Fonetika “Ilm – qaytarish va takrorlash mevasidir”



Yüklə 1 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/30
tarix09.10.2023
ölçüsü1 Mb.
#153402
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30
ona tili. qo\'llanma. FONETIKA




 
onA tili 
abituriyentlar uchun eng qulay qo’llanma
.
[qilichev jahongir] 
FONETIKA 
“Ilm – qaytarish va takrorlash mevasidir”
 
(Abu Rayhon Beruniy)
 



FONETIKA 
KIRISH
 
Nutqimizni mayda bo‗laklarga ajratadigan bo‗lsak, bo‗linishning oxirgi nuqtasi tovushlar 
bo‗ladi. Masalan, O‗zbekiston — jannatmakon o‗lka jumlasi O‗zbekiston, jannatmakon, 
o‗lka so‗zlariga, bu so‗zlar, o‗z navbatida, O‗z-be-kis-ton, jan-nat-ma-kon, o‗l-ka 
bo‗g‗inlariga, bo‗g‗inlar esa o‗-z-b-e-k-i-s-t-o-n j-a-n-n-a-t-m-a-k-o-n o‗-l-k-a singari 
tovushlarga bo‗linadi.
Eslatma!
Bo‗linishning oxirgi nuqtasi bo‗lgan, boshqa mayda bo‗laklarga bo‘linmaydigan 
nutq bo‗lagi (
akustik-artikulatsion birlik

tovush 
hisoblanadi va u bilan bog‗liq hodisalar 
tilshunoslikning 
fonetika
bo‗limida o‗rganiladi. 
Eslatma!
Fonetika so‗zi yunoncha phone – «
tovush»
so‗zidan olingan. Fonetikada 
tabiatdagi har qanday tovush emas, balki faqat nutq tovushlari o‘rganiladi. 
Eslatma! 
So‗zlovchi va tinglovchi o‗rtasida axborot uzatish va axborotni qabul qilish 
faoliyati 
nutqiy faoliyat
sanaladi.
Eslatma! 
Tilning fonologik (fonetik) sathining birligi fonema bo‗lsa, fonemaning real 
talaffuz qilingan, quloq bilan eshitilgan ko‗rinishi fon (allofon) yoki tovush hisoblanadi. 
TOVUSH VA FONEMA 
Tilshunoslik fanida tovush va fonema tushunchalari bir-biridan farqlanadi. 
 
Eslatma!
 
Nutq jarayonida real talaffuz qilingan, qulog„imiz bilan eshitgan eng kichik va 
boshqa mayda bo„lakka bo„linmaydigan nutq parchasi 

Yüklə 1 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin