FİZİk tedavi ve rehabiLİtasyon kliNİĞİ Şef: Dr. M. Hayri ÖZGÜzel postür analiZİnde symmetrigraf ile orthoröntgenogram sonuçlarinin değerlendiRİlmesi



Yüklə 3,18 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/5
tarix07.01.2017
ölçüsü3,18 Mb.
#4704
  1   2   3   4   5

 T.C

SAĞLIK BAKANLIĞI

OKMEYDANI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON KLİNİĞİ 

Şef: Dr. M. Hayri ÖZGÜZEL

POSTÜR ANALİZİNDE SYMMETRİGRAF İLE 

ORTHORÖNTGENOGRAM SONUÇLARININ 

DEĞERLENDİRİLMESİ

(Uzmanlık Tezi)

Dr. Öznur ECERKALE

İstanbul–2006

İÇİNDEKİLER 

            

ÖNSÖZ

                                                                                             



6

1.

GİRİŞ VE AMAÇ 



7

2.

GENEL BİLGİLER



8

2.1. OMURGA VE POSTÜR

        

8

             2.1.1. Omurganın Anatomisi



8

        2.1.2. Omurganın Biyomekaniği

16

        2.1.3. Omurga Ve Postür İlişkisi



19

2.2.


POSTÜR

       


23

21.2.. Postürün Tanımı

23

22.2.. İyi Postür (Standart Postür) 



24

23.2.. İdeal Ayakta Duruş Postürü

25

24.2.. İdeal Oturma Postürü



26

25.2.. Omurganın Postür Bozuklukları

29

2.2.6.

Postür Analizi

36

2.2.7. Postürün Yaş Ve Cinsiyetle İlişkisi



43

3.

GEREÇ VE YÖNTEM



45

4.

BULGULAR



50

5.

TARTIŞMA



 

63

6.



 ÖZET

67

          KAYNAKLAR



 

68

         



2

       

     


ŞEKİLLER DİZİNİ  

Şekil–1:   Kolumna vertebralisin bölümleri 

 

8

Şekil–2:   Kolumna vertebralisin yandan görünümü



9

Şekil–3: (A) Kolumna vertebralisin lateralden görünüşü, (B) Çeşitli vertebraların 

genel özellikleri

10

Şekil–4:   İntervertebral diskin yapısı



11

Şekil–5:   Kolumna vertebralisin eklemleri ve ligamentleri

13

Şekil–6:   İdeal postür yan görünüş



 

26

Şekil–7:   İdeal postür



27

Şekil–8:   Kifoz açısı ölçümü

29

Şekil–9:   Skolyoz



30

Şekil–10: Skolyotik eğriliğin Cobb yöntemiyle ölçülmesi

 

33

Şekil–11: Lomber lordoz açısının ölçümü



34

Şekil–12:  Symmetrigraf 

42

Şekil–13:   Symmetrigraf ile değerlendirmede lateral görünüş



46

Şekil–14:   Symmetrigraf ile değerlendirmede arkadan görünüş

46

Şekil–15:  Lomber lordoz açısı ile hastanın yaşı arasındaki ilişki (scatterplot) grafiği



 

59

Şekil–16:   Kifoz açısı ile hastanın yaşı arasındaki ilişki (scatterplot) grafiği



59

3


TABLOLAR DİZİNİ  

Tablo–1:  Lokalizasyona göre skolyoz sınıflaması

33

Tablo–2:  Bragg postür tablosu



47

Tablo–3:  Hastaların yaş analizi

50

Tablo–4:  Hastaların cinsiyet analizi



51

Tablo–5:  Hastaların eğitim seviyesi analizi 

51

Tablo–6:  Hastaların şikayet analizi



52

Tablo–7:  Fizik muayenede kısalık analizi

52

Tablo–8:  Hastaların gibbosite analizi



53

Tablo–9:  Orthoröntgenogram ile açı değerlendirmesi sonuçları

53

Tablo–10: Orthoröntgenogram ile tespit edilen kifoz açısı ile Symmetrigraf sırt 



bulgularının karşılaştırılması

54

Tablo–11: Orthoröntgenogram ile tespit edilen lomber lordoz açısı ile Symmetrigraf 



bel bulgularının karşılaştırılması

55

Tablo–12: Orthoröntgenogram ile tespit edilen skolyoz açısı ile Symmetrigraf omurga 



bulgularının karşılaştırılması

56

Tablo–13: Skolyoz mevcudiyeti ile hasta yaşının çapraz tablo ile gösterimi 



(Crosstabulation)

