Guruh: bi2201U05 Bajardi: Ahmadaliyev Sherzodbek Tekshirdi

Aholi uchun:
- joriy xarid uchun ko‘p miqdorda naqd pul olib yurish uchun hojat yo‘q;
- tovar va xizmatlarga Internet orqali ham haq to‘lasa bo‘ladi.
Chakana savdo uchun:
- naqd pullarni uddalab, saqlab yurishga hojat yo‘q;
- mijozlarning xarid qobiliyati ikki baravar oshadi — chunki kartochkada, odatda, xaridor o‘zi bilan olib kelishi mumkin bo‘lgan naqd puldan ko‘ra doimo ko‘proq pul bo‘ladi;
- Internet orqali savdo hajmi oshadi.
Banklar uchun:
- banklarning depozit bazasi kengayadi, depozitlardagi pullarni faol operatsiyalar uchun ishlatish mumkin.
Umuman, jamiyat uchun:
- moliyaviy operatsiyalar yanada shaffoflashadi, bu esa soliqlardan qochish, noqonuniy faoliyat bilan shug‘ullanish holatlarini kamaytiradi.
O‘zbekistonda plastik kartochkalarni joriy qilish portlash effekti bilan teng bo‘ldi: 2005 yildan buyon kartochkalar soni 45,5 marta (!) ga oshdi, jismoniy shaxslarning bank kartalarida milliy valyutada o‘tkazilgan tranzaksiyalari 371 barobar oshgan. 

Bir qaraganda, faqat xursand bo‘lish kerakka o‘xshaydi. Lekin O‘zbekistonda yashayotgan har bir odam biladiki, plastik kartalarning joriy qilinishi o‘zi bilan hayot darajasining yaxshilanishi bilan birga, uning murakkablashishini ham olib keldi.
Nega bunday bo‘ldi?
Avvaliga plastik kartalar tizimi qanday ishlashi lozimligini tushunib olishimiz kerak. Gap uning ideal tarzda ishlashi qanaqa bo‘lishi haqida ham emas, shunchaki, jahonning bizdan boshqa barcha davlatlarida qanday ishlayotgani xususida. 
Plastik kartochkalar joriy qilinishining bosh prinsipi — u aytib ham o‘tirilmaydi, chunki bu o‘z o‘zidan aniq bo‘lgan narsa — ixtiyoriylikdir. Kartochkani ishlatish yoki ishlatmaslik, bu ishni qanchalik tez-tez amalga oshirishni odamlar o‘zlari mustaqil, hech qanday ma'muriy majburlovlarsiz amalga oshirishadi. Kartochka uni ishlatish qachonki qulay va foydali bo‘lsagina ishlatiladi. Gap shundaki, kassa yoki bankomat orqali pul naqdlashtirilganida banklar ko‘pincha komission haq undiradi, ularda bu ko‘rsatkich bizdagidek ulkan emas va ko‘pincha 1–2 foizdan oshmaydi. Kartochka bilan hisob-kitob qilganida iste'molchi ana shu komission haqni to‘lamaydi. Bundan tashqari, banklar savdo tarmoqlari, kommunal xizmatlar, aviakompaniyalar va boshqa sotuvchilar bilan kelishib, o‘z banki plastik kartasi bilan to‘lov qilganlarga chegirmalar joriy qilishadi.