Grodno davlat qishlogiy universiteti

3-savol. Xalqaro kreditlash. Xalqaro kredit - bu ssuda kapitalining xalqaro iqtisodiy munosabatlar sohasidagi tovar yoki pul ko'rinishidagi muddatlilik, to'lov va to'lov shartlarida harakatidir. Mavzular xalqaro kredit (kreditorlar va qarz oluvchilar) banklar, firmalar, davlat idoralari, hukumatlar, xalqaro, mintaqaviy valyuta, moliya va kredit tashkilotlari bo'lishi mumkin.
Xalqaro kreditlash tamoyillari quyidagilardir: shoshilinchlik, ya'ni. kredit kelishilgan muddatda to'lanishi kerak; to'lov - kreditdan foydalanish huquqi uchun haq, shuningdek unga xizmat ko'rsatish xarajatlari; to'lash - qarz oluvchi tomonidan qarz beruvchiga qarz summasini qaytarish; moddiy ta'minot - uni qaytarish kafolati mavjudligi; maqsadli xususiyat kredit ob'ektlarini aniqlashni anglatadi. Xalqaro kredit quyidagi funktsiyalarni bajaradi :

• 
  kengaytirilgan takror ishlab chiqarish ehtiyojlarini qondirish uchun ssuda kapitalini mamlakatlar o‘rtasida qayta taqsimlash, xalqaro kredit oqimlarini qo‘llashning ustuvor yo‘nalishlariga;
  
• 
  xalqaro to'lovlar sohasida taqsimlash xarajatlarini tejash. Bu funksiya orqali real pul (oltin, kumush) kredit pullari (banknotalar) va kredit operatsiyalari (naqdsiz hisob-kitoblar) bilan almashtiriladi. Xalqaro kredit negizida xalqaro to'lovlar uchun kredit vositalari - veksellar, cheklar, depozit sertifikatlari, o'tkazmalar va boshqalar paydo bo'ldi;
  
• 
  ba'zi mamlakatlarning vaqtincha bo'sh mablag'larini boshqalarida kapital qo'yilmalarni moliyalashtirishga yo'naltirish orqali butun jahon iqtisodiyotida jamg'arish jarayonini tezlashtirish. Xorijiy kreditlarni jalb qilish orqali qo’shimcha qiymatni kapitallashtirish jarayoni tezlashadi, individual jamg’arish chegaralari kengayadi, bir mamlakat xo’jalik yurituvchi sub’ektlar kapitali boshqa mamlakatlardan mablag’lar qo’shilishi hisobiga ko’payadi.
  

ijobiy roli takror ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini va uning kengayishini ­ta'minlash orqali ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishini jadallashtirishdan ­iborat . Xalqaro kredit quyidagi sohalarda takror ishlab chiqarish jarayonini tezlashtirishga yordam beradi: birinchidan, kredit ­mamlakatning tashqi iqtisodiy faoliyatini rag'batlantiradi. Bu bozor sharoitlarini saqlab qolish uchun bozorda qo'shimcha talabni yaratadi; ikkinchidan , xalqaro kredit ­xorijiy xususiy investitsiyalar uchun qulay shart-sharoitlar yaratadi ; ­uchinchidan, kredit ­mamlakatning tashqi iqtisodiy aloqalariga xizmat qiluvchi xalqaro hisob-kitob va valyuta operatsiyalarining ­uzluksizligini ta’minlaydi ; ­to‘rtinchidan, kredit mamlakatning tashqi savdo va tashqi iqtisodiy faoliyatining boshqa turlarining iqtisodiy samaradorligini oshiradi.­ Xalqaro kreditning bozor iqtisodiyoti rivojlanishidagi salbiy roli uning qarama-qarshiliklarining keskinlashuvidadir ­. Avvalo, iqtisodiyotdagi nomutanosiblik chuqurlashib bormoqda. Mamlakatlarning kredit siyosati kreditor davlatning jahon bozoridagi mavqeini mustahkamlash vositasi bo'lib xizmat qiladi ­. Xalqaro kredit urushlarni moliyalashtirish manbalaridan biri bo'lib xizmat qiladi .
Xalqaro kredit shakllari va turlarini tasniflash turli mezonlarga ko'ra amalga oshirilishi mumkin: 1. kredit munosabatlari sub'ektlariga ko'ra, ular davlat (hukumatlar tomonidan taqdim etiladigan), xususiy (xususiy shaxslar tomonidan taqdim etiladigan) va xalqaro moliya tashkilotlarining kreditlarini ajratadilar. ; 2. Kreditlar shartlariga ko‘ra, qisqa muddatli (qoida tariqasida, joriy maqsadlar uchun bir yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga beriladi), o‘rta muddatli (2 yildan 5 yilgacha muddatga beriladi) va. uzoq muddatli (5 yildan ortiq); 3. qarz valyutasi bo'yicha : kreditor mamlakat valyutasida, qarzdor mamlakat valyutasida, uchinchi davlat valyutasida, jamoaviy valyutada. Xalqaro savdoda bank va tijorat kreditlari keng tarqalgan. Xalqaro tijorat krediti - bu tashqi savdo aloqalari sub'ektlari o'rtasidagi kredit munosabatlari. U ham eksport, ham import kreditlari shaklida bo'lishi mumkin. Eksport krediti eksportyor tomonidan importerga kredit berishni nazarda tutadi; import qilingan - import qiluvchi tomonidan tovarlarni etkazib berishni kechiktirish shaklida taqdim etiladi, ya'ni. hali yetkazib berilmagan tovarlar uchun oldindan to'lovlarni amalga oshirish orqali. Qisqa muddatli xarakterga ega bo'lgan eksport kreditlari asosan xom ashyo yetkazib berishga, o'rta va uzoq muddatli - mashina va asbob-uskunalar yetkazib berishga yo'naltiriladi. Bank krediti - bu bank tomonidan ma'lum shartlarda va ma'lum muddatga beriladigan kredit. Odatda uning hajmi cheklangan bo'lib, foizlarni to'lash uchun qat'iy belgilangan muddat belgilanadi. Agar tijorat kreditlarining muddati 5-8 yildan oshmasa, bank kreditlari uchun u 15 yil va undan ko'proqqa etadi.