Golden brain issn: 181-4120 volume

GOLDEN BRAIN ISSN: 2181-4120 VOLUME 1 | ISSUE 2 | 2023
 
https://t.me/goldenbrain_journal Multidisciplinary Scientific Journal January, 2023
85
 
Bul ájayip máwrit, sıyqırlı súwret, 
Ómir dep atalmısh shınjırdıń sebi, 
Nesip etkenge gúz taǵı keledi. [3.3] 
Mısalda qosıq gúz haqqında bolıp, onda sóz etilip atırǵan baslı tema, gúz 
shuwmaqtıń dáslepki qatarında awıspalı mánidegi ájayip máwrit hám sıyqırlı súwret 
sózleri menen táriyplenip, shuwmaq sońında gúz sózi qollanılǵan. Bunda gúzdiń 
obrazlılıǵın táminlew maqsetinde shayır onı ájayip máwrit, sıyqırlı súwret dizbekleri, 
amplifikaciyaları menen qayta ataǵan. Bul bolsa gúzdiń tábiyiy qásiyetlerin 
bayanlawda kórkemlik xizmet atqarıp kelgen. Sonday-aq, amplifikaciyalar sinonim 
sózler hám teńewlerdiń dizbeklesip keliwi arqalı da obrazlılıqtı támiyinleydi. Mısalı: 
Mágar yaratqanǵa qullıq qılsın dep, 
Inta, ıqlas berdi, sana jarattı. 
Súygen bendesiniń tógip kóz jasın, 
Kókiregin appaq, sada jarattı[3.14]. 
Dáslepki shuwmaqta táńriniń insandı jaratıwdaǵı káramatın, saqıylıǵın, 
qúdiretin obrazlı sáwlelendiriwde shayır sinonim sózlerden paydalanǵan. Dáslepki 
shuwmaqtaǵı inta, ıqlas sózleri óz ara sinonimles bolıp, ol insandaǵı ayrıqsha 
qásiyetlerden esaplanadı, bul ekewi de sanada sáwlelenedi. Bul eki sóz jeke halında 
sinonim bola almaǵanı menen, kontekstte sana menen birgelikte úshewi de insanǵa 
táńri tárepinen berilgen inam, qásiyet sıpatında súwretlenip, insan miyi hám 
ruwxındaǵı qubılıslardı sáwlelendiriwshi ózgeshelikler etip kórsetiledi. Kókiregin 
appaq, sada jarattı dizbekleri de óz ara sinonim bolıp kelip, insandaǵı qásiyetler hám 
jaratılısı haqqındaǵı kórkem pikirdi táminlewge xizmet etken. Mısaldaǵı inta, ıqlas, 
sana, aq kókirek, sada amplifikaciyalarınıń dizbeklesip, kontekslik sinonim bolıp 
qollanılıwı arqalı, insannıń ruwxı hám sanasındaǵı bir-biri menen óz ara tıǵız 
baylanısatuǵın ózgeshelikler, olardı jaratıwshınıń saqıylıǵı, káramatı obrazlı 
súwretlengen.

---