Fizika fanini o’qitishda muommolar va ularni bartaraf etish yechimlari

Qashqadaryo viloyati Koson tumani XTBga qarashli 8-umumiy o’rta ta’lim maktabining Fizika fani o’qituvchisi Toshev Jobirning “Fizika fanini o’qitishda muommolar va ularni bartaraf etish yechimlari”

Mavzusida taqdimoti

Ta’lim tizimi o’ziga xos murakkab va juda muhim jarayondir

• .

O’qitish
O’quvchi
O’quv dasturi
O’qituvchi
O’quv reja
BKM

Ta’lim jarayonida o’quvchilarning o’quv materiallarining o’zlashtirishi holati past darajaga kelish sabablari

• .

pedagogik
Ijtimoiy-maishiy
fiziologik
psixologik
sabablar

.

• .

-Fanalrni o’qitish jarayonidagi kamchilliklar;

• Bilim olishdagi uzulishlar;
• O’quv materialini o’zlashtirishdagi qiyinchiliklar; o’qituvchi tomonidan o’quvchi shaxsiga nisbatan talablarning ortib borishi;
• O’qituvchi tomonidan avtoritar boshqaruvni o’quv jarayonida me’yoridan ortiq qo’llanilishi

-bola hayotidagi nomaqbul sharoitlar;

• ota-onalar tomonidan bola tarbiyasiga noto’g’ri xulq –atvorni namoyyon qilinishi;
• Oilaning past darajadagi moddiy ta’minlaganligi;
• -kun tartibining mavjud emasligi;
• -uy sharoitida bolaning ta’lim olishi uchun etarlicha sharoit yo’qligi;
• -bolaning nazoratsizligi va qarovsizligi;

-o’quvchining turli kasallikka chalinishi;
-salomatligi uning o’quv faolkiyatida samarali o’qishi uchun yetarli emasligi;
-markaziy nerv tizimi harakat funksiyalaridagi buzulishlar
Diqqat, xotira,bilish jarayonlarining yetarli darajada rivojlanmaganligi;
Berilayotgan materiallarni anglab olish va tushunishining sekinligi;
-nutqning yetarli darajada rivojlanmaganligi;
-o’quv-bilishga nisbatan qiziqishning yo’qligi;
-dunyoqarashning torligi;
-o’qishga nisbatan noto’g’ri munosabat;
-hissiy va shaxsiy muommolar;
-xulq-atvordagi muommolar;
-atrofdagilar bilan munosabatga kirishishida yuzaga keladigan muloqotdagi qiyinchiliklar; ishyoqmasliuk
Pedagogik sabablar
Ijtimoyi-maishiy sabablar
Fiziologik sabablarl
Psixologik sabablar

O’zlashtirishda muommo kuzatilayotgan o’quvchilar agressiv xatti-harakat quyidagi manbalarga asoslanib to’playdilar

• .

Nosog’lom oila muhiti
Ommaviy axborot vositasi
Tengdoshlar guruhi

B.G.Ananyev “ Shunday misollar va salbiy vaziyatlar mavjudki, unda o’qituvchi o’zining darsdagi muloqotini tashkil etishdagi tarbiyaviy o’rinsiz asosi bilan o’quvchilarni aqliy faolligini susaytiradi, ularda negativ salbiy kechinmalarni yuzaga keltiradi, irodani susaytiradi,o’quvchilarda insonlarga nisbattan ishonchsizlikni , ular bilan muloqotga kirishishdan qo’rqish, shaxsiy to’liqsizlik hissini yuzaga keltiradi”

• .

tavsiyalar
1 Optimistik start vaziyati
4 muvaffiqiyat vaziyati
2 muommoli vaziyat
5 intelliktual zo’riqish vaziyati
3 tanlov vaziyati

.

• .

Optimistik start
Dars boshlaqnishidan oldin shunday sharoit yaratish kerakki ,unda o’z-o’zidan mushohoda yuritish, zo’riqish , qo’rquv, o’ziga ishonmaslikni bartaraf etadi. Masalan “siz qanday o’ylaysiz?” , “Menga sizning fikringiz qiziq?”
Muommoli vaziyat
Qayerda muommo bo’lmasa , u yerda taffakkur bo’lmaydi. Buning elementlari mustaqillikka, o’z-o’zini hurmat qilishga, o’z qadrini bilishga xizmat qiladi
Tanlov vaziyati
O’quvchilarda tashabbusva individuallikni namoyon qilishga hamda turli hodisalarni tushunishga nisbatan nuqtayi nazarni shakllantiradi. “ nima bilan isbotlaysan?”

.

• .

Muvaffaqiyat vaziyati
O’quvchilarning har bir hatti harakati real, oqilana baholashi kerak, hamda uning urinishlarini rahbatlantirishin kerak. ‘aqilligina’, “ yashavor”, “zo’r”.
Intellektual zo’riqish vaziyati
K.DUshinskiy “Aqliy mehnat inson uchun eng og’ir mehnat ekanligi, orzu qilish oson vayoqimli ekanligi, biroq o’ylash qiyin”. Intellektual zo’riqish orqali muvaqqiyat erishish haqiqiy quvonch va g’urur hissini uyg’otadi

.

• .

Fanga qiziqtirish

O’qituvchi qo’llashi lozim bo’lgan 10ta qoida.

• .

2 hech qachon o’quvchilarning bahs- munozarasin eng oson usul bilan, ularga to’g’ri javobni yoki yechimning to’g’ri aytib hal qilmangi
5 darslar va maktab qo’ng’iroqlari jadvali o’quv jarayoning belgilovchi omili bo’lmasligi kerak
8 ruhlantiruvchi so’z, muloyim tabassum, do’stona maqtovga uchmang
4 shuni yodda tuting – ta’lim o’quvchilarning qiziqishlari va motivlari, umidlariga tayanish lozim
6 o’quvchi shaxsining “telba g’oyalarini” hurmat qiling, va boshqalarga nostandart tafakkur uslubini singdiring
9 ta’lim jarayonida doimiy amal qilinadigan metodika va dastur bo’lmaydi, shuni unutmang
10 bu qoidani ular sizning bir qismingizga aylangunga qadar har kuni qaytaring
7 hech qachon o’quvchiga “ sening ahmoqona g’oyalaringni mushohada qilishga bizda aslo vaqt yo’q” deya ko’rmang
3 O’quvchilarning har birining fikrini tinglang hamda ularning har bir fikrlarini mushohoda qilgan holda qabul qiling
1 O’quvchi javobi mavhum bo’lsa,fikrini isbot qilishga imkon bering

Yoshlar bizning kelajagimiz poydevori. O’sib kelayotgan avlodga befarq bo’lmasligimiz lozim.

• E’tiboringiz uchun rahmat!