198. 41. Çetin A. Ayak deformiteleri ve düzeltilmesi. Romatoloji ve Tıbbi Rehabilitasyon Dergisi. 1994: 5: 207–19. 42. Üremek G. Trabzon ilindeki 7–9 yaş grubu çocuklarda postür analizi. KTÜ, Morfoloji ABD. Yüksek Lisans tezi. Trabzon, 1988: 14-15. 43. Ben-Zion Adar, Risk Factors Of Prolonged Sitting And Lack Of Physical Activity İn Relate To Postural Deformities, Muscles Tension And Backache Among İsraeli Children. Semmelweis University Budapest Doctoral School. Uzmanlık tezi. 2004: 66. 44. Gündüz H. Yaşlılarda Postür ve Yürüme. Turkish Journal of Geriatrics. 2000. 3: 4: 156–157. 45. Randall L.Braddom Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon El Kitabı Çev ed: Arasıl T. Güneş Kitabevi 2005: 911. 46. Akaya T. Acaroğlu E. Adolesanlarda Sık Görülen Omurga Sorunları. Ergen Sağlığı ve Gelişimi Kaynak Kitabı. Hacettepe Ünv. Tıp Fakültesi Ortopedi Ve Travmatoloji A.B.D.: 272. 47. Lunn J. Byrne S. Morris S. Mc Cormack D. The Orthopaedic Management Of Scheurman’s Kyphosis Irish Journal Of Orthopaedic Surgery And Travma. 2000. Volüme 5, issue 1: 87–93. 48. Gunnar Lundberg, Bjo¨Rn Gerdle. The Relationships Between Spınal Sagıttal Confıguratıon, Joınt Mobılıty, General Low Back Mobılıty And Segmental Mobılıty In Female Homecare Personel . Scand J Rehab Med, 1999. 31: 197–206. 49. Raphaël Vialle, Md, Nıcolas Levassor, Md, Ludovıc Rıllardon, Md, Alexandre Templıer, Md, Wafa Skallı, Md, And Pıerre Guıguı. Radiographic Analysis of the Sagittal Alignment and Balance of the Spine in Asymptomatic Subjects. The Journal Of Bone And Joint Surgery. February 2005.Vol:87, Number 2: 260–267. 50. Okçu G. Yercan H. Yorulmaz İ. Erkan S. Öziç U. Lomber Omurganın Sagittal Planda Radyolojik Analizi. Journal Of Arthroplasty Arthroscopic Surgery, 2000. vol.11, no 2: 146–150. 51. Aebi M. The Adult Scoliosis. Eur Spine Journal. Dec 2005. Vol.14, Issue 10: 925–948. 70
52. Lawrence G. Lenke, Randal R. Betz, Jürgen Harms, Keıth H. Brıdwell, Davıd H. Clements, Thomas G. Lowe, Kathy Blanke. Adolescent Idiopathic Scoliosis A New Classification To Determine Extent Of Spinal Arthrodesis. The Journal Of Bone And Joint Surgery. August 2001. Vol:83-A, Number 8: 1169–1181. 53. Peter O. Newton, Frances D. Faro, Sohrab Gollogly, Randal R. Betz, Lawrence G. Lenke, Thomas G. Lowe. Incorporated Results Of Preoperative Pulmonary Function Testing Of Adolescents With Idiopathic Scoliosis. The Journal Of Bone And Joınt Surgery, September 2005. Volume 87-A, Number 9: 1937–1946. 54. Michel A. Leroux, Karl Zabjek, Genevieve Simard, Johanne Badeaux, Christine Coillard, Charles H. Rivard. A Noninvasive Anthropometric Technique for Measuring Kyphosis and Lordosis. An Application for Idiopathic Scoliosis. Spine. 2000. Volume 25, Number 13: 1689–1694. 55. Şendur F. Demir F. Özerbil Ö.M. Hastane Çalışanlarında Postür Analizi. 1996. Ege Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 2: 4: 267–270. 71 Document Outline
Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|