Kubraviya – kubraviylik- tasavvuf falsafasining eng muхim yo’nalishlaridan biri
Mavjudlik –(lom .exsistio mavjudman sozidan olingan) – Falsafadagi borliq tushunchasining sinonimi.Falsafa .tarixida ,odatda mavjud narsalarning tafakkur yordamida aks ettiriladigan ichki moxiyatidan farqli olaroq ,tajriba asosida erishiladigan, ularning tashqi tomonlari ifodalovchi tushuncha sifatida ishlatilib kelingan.
Magiya – (shomon so’zining tungus tilidagi manosi - sexrgarlik) – real natijalar olish uchun iloxiy kuchlarga tasir etish maqsadida bajariladigan rimual – urf – odatlar majmuasi.
Madaniyat –(arab - madinalik, shaharlik , talim –tarbiya ko’rgan ) – tabiat va o’zaro munosabatlarda aks etadigan inson faoliyatining o’ziga hos usuli.
Mazdakchilik – diniy –falsafiy ta’limot. Asoschisi Mazdak (470-529). Mazdak xalq ommasining zardushtiylik koxinlari va zodagonlariga qarshi kurashini boshqargan.
Matеrializm –(lot. Materiastos –moddiy ) - yagona borliqning ikki qutblari –ruhiy (g’oyaviy) va moddiy qutblaridan birini, aynan , moddiy borlikni asosiy (birlamchi) deb qarab, boshqasini (ruhiy, g’oyaviy, borlikni ) moddiy borlikdan kelib chiqqan borlik deb xisoblaydigan falsafiy konsepsiya. Matеriya – borlikdagi moddiy narsalar, xodisalar va jarayonlarning umumiy xususiyatlarini ifodalovchi falsafiy tushuncha.
Ma’naviyat – insonlarning o’zoro munosabatlari, ularning xayotiy tajribalari davomida shakllangan va rivojlangan qadriyatlar tizimi.
Ma’rifatparvarlik –yoki marifatchilik harakati jamiyatning ma’naviy - ma’rifiy sohalarida o’rnatilgan ijtimoiy –siyosiy zulmkorlik siyosatiga qarqma –qarshi o’laroq shakllangan ijtimoiy - falsafiy va ommaviy - demokratik xarakatlar sifatida amal qiladi.
Millat – til, ma’naviyat, millat o’zlikning anglash, ruhiyati, urf – odatlar , an’analar va qadriyatlar yagonaligi asosida muayyan hududda yashovchi ijtimoiy aloqalar bilan bog’langan mustaqil sub’ekt sifatida o’ziga xos moddiy va ma’naviy boyliklarni yaratuvchi kishilarning etnik birligi.
Milliy оng-millatning mavjudligi uning tarixiy taraqqiyoti va istiqboli bilan bog’lik omil. U millatning shakllanishi , taraqqiy etishi va abadiyligini taminlaydi.
Milliy g’urur- 1) shaxs ijtimoiy guruhning milliy o’z-o’zini anglashi asosida shakllanadigan ajdodlari qoldirgan moddiy, ma’naviy merosdan, o’z xalqining jahon sivilizatsiyasiga qo’shgan hissasi, o’zga millatlar oldidagi qadr – qimmati, obro’-etiboridan farqlanish hissini ifodalovchi tushuncha.