56

Tablo–14: Hastanın yaşı ile tepe noktası çapraz tablosu (Crosstabulation)



57

Tablo–15: Kifoz açısı ile Symmetrigraf sırt değerlendirmesinin korelasyonu  

57

Tablo–16: Lomber lordoz açısı ile Symmetrigraf bel değerlendirmesinin korelasyonu



58

Tablo–17: Skolyoz açısı ile Symmetrigraf omurga değerlendirmesinin korelasyonu

58

Tablo–18: Symmetrigraf baş değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 



gösterimi (Crosstabulation)

60

Tablo–19: Symmetrigraf omuz değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 



gösterimi (Crosstabulation)

60

Tablo–20: Symmetrigraf posterior görünüm omurga değerlendirmesi ile hasta yaşının 



çapraz tablo ile gösterimi (Crosstabulation)

60

Tablo–21: Symmetrigraf kalça değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 



gösterimi (Crosstabulation)

61

4



Tablo–22: Symmetrigraf boyun değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 

gösterimi (Crosstabulation)

61

Tablo–23: Symmetrigraf  sırt değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 



gösterimi (Crosstabulation)

61

Tablo–24:   Symmetrigraf   bel   değerlendirmesi   ile   hasta   yaşının   çapraz   tablo   ile 



gösterimi (Crosstabulation)

62

Tablo–25: Symmetrigraf karın değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 



gösterimi (Crosstabulation)

62

Tablo–26: Symmetrigraf diz değerlendirmesi ile hasta yaşının çapraz tablo ile 



gösterimi (Crosstabulation)

62

5



ÖNSÖZ

Uzmanlık eğitimim süresince hastanemizin her türlü imkanlarından faydalanma olanağı 

sağlayan,   bilgi   ve   tecrübelerinden   yararlandığım,   her   konuda   yakın   ilgi   ve   desteğini 

gördüğüm başhekimimiz ve değerli hocam Sayın Dr. M. Hayri ÖZGÜZEL’ e,

Bu tez konusunun belirlenip oluşturulmasında yardımcı olan ve eleştirileri ile çalışmaya 

yön   veren,   her   konuda   yakın   ilgi   ve   desteğini   gördüğüm   tez   danışmanım   Kliniğimiz 

Başasistanı Dr. Canan BERKER’ e,

Rotasyonlarım süresince yanlarında bilgi ve deneyimlerimi arttırdığım hastanemiz Nöroloji 

Klinik Şefi Prof. Dr. Osman TANIK, Ortopedi ve Travmatoloji Klinik Şefi Doç. Dr. Okan 

YALAMAN ve 4. Dahiliye Klinik Şefi Doç. Dr. Laika KARABULUT’ a,

Uzmanlık eğitimim süresince her konuda yakın ilgi ve desteklerini gördüğüm Kliniğimiz 

Uzmanları Dr. Gülçin GÜREL, Dr. Cemal KOCABAŞOĞLU, Dr. Nilnur KONURALP ve 

Kliniğimiz Başasistanları Dr. Aliye YILDIRIM GÜZELANT ve Dr. Berrin SENDİNÇ’ e 

Tezimin her aşamasında sağladıkları destek ve katkılarından dolayı asistan arkadaşlarım 

Dr. Sevgi ATAR ve Dr. Sezgin HACIOĞLU’ na,

Birlikte çalıştığım asistan arkadaşlarım Dr. Ali Rıza AYDOĞAN, Dr. İlyas TUTAR, Dr. F. 

Devrim MEYDAN OCAK, Dr. Leyla KILIÇ ATAKANLI, Dr. Börteçine ARSLAN, Dr. 

