Fotoelektron emissiya va uning qo`llanishi reja

1 – rasm. Fototokning chastotaga bog’liqligi 2. Ko’p fotonli fotoeffekt
Yorug’lik intensivligi I ning katta qiymatlarida (3) va (4)-formulalar bilan aniqlanuvchi Eynshteyn qonunidan bitta elektronning bir nechta fotonni yutishning chekli ehtimoli bilan bog’liq bo’lgan chetlanish kuzatilishi kerak. Ko’p fotonli (nochiziqli) fotoelektron emissiya uchun (4) - ifoda quyidagicha bo’ladi:
. (5) Bu ifodadan nochiziqli fotoelektron emissiya uchun qat’iy aniqlangan qizil chegara mavjud bo’lmasligi kelib chiqadi, chunki . Nochiziqli fotoelektron emissiya nazariyasiga ko’ra ko’p kvantli fotoeffekt tartibi n - quyidagi ifoda bilan aniqlanadi: (6) bu yerda - ko’rinishdagi belgilash x- sonining butun qismi ekanligini anglatadi.
fotoelektron emissiya deyarli inertsiyasiz jarayon deb hisoblanadi va shuning uchun yorug’likning past intensivliklarida fototokning vaqt bo’yicha o’zgarishi i_f(t) yorug’lik oqimining vaqt bo’yicha o’zgarishi I(t) ni aynan takrorlaydi. Ko’p kvantli fotoelektron emissiyada fototok impulsi davomiyligi lyuks-amper xarakteristikasining nochiziqliligi tufayli yorug’lik impulsi davomiyliligi dan qisqa bo’lar ekan, ya’ni. (7) Ko’p fotonli fotoelektron emissiyada ham fototok asosan elektr maydon kuchlanganligining katod sirtiga normal tashkil etuvchisi e₁₁ ga bog’liq bo’ladi, ya’ni tushish burchagi u, qutblanish tekisligi va tushish tekisligi orasidagi burchak j ga bog’liq bo’ladi:. (8) Yuqorida aytilganidek yorug’lik oqimining katta intensivliklarida nochiziqli fotoelektron emissiya kuzatiladi. Yorug’likning nanosekundli impulslari uchun metallarda ko’p fotonli emissiyani kuzatish yuqoridan 2-5 MVt/sm² intensivlik bilan chegaralangan. Bundan katta intensivliklarda o’lchanayotgan tokka katodning qizishi tufayli paydo bo’luvchi termoelektron emissiya toki sezilarli hissa qo’shadi. Pikosekundli impulslarda lazer nuri intensivligi 1 GVt/sm² bo’lganda 2-dan 5-tartibgacha bo’lgan nochiziqli fotoelektron emissiya kuzatish mumkin bo’ladi. 2-rasmda volframli katodga neodim aralashmasi bo’lgan ittriy-alyuminiy granatli (l=1,06 mkm) lazer tomonidan generatsiya qilingan pikosekundli yorug’lik impulslari ta’sir qilganda fototok zichligining yorug’lik intensivligiga bog’liqligi keltirilgan. Bunda LAXning nochiziqlik darajasi n= 4 ga teng.