Gidravlikaning o’rganish sohasi va tarixi suyuqliklarning modellari haqida

Yechilishi:
Avval 1 sekundda og’irlik sarfini topamiz. Bir sutkada 24 soat, bir soatda 3600 sekund bo’lganidan bir sekundlik og’irlik sarfini hisoblaymiz:

G= =0.0138 =13.8

Hajmiy va vazn sarfi o’rtasidagi quyidagi bog’liqlik bor:

bu yerda – suyqlikning solishtirma og’irligidir.

Demak, 1 sekundda hajmiy chiqim:


bo’ladi.

Keyinchalik o’rtacha tezlikni sarf tenglamasi bo’yicha aniqlaymiz.

Oqim uchun sarf tenglamasini quyidagicha yozishimiz mumkin:
Q=v_o’r^.F
bu yerda:
v_o’r –oqimning o’rtacha tezligi,(m/sek);
F-amaldagi kesim, ya’ni oqimning ko’ndalang kesim yuzasi,(m²);
Bu tenglamadan oqimning o’rtacha tezligi topiladi. CHunki quvur kesishganda aylana shaklida bo’ladi, demak kesishish yuzasi:
F=
ga teng bo’ladi.
Shunday qilib, o’rtacha tezlik quyidagiga teng bo’ladi:

Javob: v=0.871 m/sek.


2- misol
O’zgaruvchan kesishishda gorizontal quvur bo’ylab idishning yon devori tuynugidan suv oqayapti. Quvur kesishganda suvning sarfini, bosim va o’rtacha tezligini aniqlang. H=2 m, d₁=7.5 sm, d₂=25 sm, d₃=10 sm bo’lganda gidravlik qarshilikka e’tibor bermasdan, idish sathini doimiy deb oling.




Yechilishi:
Ikkita kesishish uchun Bernulli tenglamasini tuzamiz:

Idish o’lchami katta bo’lganligi sababli quvur ko’ndalang o’lchamiga taqqoslaganda tezlik juda kam bo’ladi va uni e’tiborga olmaymiz.Shuningdek, P₀=P_z ni ham hisobga olamiz.
U holda ga ega bo’lamiz.
Bu yerdan va

1-2 kesishishlardagi o’rtacha tezlikni chiqim tenglamasi bo’yicha aniqlaymiz:

Bernulli tenglamasi bilan 1 va 2 kesishishlar bosimini topamiz:

Bu yerdan:


suv.ust


suv.ust
mos keladi.