Dilek ÜN, Dr. Meral AKMAN ve Kliniğimiz fizyoterapistlerine,

Eğitimim   süresince   saygı   ve   sevgilerini   esirgemeyen   diğer   tüm   klinik   çalışanlarına, 

eğitimimin ve tezimin her aşamasında hiçbir zaman desteğini esirgemeyen eşim Kubilay 

ECERKALE’ ye ve burada ismini sayamadığım diğer insanlara teşekkür ederim.

Dr. Öznur ECERKALE

6


1. GİRİŞ VE AMAÇ

Postür analizi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon alanında yapılan klinik değerlendirmeler için 

son derece önemlidir. Bu konuda yapılmış kapsamlı araştırmalar, konunun önemine oranla 

kısıtlıdır. Özellikle toplumumuzda görülen postüral bozuklukların incelenmesi ve tedavi 

yöntemlerinin   etkinliği   açısından   yapılmış   çalışmaların   sınırlı   oluşu,   konuya   verilmesi 

gereken önemin yeterli seviyede olmadığını göstermektedir.

Amerikan Ortopedi Akademisi Postür Komitesinin 1947 yılındaki tanımına göre postür, 

iskelet   öğelerinin,   vücudun   destek   yapılarını   zedelenme   ve   ilerleyici   deformasyondan 

koruyacak şekilde düzgün ve dengeli dizilişidir (1). Cailliet , “statik spinal konfigürasyon 

dik duruşta belirli bir zaman diliminde yorgunluğa, ağrıya yol açmıyor ve estetik yönden 

kabul edilebilir ölçülerde ise uygun postürden söz edilebilir”, demiştir. Kendall ise ideal 

postürü “vücudun minimal stress ve yüklenme ile denge halinde olmasıdır”, diye ifade 

etmiştir.

Postür, kişinin fiziksel ve ruhsal durumunu yaşantısı boyunca etkileyen önemli etkenlerden 

biridir. İnsanlarda postür çeşitli faktörlerin etkisi altındadır. Bunlardan ailesel faktörler, 

yapısal bozukluklar ve alışkanlıklar postür üzerinde belirleyici olmaktadır.

Bu   çalışmada,   postür   analizinde   kullanılan   metodlardan   Symmetrigraf   ve 

orthoröntgenogramdan elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Her iki yöntemin de postür 

analizinde kullanılabileceği değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Ayrıca bu çalışmanın bir amacı da Türk toplumunda postür bilincinin oluşmasına katkı 

sağlamaktır. Bu konuda yapılacak akademik çalışmalar için de postür analizi konusunda 

bir uygulama örneği olması açısından önemli bir çalışma olacağı kanısındayım

.

7


2.

GENEL BİLGİLER 

2.1 OMURGA VE POSTÜR

2.1.1. OMURGANIN ANATOMİSİ

Kolumna vertebralis, gövdenin merkezi kemik sütunudur. Kafatasını pektoral kavşağı, üst 

extremiteleri   ve   göğüs   kafesini   taşır   ve   pelvik   kavşak   aracılığı   ile   vücut   ağırlığını   alt 

extremitelere   iletir.   Kolumna   vertebralis   kavitesi   içinde   (kanalis   vertebralis),   medulla 

spinalis, spinal sinirlerin kökleri ve onları örten meniksler bulunur.

Şekil-1’de gösterildiği gibi, vertebral kolon 7 servikal, 12 torakal, 5 lomber, 5 sakral ve 4 

koksigeal   olmak   üzere   33   vertebradan   oluşur.   Yetişkinde   5   sakral   omur   os   sakrum   4 

koksigeal omur os koksigis olarak birleşmiştir.

Şekil–1. Kolumna vertebralisin bölümleri

Doğumda   omurga,   fleksiyonda   C   şeklinde   bir   yaydan   ibarettir.   Kafa   kontrolünün 

sağlanmasından sonra sagital düzlemde ilk olarak,  servikal lordoz oluşur. Ayakta durmaya 

başlamasının ardından lomber lordoz gelişir. Böylece sagital düzlemde servikal ve lomber 

8


lordoz, torakal ve sakral kifoz olmak üzere dört yay oluşur (Şekil–2) (1). Genel olarak 

lordozdaki segmentler, kifozdaki segmentlere göre daha hareketlidir. Vücut, esnekliğini bu 

dört yayın, şok absorbe etme kapasitesine borçludur (2). 

