Fizika (Əsas fəNLƏR)

13.  Azərbaycanın  bölüşdürülməsi.  Gülüstan  və  Türk-
mənçay müqavilələri. XIX əsrin 30-cu illərdə rus müstəmləkə 
əsarətinə qarşı üsyanlar. Şimali Azərbaycanın Rusiya tərəfindən 
işğal olunmasının birinci mərhələsi. Qazax, Şəmşəddil və Borçalı 
sultanlıqlarının  işğalı.  Rusiya-Azərbaycan  müharibəsi.  Car-
Balakənin və Gəncə xanlığının işğal olunması. Cavad xan. 1805-
ci il Kürəkçay müqaviləsi: Qarabağ, Şəki və Şirvan xanlıqlarının 
ələ  keçirilməsi.  1804-1813-cü  illər  Rusiya-Qacar  (İran)  müha-
ribəsi.  Gülüstan  müqaviləsi.  1826-1828-ci  illər  Rusiya-Qacar 
(İran) müharibəsi. Naxçıvan və İrəvan xanlıqlarının rus qoşunları 
tərəfindən  işğalı.  Türkmənçay  müqaviləsi.  Şimali  Azərbaycanın 
Rusiya tərəfindən işğalının başa çatması. 
Şimali  Azərbaycanda  çarizmin  müstəmləkəçilik  siyasəti. 
Hərbi işğal rejimi. Komendant üsul-idarəsi. Çarizmin köçürmə si-

---

 
115 
yasəti. Rusların, almanların və ermənilərin köçürülməsi. Çarizmin 
dini  ayrı-seçkilik  siyasəti.  Müstəmləkə  əsarətinə  qarşı  azadlıq 
mübarizəsi:  1830-cu  il  Car-Balakən,  1831-Lənkəran,  1837-ci  il 
Quba və 1838-ci il Şəki üsyanları. Üsyanların nəticələri