96Rangning xarakteristikalari? havo rang; va ko`k; yashil va pushti ranglar; shuningdek, oq va qora ranglar birbirini to`ldiruvchi ranglar hisoblanadi. To`ldiruvchi ranglardan biri fon uchun olinsa, ikkinchisi chiziqlar chizish, matn yozish uchun ishlatiladi. Bunda chiziq va yozuvlar fonda yaqqol ko`rinib turadi. Matnning biron qismini ajratish uchun matnning asosiy rangiga yaqinroq rang tanlanadi. Ranglar ikki turga ajratiladi. Ulardan birinchi iliq ranglar, ikkinchisi esa sovuq ranglar deb ataladi. Iliq ranglarga tarkibida qizil va sariq ranglar ko`proq bo`lgan ranglar, sovuq ranglarga tarkibida ko`k va siyoh ranglar ko`proq bo`lgan ranglar kiradi. Ayniqsa, ularga qora va kul ranglar aralashsa, ular yanada sovuqlashadi
97Rangning modellari? Rangning RGB modeli. RangningSMYK modeli Rangning HSB modeli 98Rang modellari bir – biridan nima bilan farqlanishi? 1. Rangning RGB modeli. Bu model nurlanish printsipi asosidagi kurilmalar yordamida olinadigan ranglarni ifodalash uchun foydalaniladi. Asosiy ranglar sifatida kizil (Red), yashil(Green) va kuk (Blue) tanlab olingan. Boshka rang va uning nozik turlar yukorida aytilgan asosiy ranglarning ma`lum mikdorini kushish bilan olinadi.
RGB tizimining asosiy ranglari va ularning kushilishi
RGB tizimi uchun yana bir muxim parametr - uch tashkil etuvchi kiymatining bir xil mikdorda aralashuvidan xosil buladigan rangdir. Bu ok rangdir.
RGB tizimining ommabopligini ta`minlovchi yana bir omil uning yakdol kurinishidir: asosiy ranglar kurish spektrining yakdol farkdanadigan kismlarida joylashgandir. RGB tizimi xozirgi paytda - birinchi navbatda rangli televizorlarda va kompyuterlarning displeylarida keng kullanilmokda.
2. RangningSMYK modeli Ushbu model ranglarning yutilish (ayirish) printsipini amalga
oshiriladigan kurilmalarda tasvir hosil kilishda rangni ifodalash uchun
kullaniladi. Bu printsip eng avvalo kogozga pechat kiluvchi kurilmalarda
kullaniladi. Ushbu modelning atalishi asosiy subtraktiv ranglar -
xavorang(Cyan) kirmizi (Madenta) va sarik (yellow) ranglar nomida
tuzilgan
SMYK tizimining asosiy ranglari va ularning kushilishi
Ok kogozga sarik buyokning surtilishi kaytgan kuk nurning yutilishini bildiradi. Havorang buyok kizil nurni, kirmizi buyok - yashil rangni yutadi. Buyoklar kombinatsiyasi yashil, kizil, kuk, va kora ranglarning koplanishini ta`minlaydi. Ko’pgina hollarda ob`ekt o’ziga tushadigan ranglarni bir qismini «yutib», qolagan qismini aks ettiradi, ya`ni u ham biror rang bilan bo’yalgan bo’ladi. Bunday rang yaratilishi subtraktiv holat deb yuritiladi. CMYK modeli subtraktiv ranglarni ta`minlaydi, u poligrafiyada kengroq qo’llaniladi. Bu model ranglari bilan bo’yalgan rasm, RGB modeliga nisbatan ko’proq joy egallaydi.