Gripp – yuqori nafas yo’llarining kataral yallig’lanishi va spesifik intoksikatsiya simptomlari bilan kechuvchi o’tkir yuqumli kasallikdir

Zararlanish havo-tomchi yo’li bilan ba’zan alimentar yo’l bilan yuqadi.

Kasallanish –yilning sovuq vaqtida kuzatilib, ko’pincha 6 oydan 5 yoshgacha bo’lgan bolalar kasallanadi.

95% katta odamlarda immunitet saqlangan.

rinofaringit

• rinofaringit

• rinofaringotonzillit

• faringokon’yunktival isitma

• kon’yunktivitlar

• keratokon’yunktivitlar

• Adenovirusli pnevmoniya

Qon, siydik,najasning umumiy taxlili

• Qon, siydik,najasning umumiy taxlili

• Serologik tekshiruv (KBR va RTGA juft zardobi).

• Lozim topilsa o’pka rentgenogrammasi.

1. To’shakli rejim

• 1. To’shakli rejim

• 2. Ko’proq suyuqlik (malina,limon,asalli choy,kampotlar)

• 3. Etiotrop davo vositalari (interferon, remantadin, amiksin, grippga qarshi immunnoglobulin)

• 4. Patogenetik davo vositalari :

• 4.1. Umumiy zaharlanishga qarshi gemodez, 5% glyukoza, reopoliglyukin buyuriladi

• 4.2. Umumiy kuvvatlantirish maqsadida C, B guruh vitaminlar tavsiya etiladi.

• 4.3. Gemorragik sindromga qarshi vikasol, ditsinon, rutin, kalsiy preparatlari buyuriladi

• 4.4. Neyrotoksikozga qarshi 10% eki 20% glyukoza eritmasi, 25%magniy sulfat, diuretiklar, kortikosteroidlar, neyroleptiklar (aminazin, propazin)

• 4.5. Astmatik sindromga qarshi dimedrol, diprazin, suprastin, tedin, efedrin,eufilin,kortikasteroidlar buyuriladi

• 5. Simptomatik davo maqsadida antigrippin, litik aralashmalar

• 6. Asoratlar paydo bo’lsa antibiotiklar benzilpenitsillin ampitsillin amoksitsillin oksatsillin tetratsiklin biseptol buyuriladi

Kasallik manbai –bemor odam.

• Kasallik manbai –bemor odam.

• Ko’pincha erta yoshdagi bolalarda va yangi tug’ilgan chaqaloqlarda kuzatiladi.

• Patogenezida- pastki nafas yo’llarining patologiyasi, bronxlarning og’ir zararlanishi asosiy o’rin tutadi.

• Asosiy klinik simptomi bo’lib quruq davomli xurujsimon yo’tal , 3 haftagacha hansirash, ko’krak qafasida og’irlik hissi, lablarda sianoz, o’pka da tarqalgan xirillashlar, dag’al nafas xizmat kiladi. 25% xollarda 1 yoshgacha bo’lgan bolalarda pnevmoniya bilan asoratlanib, 0,5 % xollarda o’lim bilan tugashi mumkin.

• PARRANDA GRIPPI

• А/H5N1/

Yuqish manbai:

• Yuqish manbai:

• Kasal uy parrandalari:

• tovuqlar, jo’jalar, o’rdaklar

• Suvda suzuvchi yovoyi qushlar

• Kasal parrandalarni muzlatilgan ichki mahsulotlari epidemiologik jihatdan xavf tug’diradi, chunki muzlatilgan maxsulotlari va tuxumda virus 1 yilgacha saqlanadi. To’la termik ishlov virusni oson o’ldiradi.

Yuqish mexanizmi:

• Yuqish mexanizmi:

• Fekal-oral

• Yuqish yo’llari:

• Ozik-ovqat – to’lik termik ishlov berilmagan kasal qushlarni go’shti orqali;

• Kontakt – kasal qushlarni go’shtini taqsimlash vaqtida;

• Suv – kasal qushlar ajralmalari bilan ifloslangan suv xavzalarida cho’milganda.

Inkubatsion davr:

• Inkubatsion davr:

• 1 kundan 7 kungacha;

• o’rta cha 2-3 kun

• Boshlanishi:

• o’tkir

Tipik grippoz intoksikatsiyasi simptomlari (xolsizlik, kaltirash, bosh og’rishi, mushak va suyaklarda og’riq, uyqu buzilishi);

• Tipik grippoz intoksikatsiyasi simptomlari (xolsizlik, kaltirash, bosh og’rishi, mushak va suyaklarda og’riq, uyqu buzilishi);

• Davomiy giperpiretermik istma;

• O’tkir respirator kasallik simptomlari (pastki nafas yo’llari shikastlanishi harakterli, pnevmoniya).

Virusga pantropizm xos:

• Virusga pantropizm xos:

• ko’zlar shikastlanishi (kon’yunktivit);

• yurak shikastlanishi (miokardit);

• Buyrak shikastlanishi (kreatininemiya, OPN – 30%);

• Jigar shikastlanishi (transaminazemiya, gepatit)

• Nerv sitemasi shikastlanishi (meningit, ensefalit, meningoensefalit).

Qondagi o’zgarishlar:

• Qondagi o’zgarishlar:

• leykopeniya (< 1,0 109/l);

• limfopeniya;

• trombotsitopeniya

1. Adamantandan tarkib topgan:

• 1. Adamantandan tarkib topgan:

• Remantadin, algirem, amantadin

• 2. Neyraminidaza aktivligini ingibitorlari:

• Ozeltamivir – tamiflyu, zanamivir - relenza.

• 3. Interferon preparatlari (IFN) va ular induktorlari:

• Grippferon, viferon, reaferon, amiksin, arbidol, sikloferon, neovir, kagotsel, larifan, ridostin

«Parranda gripp»ini davolash va profilaktikasi uchun:

• «Parranda gripp»ini davolash va profilaktikasi uchun:

• neyroaminidaza ingibitorlari:

• «Tamiflyu» (ozeltamivir)

• «Zanamivir» (relenza)