Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

Portda ro‘yxatdan o‘tkazilishi
– bu kemaning kemachilikni tartibga 
soluvchi organlar qirg‘oq kemachilik inspeksiyalarining kemachilik 
reestriga kiritilishi
2
. 
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksini yana ayrim hollarda 
jinoyat xorijiy davlatning suv yoki havo hududida sodir etilganda ham 
qo‘llash mumkin. Lekin bunday holatlarda xorijiy davlat manfaatlarini 
saqlash shartlari bilan chegaralashga to‘g‘ri keladi, ya’ni o‘sha davlat 
manfaatlariga zarar keladigan bo‘lsa, unda o‘sha davlat qonuni 
qo‘llaniladi
3
. 
Notijorat davlat kemalari (harbiy, bojxona, politsiya kemalari va 
boshqalar) har doim qayerda bo‘lishidan qat’i nazar, faqat O‘zbekiston 
Respublikasi jinoiy yurisdiksiyasiga ega bo‘ladi. Bu ochiq suv yoki havo 
hududi, boshqa davlat hududidagi dengiz yoki havo hududi, dengiz porti 
yoki aeroport bo‘lishi mumkin. Shunday joylarda ham O‘zbekiston dengiz, 
daryo yoki havo kemasida jinoyat sodir etgan shaxs O‘zbekiston 
Respublikasi Jinoyat kodeksiga muvofiq javobgarlikka tortiladi. 
JK 11-moddasi 4-qismi
O‘zbekiston Respublikasi jinoiy 
qonunchiligining amaldagi hududiylik prinsipidan qonuniy istisno qilish 
holatlarini belgilaydi. Bu, davlat vazifalarini bajaruvchi ayrim shaxslarni 
jinoiy javobgarlikka tortishda huquqiy immunitet berilishi haqida hozirgi 
zamon jahon konsepsiyasini ifoda qiladi. 
1
Қаранг: Большой юридический словарь / Под ред. А.Я. Сухарева, В.Е. Крутских. – 129 б. 
2
Қаранг: Ўзбекистон Республикасининг ички сув транспорти устави (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар 
Маҳкамасининг 1997 йил 26 февралдаги 106-сон қарори билан тасдиқланган), 21-банд // Ўзбекистон 
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг тўплами, 1997 йл, феқраль. Ўзбекистон Республикаси қонун 
ҳужжатлари тўплами 2005 й., 27-сон, 191-модда. 
3
Қаранг, масалан: Ҳаво кемаси бортида содир этиладиган жиноятлар ва баъзи бошқа актлар тўғрисидаги 
Конвенция (Токио, 1963 й. 14 сентябрь. Ўзбекистон Республикасининг қўшилиши Ўзбекистон Республикаси 
Олий Мажлисининг 1995 йил 6 майдаги 81-I-сон қарорига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси учун 1995 йил 
29 октябрдан бошлаб кучга кирган), II боб (3—4-моддалар). 
73 

---

Huquqiy immunitetdan foydalanish huquqi berilgan shaxs uning 
jinoyati xarakteri va ijtimoiy xavfliligi darajasidan qat’i nazar, qaysi 
mamlakat manfaatlariga xizmat qilgan bo‘lsa, o‘sha davlat roziligisiz 
jinoiy javobgarlikka tortilmaydi. 
Amaldagi qonunchilikka muvofiq, O‘zbekiston hududida huquqiy 
immunitetdan quyidagi chet el fuqarolari foydalanishi mumkin: 
– xorijiy davlat diplomatik xodimlari; 
– xorijiy davlat vakolatxonalari xodimlari; 
– xalqaro hukumatlararo tashkilotlar xodimlari; 
– xorijiy davlatlarning boshqa vakillari.