GiRİŞ canliliğin tanimi

Şekil XX. Elektromanyetik Spektrum
. 

---

Işık yeryüzünün birincil enerji kaynağıdır. Bitkiler, algler ve bazı bakteriler 
ışık soğurur ve fotosentezle enerji özümlerler. Fotosentez veya H
2
S’nin inorganik 
fiksasyonu ile enerji özümleme yeteneğindeki organizmalar ototroflardır. 
Ototroflar birincil üretimden ve metabolik yoldan biyokimyasal entalpik 
(enthalpic) bağlarda potansiyel enerji olarak depolanan ışık enerjisinin 
özümlenmesinden sorumludurlar. Heterotroflar enerji ve besinlerini sağlamak için 
ototroflardan beslenirler.
Işık koşulları sucul çevrede de değişir. Işık suya geçtiği kadar absorbe edilir. 
Böylece mevcut ışık miktarı derinliğin artması ile azalır. Işığın geçtiği su 
katmanına 
fotik
(photik) 
zon
denir. Yeryüzünde meydana gelen fotosentezin 
yak
laşık %80’i bu fotik zonda meydana gelir. Onun altındaki zon, hiç ışık 
olmayan 
aphotikzon
dur. Birkaç kemotropf dışında, aphotik zonda yaşayan 
organizmalar enerjilerini photik zondan aşağı doğru sürüklenen veya göçen 
organizmalardan sağlar.
Işık, üretim ve enerji temini arasında bir bağıntının olması, yeryüzünde 
ekosistem dinamiklerinin dağılım, kompozisyon ve yapısını etkilemektedir.
(ormancılıkta ekosistem tabanlı planlama, ekosistem dinamikleri, ilişkileri) Belirli 
bir ekoloji veya çevredeki bir populasyon veya türde değişen dinamikleri 
etkileyen 
ekolojik etkenler
çoğunlukla 
abiyotik
(cansız) ve 
biyotik
(canlı) diye 
ikiye ayrılırlar. 
ABİYOTİK ETKENLER
 
Işık
 
Yeryüzündeki hemen tüm canlılar için enerji, doğrudan veya dolaylı olarak 
güneş ışınlarından sağlanır. Güneş ışınlarının 
yoğunluk
veya şiddeti ile 
aydınlatma 
süresi
ya da gün uzunluğu, enleme göre değişir. Ekvatorun çevresindeki bölgeler en 
yüksek yoğunlukta güneş ışığı alırken, kuzey ve güney kutup bölgeleri düşük 
yoğunlukta ışık alırlar. Ekvator kuşağı
ile kutup bölgeleri arasında kalan alanlarda 
görece gündüz ve gece uzunlukları, yazın daha uzun ve kışın daha kısa süreli gün 
ışığı ile mevsime göre değişir. 

---