Fizika (Əsas fəNLƏR)

14.  Radioaktivlik. Radioaktivliyin əsas qanunauyğunluqları. 
Parçalanma sabiti. Yarımparçalanma periodu. Ardıcıl çevrilmələr 
nəzəriyyəsi.  Ardıcıl çevrilmədə  baş  verə  biləcək  hallar. Radioak-
tiv ailələr və sürüşmə qaydası. Süni radioaktivlik. Radioaktivliyin 
vahidləri və dozimetriya. 
α-parçalanma və parçalanma üçün ener-
ji şərti.  Əsas  təcrübi  göstəricilər.  İncə  quruluşa  və uzununa qaçış 
yoluna  malik  alfa  zərrəciklər.  Nüvə  modellərinə  görə  alfa  radio-
aktivliyin izahı. Heyger-Nettol qanunu. 
α-parçalanmanın nəzəriy-
yəsi.  Tunel  keçidi.  Alfa  parçalanmada  mərkəzdənqaçma  baryeri-
nin  nəzərə  alınması. 
β-çevrilmə və onun növləri. Çevrilmə üçün 
enerji  şərti.  Betta  spektrin  kəsilməz  olamsı  problemi.  Seçmə 
qaydaları:  Fermi  və  Qamov-Teller  keçidləri.  Betta  çevrilmənin 
izahı üçün neytrinonun daxil edilməsi. 
β-çevrilmənin nəzəriyyəsi 
haqqında  qısa  məlumat:  zəif  qarşılıqlı  təsirin  variantları.  Zəif 
qarşılıqlı  təsirdə  cütlüyün  pozulması.  Vu  təcrübəsi.  CPT  invari-
antlığı.  Neytrinonun  nəzəriyyəsi.  Spirallıq.  Qamma-şüalanma. 
Qamma  şüalanma  üçün  enerji  şərti.  Elektrik  və  maqnit  keçidləri 
və ehtimalları. Elektronların daxili konversiyası, daxili konversiya 
əmsalı. Nüvə izomeriyası. Metastabil hallar. Messbauer effekti və 
təcrübəsi. Effektin fiziki mahiyyəti. 

---

 
34