Şekil–2: Kolumna vertebralisin yandan görünümü

Kolumna vertebralise önden veya arkadan bakıldığı zaman düz bir hat olarak görülür. 

Yandan   bakıldığında   ise   kolumna   vertebralis   dört   kurveden   oluşmaktadır   (Şekil–2). 

Bunlar:

1. Sakral kurve- konveks



2. Lomber kurve- konkav

3. Torasik kurve- konveks

4. Servikal kurve-konkav

9


2. 1. 1.  Vertebraların Genel Özellikleri

Tipik bir vertebra önde yuvarlakça bir gövde ve arkada arkus vertebralisten oluşur. Bu 

arkuslar, içinden medulla spinalis ve kılıflarının geçtiği foramen vertebrale denen aralığı 

kuşatırlar. Vertebral arkus yan kısımlarını oluşturan bir çift silindir pedikülden ve arkusu 

arkadan   tamamlayan   bir   çift   yassı   laminadan   oluşur.   Vertebral   arkusdan   bir   spinöz,   2 

transvers ve 4 artiküler olmak üzere 7 çıkıntı uzanır (Şekil–3)(3). 

10


Şekil–3: (A) Kolumna vertebralisin lateralden görünüşü, (B) çeşitli vertebraların 

genel özellikleri

Prosessus   spinozus,   iki   laminanın   birleşme   yerinden   arkaya   doğru   uzanır.   Prosessus 

transversuslar lamina ve pediküllerin birleşme yerinden laterale doğru uzanırlar. Transvers 

ve spinoz her iki çıkıntı, kas ve ligamentlere tutunma yeri oluştururken bir kaldıraç gibi 

fonksiyon görürler.

Prosessus artikularisler iki tanesi üstte diğer iki tanesi altta olmak üzere vertikal olarak 

yerleşmiş olup, eklem yüzeyleri hiyalin kıkırdakla kaplıdır. Bu vertebraların iki prosessus 

articularis superioru üstteki vertebranın iki prosessus articularis inferioru ile eklemleşerek 

sinoviyal eklemleri oluştururlar (3).

Vertebra   gövdeleri   kolumna   vertebralisin   ön   bölümünü   oluşturur.   Komşu   iki   omur 

gövdesinin oluşturduğu bu bölümdeki kısımlar yuvarlakça, alt ve üst yüzeyleri yassıdır. 

Doğumda ve gelişme sürecinde omurların alt ve üst yüzeyleri hafif konvekstir ve kıkırdak 

plakasıyla örtülüdür. Bu kıkırdak plaklar 15–20 yaş arası kemikleşir ve omur gövdeleriyle 

kaynaşır. Epifizer büyüme simetrik ilerlediği için, omurga gelişimini belli bir düzen içinde 

sürdürür (1). 

Omur  gövdeleri  arasında  diskler  bulunur.  Nukleus  pulpozus  ve   onu  çevreleyen  anulus 

fibrozusdan oluşan disk, vertebral korpusa anterior destek sağlamakla beraber omurgaya üç 

düzlemde de hareket esnekliği verir (Şekil–4). İlk iki servikal vertebra arasında, sakrum ve 

koksikste   disk   bulunmaz.   Geçici   kompresyona   izin   veren,   mekanik   şok   emici   bir   sıvı 

sistemidir.  Disk  yük   altında   su   kaybeder  (%10),   basınç   azaldıktan  sonra   su   hızla  geri 

emilir,   disk   eski   yükseklik   ve   volümünü   kazanır.   Bu   pompalama   mekanizması 

intervertebral diskin beslenmesini ve biyomekanik fonksiyonunu sağlar (2, 4).  

               

                        

11


            

                                               Şekil–4:  İntervertebral diskin yapısı.

