Guruh talabasi Ollonazar Faxriddinovning Kompyuterning tashkil etilishi faniidan tayyorlagan slaydi

Elektron hisoblash mashinalarining avlodlari.

▶ Tarixan qisqa vaqt mobaynida (35-40 yil
orasida) EHMning to`rt avlodi beshinchi avlod
yaratilib, mashinlari
loyihalashtirilmoqda.
ajratish ularni asoslanganligi,
EHMlarning yaratishda qanday
avlodlarga nimalarga tuzilganligi,
texnik xarakteristikalari,
foydalanuvchilar uchun qulayligi va boshqa tomonlari bilan farqlanadi.

EHMlarning birinchi avlodi. (50-yillar boshlarigacha)

▶ MESM, BESM-1, BESM-2, Strela,
M-3,
Minsk-1, Ural-1, Ural-2 ba boshqalar kiradi.
Bu mashinalarning
hammasi qurilgan.
elektron Ularning
lampalar o`lchamlari
asosida katta,
elektr quvvatini ko`p
iste’mol qiladi, amallarning bajarilishi tezligi past, katta miqdorda axborotlarni saqlay olmaydi va ishonchsizligi bilan ajralib turadi. Bu toifa mashinalar sekundiga o`rtacha 10000 amal bajaradi. Xotirasiga faqat 2047 tagacha son sig`adi.

EHMlarning ikkinchi avlodi. (1960 yillarning boshlari)

▶ tranzistorlar (yarimo`tkazgich va magnit elementlar)dan tuzilgan. Bu avlodga mansub mshinalarning o`ziga hos xususiyatlaridan biri, ular qo`llanish sohasi bo`yicha ixtisoslashtirilgandir. Ikkinchi avlod EHMlarida oldingilariga qaraganda tezroq va ishonchliligi ko`proq ma’lumotlarni qayta ishlash imkoniyati yaratildi.
ikkinchi kiradi:
avlodiga Minsk-2,
quyidagi Minsk-22,
MIR,
Nairi,
▶ EHMning mashinalar Razdan-3, Minsk-32,
M-220, BESm-6,
Ural-14
va boshqalar. Bu
mashinalarda qo`yilgan masalani tez yechish
imkoniyatini yaratadigan
dasturdan,
masalani yechishda EHM bajarishi lozim bo`lgan amallar ketma-ketligidan foydalanish mumkin.
▶ Bunday EHMlarning o`rtacha tezligi 100000 amal/sekund, xotirasiga 10000 tagacha so`z sig`adi.

EHMlarning uchinchi avlodi.

▶ EHMlarning uchinchi avlodi.(60-
yillarning oxiri) ko`pchilik tranzistorlar va turli xil ehtiyot qismlar o`rniga integral sxemalardan keng ko`lamda foydalanish
bilan harakterlanadi.
▶ Integral sxemalarni
ishlatish
va
tufayli ishlatish
mashinalarning texnik xarakteristikalarini ancha
jumladan, ixchamlashishi
yaxshilashga, va ishlash
tezligining oshishini ta’minlashga erishildi. Bunday mashinalarning samarali va ishonchli ishlashi ta’minlandi. Xotira sig`imi
▶ 2048 Kbaytgacha bordi. Bu avlod mashinalarini
birgalikda ishlab chiqargan turidagi mashinalar tashkil
yagona qiladi.
sistema Shuning
uchun ham bu turdagi mashinalarning nomi ES dan boshlanadi.
▶ Bu mashinalar turiga qarab, sekundiga 2 milliongacha turli arifmetik amal bajarishi mumkin bo`ldi.
▶ Fan va texnikaning rivojlanishi odam bilan EHM
o`rtasida muloqot qilish hisoblash mashinalari
mumkin yaratish
bo`lgan zaruratini
tug`dirdi. Ba vazifa yangi paydo bo`layotgan to`rtinchi avlod mashinalarida amalga oshirildi.
▶ EHMlarning to`rtinchi avlodi. 1970 yillardan etiboran paydo bo`la
boshladi. Ularda element bazasi sifatida katta integral sxemalar. Ya’ni 1sm kub hajmda 100 minggacha elementni birlashtirgan mikrosxema qo`llanildi. Bunday EHMlardan jamoa ravishda foydalanish EHMlar tarmog`ini va shaxsiy kompyuterlar yaratish imkonini tug`dirdi. Hozirhi kunda ko`pgina o`rta maktablarga o`rnatilgan IBM, Yamaxa, Pravets-8A, AGAT, Osiyo, Toshkent, Yoshlik kompyuterlari shu turdagilardir.
▶ Hozirgi kunda beshincha avlod mashinalarini ishlab chiqish ustida katta ishlar qiliniyapti. Ayniqsa, bu sohada yaponiya olimlari yaratgan beshinchi avlod mashinalarining loyihalari diqqatga sazovordir. Bu loyiha keyingi davr mashinalarini yaratishni ko`zda tutgan.Yaponiya olimlarining tabiricha, ushbu avlod mashinalari mantiqiy masalalarni hal qila oladigan,
og`zaki gaplarni “eshitadigan” va “tushunadigan”, matnlarni o`qiyotgan tezlikda tarjima qila oladigan, rasm va chizmalarni “ko`ra” oladigan hamda “tushunadigan” bo`lishi kerak. Bunday komputerlar galley arsendi, katta va o`ta katta integral sxemalar asosida qurilishi nazarda tutilgan. Oxirgi paytlarda yer yuzida laboratoriyalarda oqsil molekulalari bilan tajriba o`tkazilmoqda. Ular komputerlarning arifmetik asosini tashkil qiluvchi asosiy element ikkilik sanoq sistemasida xotirlovchi katakchalarning vazifalarini o`tayapti.