Fizika (Əsas fəNLƏR)

8.  Zond  mikroskoplarının  prinsipal  quruluşu  və  işləmə 
mexanizmləri.  Skanedici  mikroskoplarda  əks  əlaqə  mexanizm-
ləri  və  elementləri.  Pyezokeramika,  bimorf  elementlər  və  tripod. 
Pyezoelementlərdə qeyri-xətlilik, krip və qalıq (histerezis) defor-
masiya.  Zondun  hərəkətinin  qeydedilmə  üsulları.  Zond  mikros-
koplarının  xarici  təsirlərdən  qorunması.  Skanedici  tunel  mikros-
kopu  (STM).  Elektronların  potensial  çəpərdən  keçməsi  və  tunel 
cərəyanı.  STM-də  əks  əlaqənin  qurulması. STM-in  sabit cərəyan 
və  sabit  məsafə  iş  rejimləri.  STM-nin  zondları,  metal  zondların 
kimyəvi  aşındırma  üsulu  ilə  hazırlanması.  STM  vasitəsilə  səthin 
lokal çıxış işinin, tunel kontaktının volt-amper xarakteristikasının 
təyin  edilməsi. Fərqli materiallardan hazırlanmış zondlar vasitəsi 
ilə  metal-metal,  metal-yarımkeçirici  nanokontaktların  volt-amper 
xarakteristikalarının  və  enerji  diaqramlarının  müəyyənləşdiril-
məsi.  Səthin  elektrik  xassələrinin  qeyri-bircinsliyinin  tədqiqi. 
Atom-qüvvə mikroskopu (AQM). Zond-səth arası Van-der-Vaals 

---

 
187 
qarşılıqlı  təsirinin  fiziki  təbiəti.  Lennard-Conson  potensialı  və 
zond-səth  qarşılıqlı  təsir  enerjisinin  hesablanması.  AQM  zond 
konsolunun  (linginin)  meylinin  optik  üsulla  qeydiyyat  sxemləri. 
Çoxsektorlu fotodiodun iş prinsipi və əks əlaqə mexanizmi. Kon-
tiveller.  AQM-in  kontaktlı  və  kontaktsız  iş  rejimləri.  Sabit  hün-
dürlük və sabit qüvvə rejimlərində səthin relyefinin tədqiqi. Kon-
tivellerin  rəqsləri  və  AQM-in  amplitud-tezlik  və  faza-tezlik  xa-
rakteristikaları.