İnsanoğlunun büyümesinin erken dönemlerinde, diskin beslenmesi, epifiz plağını delerek 

diske giren damarlar tarafından sağlanır. Epifiz plaklarının kapanmasıyla 2. dekattan sonra 

disk avasküler hale gelir, son plakların santral kısmı ve anulustan difüzyon yolu ile beslenir 

(1, 4). 


2. 1. 2. Kolumna Vertebralisin Eklemleri

                       

                     

Vertebralar, gövdeleriyle kartilajinöz, eklem çıkıntılarıyla sinoviyal eklemler aracılığı ile 

birbirleriyle eklemleşirler.

2.1.2.1. İki Vertebra Gövdesi Arasındaki Eklemler

Komşu   vertebra   gövdelerinin   üst   ve   alt   yüzeyleri   ince   bir   hiyalin   kıkırdak   plağı   ile 

kaplanmıştır.   Arada,   hiyalin   kıkırdak   tabakalarının   arasında   sandviç   tarzında 

fibrokartilajinöz bir intervertebral disk bulunur (Şekil–5). Diskin kuvvetli kollajen lifleri 

iki vertebra korpusunu birleştirir (3). 

Diskus   intervertebralisler   kolumna   vertebralis   uzunluğunun   ¼’   ü   kadarını   oluştururlar. 

Diskin kalınlığı lomber bölgede 9 mm., torakal bölgede 5 mm.,  servikal bölgede 3mm.dir. 

Ancak önemli olan disk kalınlığının vertebral gövdeye oranıdır. Çünkü en yüksek olan 

oran o bölgedeki segmente en fazla mobilite sağlar.  Disk/ gövde oranı: Servikalde:2/5 > 

lomberde:1/3 > torakalde:1/5’ tir. Bu sebeple servikal bölge en mobil olan bölgedir (2). 

Her bir diskin anulus fibrozus denilen periferik parçası ve nukleus pulpozus denilen santral 

parçası vardır. Anulus fibrozus, fibrokartilajinöz bir yapıya sahiptir.   Anulus fibrozusun 

kollajen lifleri konsantrik lameller veya kılıf şeklinde dizilmiştir. Kollajen bantlar komşu 

vertebraların gövdeleri arasında oblik olarak uzanırlar. Komşu lamellerde liflerin eğimi 

birbirine   zıttır.   En   dıştaki   çoğu   lifler   kolumna   vertebralisin   ön   ve   arka   longitudinal 

ligamentlerine sıkıca tutunurlar. Nukleus pulpozus, adolesan ve çocukta büyük miktarda 

su, az sayıda kollajen lif, birkaç kıkırdak hücresi içeren ovoid jelatinöz bir kitledir. Diskin 

arka kenarına hafifçe yakın yerleşmiştir. Nukleus pulpozusun yarı akıcı yapısı kolumna 

vertebralisin   fleksiyon   veya   ekstansiyonunda   vertebraların   öne   veya   arkaya 

bükülebilmesine olanak verir (3). 

12


Ligamentler:

Ligamentum   longitudinale   anterior   ve   posterior   kafatasından   sakruma   kadar   kolumna 

vertebralisin ön ve arka yüzeyleri boyunca, devamlı bir bant şeklinde uzanırlar (Şekil–5). 

Ön   ligament   geniştir   ve   vertebral   korpusların   ön   yüzeyleri   ve   yan   kenarlarına   sıkıca 

tutunur. Arka ligament zayıf ve dardır (3).

Şekil–5: Kolumna vertebralisin eklemleri ve ligamentleri

13


2.1.2.2.  İki Arkus Vertebranın Eklemleşmesi

Bir vertebranın üst artiküler çıkıntısı ile üstteki vertebranın alt artiküler çıkıntısı arasındaki 

ekleme faset eklem denir. Fasetlerin eklem yüzeyleri başlangıçta koronal bir oryantasyon 

gösterirken,   büyüme   çağı   boyunca   giderek   biplanar   özellik   kazanır.   Vertebranın 

posteriorunda,   diartrodial   eklem   yapan   fasetlerin   düzlemleri   anatomik   seviyeye   göre 

değişir. Alt servikalde, üst faset yüzeyi superior-posterior ve hafif mediale bakar. Torakal 

bölgede   posterior-superior   ve   laterale   bakar.  Lomber   bölgede   ise   posterior   ve   mediale 

bakar (5).



Ligamentler:

1. Ligamentum supraspinale, komşu spinöz proseslerin uçları arasında uzanır (Şekil–5).

2. Ligamentum interspinale, komşu spinöz prosesleri bağlar (Şekil–5).

3. Ligamentum intertransversarium, komşu transvers prosesler arasında uzanır.

4. Ligamentum flavum, komşu vertebraların laminalarını bağlar (Şekil–5).

Servikal   bölgede   ligamentum   supraspinale   ve   ligamentum   interspinaleler   oldukça 

kalınlaşarak   ligamentum   nuchaeyi   oluştururlar.   Ligamentum   nuchae,   kafatasındaki 

protuberensia   oksipitalis   eksterna   ile   yedinci   servikal   vertebranın   prosessus   spinozusu 

arasında uzanır. Bu ligamentin ön kenarı, aradaki spinöz çıkıntılara kuvvetlice tutunmuştur 

(3) .


2.1.3. Kaslar

Ayakta dururken ağırlık çizgisi, aksisin densinden, kalça eklemi merkezinin arkasından, 

diz ve ayak bileği eklemlerinin önünden geçer. Bu pozisyonda, vücut ağırlığının büyük 

kısmı kolumna vertebralisin önünde yer alır. Bu nedenle insanda sırt kaslarının iyi gelişmiş 

olması   şaşırtıcı   değildir.   Kolumna   vertebralisin   normal   eğriliklerinin   sürdürülmesinden 

sorumlu olan esas etken bu kasların postüral tonusudur (6).

14


Sırt Kasları:

1.  Yüzeyel   kaslar:   M.   Trapezius,   M.   Lattisimus   dorsi,   M.   Levator   skapula,   M. 

Rhomboideus major ve minor



2. Ara kat kaslar: M. Serratus posterior superior ve posterior inferior, M. Levator kostarum

3. Derin sırt kasları:

a.  Yüzeyel   ve   vertikal   uzanan   kaslar(M.Erector   spinae):   M.   İliokostalis,   M. 

Longissimus, M. Spinalis.



b. Orta kat oblik seyirli kaslar (M.Transversospinales): M. Semispinalis, M. Multifidi, 

M. Rotatores.



c. Derin kaslar: Mm. İnterspinales, Mm. İntertransversarii. 

Erektör   spinal   kaslar,   son   iki   torakal   vertebra,   lomber   vertebralara,   sakruma   ve   iliak 

kanadın   iç   yüzeyine   tutunurlar.   Kas,   on   ikinci   kaburganın   altında   üç   bölüme   ayrılır: 

iliokostal kas lateral bandı, longissimus kası intermedial bandı, spinalis kası medial bandı 

oluşturur. İliokostal kas, C4 ve C6 transvers proseslere kadar uzanır. Kafatasına kadar 

uzanan tek erektör spinal kas m. longissimustur. M. spinalis ise genellikle yukarıda m. 

semispinalis kapitis ile birleşmiştir. 

Erektör   spinal   kaslar   miyofasyal   bir   kılıf   içindedirler.   Hareket   sistemi   fonksiyonunda 

mekanik bir rol oynayan fasyalar, hem nosiseptif hem de proprioseptif uyarılara kaynaklık 

ederler.   Torakolomber   fasyanın   lomber   parçası,   krista   iliaka   ve   12.   kosta   arasındaki 

boşlukta   yerleşmiştir.   Yüzeyel,   orta   ve   derin   olmak   üzere   üç   katmandan   oluşmuştur. 

Kuadratus lumborum kasını örten derin katman, transvers  proseslere bantlar biçiminde 

yapışır. Orta katman transvers proseslerin uçlarından başlar, erektör spinaların önünde, 

kuadratus lumborumun arkasında yer alır. Yüzeyel fasya derin sırt kaslarını örter ve spinöz 

15


proseslere tutunur. Torakolomber fasyanın önemi, lateralde karın kaslarına yapışması ve 

öne eğilmiş gövdenin doğrulmasında oynadığı rolden kaynaklanmaktadır. 

