Fiziki-kimyəVİ analiZ. Gİbbsin fazalar qaydasi



Yüklə 196 Kb.
səhifə5/5
tarix05.06.2023
ölçüsü196 Kb.
#125290
1   2   3   4   5
mühazirə 7

Maye halda bir-birində qeyri-məhdud həllolan, bərk halda isə bir-birində praktik həll olmayan sistemlərin hal diaqramı (ərimə diaqramı) sxematik olaraq şəkil 1-də göstərilmişdir. Ordinat oxunda ərimə temperaturu, absis oxunda isə tərkib (molyar hissə və ya kütlə payı) verilmişdir.
Şəkil 1. Evtektikalı sistemin hal diaqramı

Bu diaqramdakı TATB fiqurativ nöqtələri təmiz A B komponentlərinin ərimə




(kristallaşma) temperaturlarını göstərir. Bu temperaturlarda sistem nonvariantdır ( f  1  1  2  0 ).

TA və ya TB
temperaturlarından yüksək temperaturlarda təmiz komponentlər maye halda (

f  1  1 1  1), TA
və ya TB
temperaturundan aşağı temperaturlarda isə bərk halda ( f
 1  1 1  1

) olur.
Əgər A komponentinə B komponenti əlavə edilərsə, onda maye ərintidən A komponentinin

kristallaşmasının başlanğıc temperaturu TA
temperaturundan aşağı olacaqdır. Eyni ilə B

komponentinə A komponenti əlavə edilərsə, onda maye ərintidən B komponentinin

kristallaşmasının başlanğıc temperaturu TB
temperaturundan aşağı olacaqdır.

Kristallaşmanın başlanğıcına uyğun temperaturları göstərən xətlər likvidus xətləri adlanır (likvidus latınca liquor sözü-maye mənasını verir). Diaqramın fiqurativ nöqtələrinin yerləşdiyi TA E

TB E
xətləri likvidus xətləridir. Likvidus xətləri maye ərintinin kristallaşma temperaturlarının

başlanğıcının tərkibdən asılılığını göstərir.
TA E
xətti təmiz A komponentinin,
TB E
xətti isə təmiz

B komponentinin maye fazadan ayrılma temperaturunun tərkibdən asılılığını göstərir.
TA E
xətti

üzərindəki hər bir nöqtə maye ərintinin A maddəsinin kristalları ilə tarazlığını xarakterizə edir, b.s.

verilən temperaturda A maddəsinin ərintidə həll olmasını xarakterizə edir. TB E
bir nöqtə verilən temperaturda maye ərintinin B maddəsinin kristalları ilə tarazlığını xarakterizə edir, b.s. B maddəsinin ərintidə həll olmasını xarakterizə edir.

xətti üzərindəki hər



Yüklə 196 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin