ESLATMA!
Undosh tovushlar uch tomondan tasnif qilinadi:
I. Hosil bo„lish o„rniga ko„ra;
(
til, lab, bo‟g‟iz
)
II. Hosil bo„lish usuliga ko„ra:
III. Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko„ra:
(
jarangli, jarangsiz
)
I. Hosil bo„lish o„rniga ko„ra:
1.
Lab undoshlari
: b, p, m, v, f;
a)
lab-lab undoshlari: b, p, m;
b)
lab-tish undoshlari: f, v.
2.
Til undoshlari
:
a)
til oldi
undoshlari: d, t, z, s, j, ch, sh, n, l, r;
b)
til o„rta
undoshi: y;
d)
til orqa
undoshlari: g, k, ng;
e)
chuqur til orqa
undoshlari: q, g‗, x.
3. Bo‗g‗iz undoshi: h.
II. Hosil bo„lish usuliga ko„ra
:
a)
portlovchilar: b, p, d, t, g, k, j, q, m, n, ng;
b)
sirg‗aluvchilar: v, f, z, s, y, r, 1, sh, g‗, x, h;
d) qorishiqlar: ch.
III.
Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko„ra:
1. Jarangli undoshla r – bularda ovoz ham, shovqin ham ishtirok etadi, tovush paychalari
tarang tortilgan bo‘ladi.
b, v, g, d, z, j, y, g„, 1, m, n, ng, r.
2. Jarangsiz undoshlar – faqat shovqindan iborat bo‘ladi, tovush paychalari tarang tortilmaydi
p, f, k, t, s, ch, sh, q, x, h.
O‘zbek tilida 8 ta undosh tovush jarangsiz juftiga ega
. (Quyidagi jadval yodlashga qulay)
Jaranglilar
b
v
d
j
dj
z
g
g‟
y
l
m
n
Dostları ilə paylaş: |