M. semispinalis, transversospinal olarak, 4–6 spinal prosesi atlayarak yukarı doğru uzanır. 

Lomber vertebralarda bulunmazlar. Mm. multifidi sakrumun sırt bölümünde kalın bir kitle 

olmak üzere, tüm bel, sırt ve alt boyun omurlarının transvers proseslerinden başlar ve 

aksise kadar tüm bel, sırt ve boyun omurlarının spinal proseslerine tutunur. Mm. rototares 

bir omurun transvers prosesinden, bir veya iki üstteki omurun spinöz prosesine uzanır.

Mm.intertransversarii komşu iki transvers  proses  arasında, Mm.interspinales  komşu iki 

spinöz   proses   arasında   uzanır.  Vücut   öne   eğilmeye   başladığı   zaman   fleksiyonun 

kontrolünü sırt kasları sağlar. Bu kaslar, erektör spinal kasları, servikal kasları ve üst trapez 

adaleleri içerir (1, 3, 7).

2.2.OMURGANIN BİYOMEKANİĞİ

Biyomekanik, temel mekanik kurallarının biyolojik sistemlere uygulanarak, sabit duruş ve 

hareket   sırasında   organizmaya   etkiyen   kuvvetleri   ve   bu   kuvvetlerin   etkisi   altında 

organizmanın davranışlarını inceleyen bilim dalıdır (4).   

                                           

Spinal   hareket   segmenti,   iki   komşu   vertebra,   intervertebral   disk,   ligamentler   ve   faset 

eklemlerden oluşan kompleks mekanik bir sistemdir (2). Bu segment üzerine binen yükü, 

anterior ve posterior yapılar iki sütun halinde paylaşır.

Kapandji’ye göre kolumna vertebraliste taşıyıcı üç kolon vardır: Major kolon, üst üste 

yerleşen vertebraların korpuslarından oluşur, diğer iki kolon minör kolondur. Bu minör 

kolonları üst üste yerleşen vertebraların posteriorundaki artiküler prosesler (faset eklemler) 

oluşturur. Öndeki sütun ana destekleyici yapıdır. Anterior sütun statik, posterior sütunlar 

ise dinamik rol oynar (2). 

Omurga ve gövde kasları, hareketi ve hareketin kontrolünü sağlar. Omurga stabilitesinde 

kasların   rolü   deneysel   olarak   gösterilmiştir.   Sadece   ligamanlarla   desteklenmiş   olan 

kolumna   vertebralis   ancak   2   kg.lık   bir   yük   taşıyabilmektedir.   Bu   nedenle   omurganın 

hareketinde ve stabilitesinde kasların belirgin olarak katkısı vardır.

16


Dengeli bir postür ile gövde ve omurga kasları vücudun üst yarısını minmal bir kas kuvveti 

ile destekleyebilmektedirler. Postür bozukluğu sebebiyle ağırlık merkezi öne kaydığında 

ise sırt kasları daha fazla efor harcayarak postürü düzeltmeye ve dengeli bir pozisyon 

sağlamaya çalışırlar. Lomber fleksiyon karın kaslarınca başlatılır ve vücudun üst yarısının 

ağırlığı ile devamı sağlanır. Sırtta yer alan erektör spina kasları yerçekimine direnerek 

hiperfleksiyonu önler. Fleksiyon arttıkça erektör spina kaslarındaki myoelektrik aktivite 

artar.   Vücudun   dik   durumdaki   pozisyonunda   ise   myoelektrik   aktivite   bu   kaslarda 

minimaldir. Çünkü bu durumda dengeyi ve direnci ligamentler sağlar (8).

Gövdenin fleksiyon, ekstansiyon ve lateral fleksiyonlarında spesifik bir kas grubu hareketi 

başlatır, antagonist kaslar kontrolü sağlar, yerçekimi hareketi devam ettirir ve ligamentler 

de hareketin limitini belirler.


Yüklə 3,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin