Guruh rahbarining ota onalar bilan olib boradigan ish shakllari
kiyinchiliklari va hatolarini ajratib kursagish mumkin:
Ota-onalarning shaxslar bilan muomalasining yetishmasligi. Ular uzlari, ishlari hakida kam suzlab beradilar, o’quv bilim yurti talabalar jamoasining hayoti, uz shaxssining kizikishlari, uning jamoat ishlari, bu ishga munosabati va hokazolar bilan kam kizikadilar. Muomalaning yetishmasligi shaxslarning ota- onadan uzoklashishiga olib keladi, ;kattalarni shaxsga yanada faolrok ta’sir kursatish imkoniyatidan ma hrum etadi.
shaxslarni me hnat jarayonlariga jalb etish orkali ularning me hnat tarbiyasini tashkil kila bilmaslik Ona ishga kumilib ketgan paytda shaxslar oilaviy ishlardan, turar joylardagi ishlardan va hokazolardan ozod etiladilar. Buning natijasida mehnatga mensimay munosabatda buladilar.
Ota-onalar turmushida salbiy misollarning mavjudligi o’quv muassasasining pedagogik kuch-gayratini yukka chikaradi.
Ota-onalar tarbiyaviy ta’sirinipg izchil emasligi — onda-sonda ukishini tekshirish, biror nojuya ish uchun jazolash va hokazolar
ahlokiy immunitet hosil bulishiga yordam bermaydi.
Oilaviy tarbiyaning asosi sifatida takiklashlar sistemasi — ijobiy namuna asosida tarbiyalay bilmaslik, shaxs hayotini u har doim turli hatti-harakatni mashk kiladigan tarzda tashkil eta olmaslik natijasidir. Bu sistema shaxsning kattalar hohishiga salbiy munosabatini tugdiradi, mustakillikning rivojlanishini susaytiradi.
Harakatlarning o’quv bilim yurti bilan muvofiqlashtirilmagan-ligi yoki u bilan kelishmovchilik. Tarbiyalanuvchida pedagogga, o’quv bilim yurtiga ishonchsizlik paydo buladi va usib boradi, bu esa uning kamchiliklarini tuzatishni kiyin-lashtiradi, pedagogik ji hatdan karovsizlik holatiga olib keladi.
Ayrim ota-onalarning shaxslar ulgayib borishi bilan tarbiyaviy faollikni susaytirib yuborishlari, bu esa shaxslarning ota-onalardan uzoklashuviga, o’quv bilim yurtiga qiziqishi pasayishiga va hokazolarga olib keladi.
Qarorlar qabul qilishda kechikish. Shaxs katta bo’lgandan keyin aqli kirib, tuzaladi deb uylash odatda uzini oqlamaydi, kupincha qayta tarbiyalashni talab etadigan pedagogik jihatdan karoveizlik holatiga olib keladi.
Qo’rsatib o’tilgan kamchiliklar qatoriga ota-onalarning tarbiya usullarini bush bilishlarini, shaxslar ulg’ayishi bilan ularni o’zgartirishni bilmaslik yoki istamaslik ota bilan onaning talablari birligining, pedagogik odob, chidamning yo’qligi, ota-onalarning turmushning ma’naviy tomoniga zid tarzda moddiy tomoniga qiziqib ketishi va boshqalarni qushish mumkin.
Ota-onalar bilan ish shakllari va usullarini tanlashni odatda guruh ra hbari uz shaxsiy xususiyatlari tajribasini, talabalarning oilalarida vujudga kelgan uziga xos xususiyatlarni, ota-onalarning bilim va tajribasini, tarbiyalanuvchilarni tarbiyalashda yuqorida ko’rsatib o’tilgan xatolar va qyinchiliklarni, fe’l-atvor hususiyatlarini, o’quv muassasasi pedagoglar jamoasidagi muhitni, ota-onalar bilan ish olib borishda tarkib topgan an’analarni va hokazolarni hisobga olib belgilaydi, Tajribaning ko’rsatishicha, guruh rahbarining ota-onalar bilan hamkorligining ommaviy, guruh tarzidagi va yakka tartibdagi ish shakllarini okilona birga qo’shib olib borish, bunda uning mazmunida izchillikka rioya etish orkali erishiladi.
Ko’rsatilgan shakllar ta’rifi va ularni qullashning eng yuqori natija berishi ta’minlaydigan shart-sharoitlarga qisqacha to’xtalib o’tamiz.
Talabalarni tarbiyalashda oilaning bir qancha vazifalari mavjud bo’lib ular quyidagilardir:
—oilada sog’lom muhitni yaratish, milliy ruh va turmush tarzini hisobga olish, farzandlar uchun ota-ona har tomonlama o’rnak bo’lishi, farzandlarning ota-onasiga, Vatanga muhabbat tuyg’usini shakllantirish, o’zaro g’amxo’p bulishni ta’minlash;
—oilada xuquqiy tarbiyani yaxshilash, oila a’zolarining o’z huquq va burchlarini anglab yetishlarini va ularga rioya qilishlarini ta’minlash;
—farzandlariga chuqur dunyoviy bilim asoslarini berish, ma’rifatli va ma’naviyatli kishilar bo’lib yetishishlarini ta’minlash;
—bozor munosabatlariga mos bo’lgan kasb-hunar o’rgatish, iqtisodiy tushunchalarni farzandlar ongiga singdirish;
-shaxslarning ma’naviy barkamol va jismonan sog’lom bo’lishlari uchun iqtisodiy va ijtimoiy muhitni yaratish;
-shaxslarni mustaqil fikrlashga o’rgatish, istiqlol g’oyalari va milliy mafkuraga sadoqat ruhida tarbiyalash;
-shaxslarning bo’sh vaqtlarini pedagogik nuqtai nazardan kelib chiqib unumli tashkil qilish, ularga qo’shimcha ta’lim berish;
-farzandlarida mavjud bo’lgan iste’dod ko’rtaklarini rivojlantirish uchun zarur sharoitlarni yaratish;
-o’z farzandlarining o’quv muassasasi, mahalla, davlat va jamiyat oldidagi burchlarini to’la ado etishlari uchun oilada mas’uliyatli bo’lish;
-ota-onalar o’zlarining pedagogik va psixologik bilim saviyalarini doimo oshirib borishi;
-shaxslarda tejamkorlik va ishbilarmonlikning ma’naviy axloqiy tomonlarini shakllantirish;
-oilada milliy va umuminsoniy tarbiyaning barcha yo’nalishlarini uyg’un holda bosqichma-bosqich amalga oshirishga mas’ullikni ta’minlash;
-sanitariya-gigienik, ekologik ko’nikmalarni singdirish, diniy aqidaparastlik, ichkilikbozlik, giyohvandlikka qarshi tarbiyani amalga oshirish;
-oila, o’quv bilim yurti va mahalla oldida o’z farzandlarining barcha xatti-harakatlari uchun javobgardir;
—sog’ligida va aqlida nuqsonlari bo’lgan farzandlariga hayot talablariga mos ravishda bilim va kasb-kor o’rgatishdan iborat.
Ota-onaning farzand oldidagi burchi, o’zbekona ta’bir bilan aytganda, farzandga yaxshi nom qo’yish, yahshi muallim qo’liga topshirib savodini.