“gandbol tarixi va o‘yin qoydalari”

y.

Kirish.

Vatanimiz ravnaqi va halqimiz faravonligi taminlashni muhim sporti bo‗lgan xar tomonlama sog‗lom va barkamol avlodni shakllantirish jismoniy tarbiya va sportni keng rivojlantirish halk manfaati uchun butun borlig‗i bilan kurasha oladigan insonlarni tarbiyalashda sportning o‗rni va ahamiyati beqiyosdir.
Yosh avlodni har tomonlama: Aqliy va ahloqiy va jismoniy jihatdan rivojlanishida jismoniy tarbiya asosiy o‗rinlardan birini egallaydi. SHuning uchun O‗zbekiston Respublikasining ―Jismoniy tarbiya va sport to‗g‗risida‖gi qonunida ―Maktabgacha yoshdagi bolalar, o‗quvchilar, talabalarga katta etibor berish qayd etilgan. Eng avvalo bolalik davridan boshlab sport yuklamalarini yaxshi taqsimlash zarur. Bunda umumiy jismoniy tayyorgarlikni rivojlantirishga kata etibor qaratish lozim. Inson jismonan barkamollikka erishish uchun organizmdagi turli tizimlarning yahshi rivojlanishiga erishish kerak.
Umumiy jismoniy mashqlarni bajarish, harakat ishini boshqaradigan, mehanizmi takomillashishiga yordam beradi. Harakat markazi uzoq muddat davomida bir xildagi impulslarni yuborish va qabul qilishga moslashadi. Uzoq muddatli mashg‗ulotlar bilan muntazam shug‗ullanish natijasida muskullarda yuzaga keladigan o‗zgarishlar morfologik va biokimyoviy xususiyatlar bilan belgilanadi. Ulardagi moddalar almashinuvi jarayoni, bajarilayotgan ish darajasiga moslashadi. Bunday mashg‗ulotlarni bajarishda vegetative organlarda yuzaga keladigan o‗zgarishlar ayniqsa yurak- qon- tomirlar va nafas organlari termo regulyatsiyasi takomillashishi kuzatiladi. Bu holat asosan, nerv gumoregulyatsiyasi orqali boshqariladi.
Umumiy jismoniy tayyorgarlikni tarbiyalashda sport mashg‗ulotlarini uslublar: standart o‗zgaruvchan, kombinatsiyalashga, aylanma mashg‗ulot,
musobaqa va mahsus umumiy tayyorgarlik, sport turlari talabiga qarab bajariladi va o`yin uslublaridan foydalaniladi.
Mamlakatimizda ko‗pdan-ko‗p andozalarga mos sport inshootlarining barpo etilishi, sportchilarning turli miqyosidagi halqaro musobaqalarda ishtirok etib, muayan yutuqlarga erishishini taminlaydi. SHu munosabat bilan O‗zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1997-yil 29-avgustdagi 9- sessiyasida ―Talim to‗g‗risida‖gi qonun va ―Qadrlar tayorlash‖ ilmiy dasturni qabul qilindi.
Jismoniy tarbiya va sport bilan ommaviy ravishda shug‗ullanish- talabalarning kundalik extiyojiga aylanmog‗i zarur,shu bilan birga u talabalarni har tomonlama rivojlantirishadi, sog‗lom turmush tarzini shakllantirishda ularni barkamol inson bo‗lib yashashida qonunbuzarlik va boshqa salbiy illatlardan holis etishdan asosiy omil bo‗lib hizmat qiladi.
Sport zamonaviy jamiyatda muhim o‗rin egallaydi va bizning hayotimizni mazmunan boyitadi. Sport bizga sog‗liq, muloqot quvonchini ulashadi hamda jismoniy va ma‘naviy rivojlanishga yordam beradi, ildamlashga o‗rgatadi, asab tizimini mustaxkamlaydi.

1.