Fuqarolik jamiyati institutlari tushunchasi, uning ma’no va mazmuni

3 -Slayd

Diniy bag’rikenglik

Barcha dinlarning ezgulik oyalariga asoslanishi		Ehtiqod erkinligi
Vijdon erkinligi		Turli din va konfessiyalarning teng huquqliligi
Turli din va konfessiyalar-ning bir-birlariga o’zaro hurmat bilan qarashi		Diniy - ma’naviy qadriyatlarni ehzozlash
Barcha din vakillarining hamkorligi va hamjihatligi		Diniy qarashlarni majburan singdirishga yo’l qo’ymaslik
Diniy partiyalar tuzishga yo’l qo’yilmasligi		Barcha dindorlarning siyosiy jarayonlarda teng, fuqaro sifatida ishtirok etishi

Tolerantlik (lotincha tolerantiya – sabr-toqat) – jamiyatdagi turfa madaniyatlilik, plyuralizm, turli-tumanlilik va xilma-xilliklarning mavjudligini tan olish, qabul qilish, to’g’ri tushunish va hurmat qilishga qaratilgan ijobiy munosabat.

Diniy ekstremizm (“Extreme” – oxirgi, nihoyasi, so’nggi, keskin uchi degan mahnolarni anglatadi) – jamiyat, millat va davlat hayotini faqat diniy aqidalardan kelib chiqib keskin o’zgartirish va boshqarish zarurligini ilgari suruvchi noqonuniy yoki jinoiy tashkilotlar, oqimlar faoliyati.
4 -slayd

ASOSIY DINIY YO’NALISHLAR

Jahon dinlar						Milliy dinlar
B uddizm		Xristianlik		Islom		Zardushtiylik
Xinayana		Katolik		Suniylik		Induizm
Maxayana		Protestent		SHia		Iudaizm
Lamaizm		Provoslav		Muridizm		Jaynizm

Hozirgi vaqtda O’zbekistondagi turli konfessiyaga mansub diniy tashkilotlar o’z faoliyatini o’zaro teng huquqlilik, hamdo’stlik va hamkorlik asosida amalga oshirmoqda. Diniy bag’rikenglik turli dinlarning, turli dinlarga mansub kishilarning hamdo’stlik munosabatlarinigina nazarda tutmaydi, balki ehtiqodidan qathiy nazar barcha kishilarning tengligi, umumiy ezgu maqsad yo’lida hamkorlikni ham qamrab oladi. Diniy qarashga ko’ra ham, madaniy, jumladan, ilmiy qarashga ko’ra ham inson eng oliy mavjudotdir.

Diniylik dunyoviylikka xizmat qilishi mumkin deganda, dunyoqarashning ezgulik, yaxshilik, halollik, tinchlik, do’stlik kabi yuksak insoniy fazilatlarni tarbiyalashni nazarda tutamiz. Haqiqatan ham diniy tahlimotlar, u dunyo hayotini tasvirlash vositasida bu dunyoda yuksak fazilatlarga ega bo’lishga undaydi.

Diniy bag’rikenglikning qaror topishi, mustahkamlanishi, rivojlanishi barcha kishilarni ehtiqodidan qathiy nazar milliy g’oya va mafkurani amalga oshirish yo’lida birlashtiradi. U mafkurani milliy g’oya va kishilar ongi hamda qalbiga joylashishiga yordam beradi.

Aksincha, diniy bag’rikenglikni tor mahnoda tushunish, bir tomonlama talqin qilish umumiy maqsadlardan chalg’itib, kishilarni o’zaro guruhlarga bo’lib yuborishi mumkin. SHuningdek, ayrim guruhlarning g’arazli manfaatlariga xizmat qiluvchi diniy niqobni yuzaga keltiradi.

Bu haqida mamlakat Prezidenti I.A.Karimov shunday yozadi: «Afsuski, insoniyat taraxida diniy ongning ajralmas qismi bo’lgan odamlardagi ehtiqoddan faqat bunyodkor kuch sifatida emas, balki vayron qiluvchi kuch, hatto fanatizm (o’ta ketgan mutaassiblik) sifatida foydalanilganligini ko’rsatuvchi misollar ko’p. Fanatizmning o’ziga xos xususiyati va ko’rinishlari, avvalambor, o’z dinining haqiqiyligiga o’ta qattiq ishonish, boshqa diniy ehtiqodlarga murosasiz munosabatda bo’lishdan iboratdir. Aynan fanatizmga yo’liqqan odamlar yoki ularning guruhlari jamiyatda beqarorlik to’lqinini keltirib chiqarishga qodir bo’ladilar»¹.