Hastalar ve Yöntem
Yüklə 395,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
- Keywords
- ÖZGÜN ARAŞTIRMA
- Gönderilme/Submitted
- Hastalar ve Yöntem Hasta Grubu
- Direkt Grafi Teknik ve Görüntü Değerlendirme
- İstatistiksel Değerlendirme
- Bulgular Klinik Bulguları
- Tablo I.
- Tanjant Median
- Tanjant
|
ÖZET Amaç: Kronik boyun ağrısında servikal lordozun Cobb, Tanjant ve efektif servikal lordoz yöntemlerinin değerlendirilmesi ve bu parametrelerin boyun ağrısı ile ilişkisinin araştırılması.
hastanemize başvuran 44 hasta değerlendirildi. Klinik muayenede VAS gündüz ve gece skorları ile sağ rotasyon, sol rotasyon, fleksiyon, ekstansiyon, sağ lateral fleksiyon ve sol lateral fleksiyon açıları not edildi. Hastaların lateral servikal grafilerinde Cobb and Tanjant açıları hesaplandı ve efektif lordoz varlığı değerlendirildi. İstatistiksel analizde bulguların korelasyonu Spearman testi ile değerlendirildi. Bulgular: Cobb ve Tanjant metodları arasında pozitif yönlü yüksek korelasyon bulundu (r=0,92, p<0,01).Cobb ve efektif lordoz metodları arasında orta düzeyli (r=0,60, p<0,01), Tanjant ile efektif lordoz metodları arasında ise yüksek düzeyli korelasyon saptandı (r=0,71, p<0,01). VAS skorları ile Cobb, Tanjant açıları ve efektif lordoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı. Sağ rotasyon, sol rotasyon, sağ lateral fleksiyon ve sol lateral fleksiyon açıları ile Cobb, Tanjant açıları ve efektif lordoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı.
metoduna göre daha yüksek olması ve ölçüm tekniğinin daha pratik olması nedeniyle, servikal lordoz ölçümünde Tanjant metodu kolaylıkla ve güvenilirlikle kullanılabilir. Araştırmamızda boyun ağrısı ile servikal lordoz açıları arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır.
Efektif servical lordoz, Tanjant metodu ABSTRACT Objective: To evaluate cervical lordosis with Cobb, Tangent and effective cervical lordosis methods and the correlation of these parameters with chronic neck pain.
the outpatient clinic with the complaint of chronic neck pain were included. Neck pain was evaluated by visual analogue scale (VAS) and cervical rotation, flexion, extention, and right and left lateral flexion angles were noted. Cobb and Tangent angles were measured and effective lordosis was evaluated with lateral cervical roentgenogram. The correlation analysis was made with Spearman’s test. Results: High correlations were found between the Cobb and Tangent methods (r=0.92, p<0.01). The correlation between the Cobb and effective lordosis methods was moderate (r=0.60, p<0.01). High correlation was noted between the Tangent and effective lordosis methods (r=0.71, p<0.01). No correlation was found between the VAS scores and the Cobb, Tangent and effective lordosis methods. Also, no correlations were found between rotation, flexion, extension, right and left lateral flexions and the Cobb, Tangent and effective lordosis methods.
the Cobb method and has a higher correlation with effective lordosis, the Tangent method can be used to measure cervical lordosis easily and reliably. We found no correlation between neck pain and cervical lordosis.
Effective cervical lordosis, Tangent method Giriş Boyun ağrısı toplumda oldukça sık görülen bir yakınmadır, kronikleştikçe doktora başvuru sıklığı artmaktadır. Boyun ağrılı hastaların bir kısmında çekilen servikal grafilerde servikal lordozda azalma saptanmaktadır. Literatürde servikal lordoz azalması ile boyun ağrısı arasında ilişki olduğunu gösteren çalışmalar olduğu gibi servikal lordoz azalmasının klinik ile ilişkisiz olduğunu bildiren çalışmalar da bulunmaktadır [1–3]. Ancak günlük pratikte servikal lordoz açılarındaki farklılıların boyun ağrısı ile ilişkisi halen kesin değildir. Direkt grafi boyun ağrısında dejeneratif değişiklikler ile birlikte servikal lordoz açılarını değerlendirmede Marmara Medical Journal 2014; 27: 112-5 DOI: 10.5472/MMJ.2014.03344.1
Evaluation of cervical lordosis and its relation to cervical pain Fatma Nur SOYLU BOY, Feyza ÜNLÜ ÖZKAN, Selda ERDEM, Gülşah ÖZDEMİR, Duygu GELER KÜLCÜ, Pınar AKPINAR, İlknur AKTAŞ Fatma Nur Soylu Boy, Gülşah Özdemir
Feyza Ünlü Özkan ( ), Selda Erdem, Duygu Geler Külcü, Pınar Akpınar, İlknur Aktaş
112
Marmara Medical Journal 2014; 27: 112-5 Soylu Boy ve ark. Boyun ağırısı ve servikal lordoz açıları 113 başvurulan ilk yöntemdir. Direkt grafi ile servikal lordozu değerlendirmede Cobb, Tanjant açıları ve efektif servikal lordoz en sık kullanılan yöntemlerdir. Bu çalışmanın amacı kronik boyun ağrısı şikayeti olan olgularda Cobb, Tanjant ve efektif servikal lordoz yöntemleri ile servikal lordozun değerlendirilmesi ve bu parametrelerin kronik boyun ağrısı ile ilişkisinin araştırılmasıdır.
Bu çalışmada Ekim 2013-Aralık 2013 tarihleri arasında boyun ağrısı ile hastanemize başvuran 44 hasta (yaş ortalaması: 32, yaş aralığı:18–60 yaş, 35 kadın, 9 erkek) değerlendirildi. Klinik Değerlendirme Üç aydan fazla süreli boyun ağrısı şikayeti ile hastanemiz Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Polikliniği’ne başvuran hastalar değerlendirildi. Araştırmaya dahil edilme kriterleri hastaların 18-60 yaş aralığında olması ve 3 aydan fazla süreli boyun ağrısı şikayeti olmasıydı. Servikal spinal cerrahi geçiren hastalar araştırmaya dahil edilmedi. Klinik değerlendirmede gündüz olan boyun ağrısı (VAS gündüz) ve gece olan boyun ağrısı (VAS gece) ile değerlendirildi. Fleksiyon, ekstansiyon, sağ ve sol rotasyon ile sağ ve sol lateral fleksiyon açıları ölçüldü. Direkt Grafi Teknik ve Görüntü Değerlendirme Bütün hastalarda nötral pozisyonda lateral servikal grafiler elde edildi. Servikal grafiler hastalar ayakta, baş dik ve omuzlar aşağı pozisyonda gerçekleştirildi. Çekim sırasında hastalara nefes tutturuldu ve C4 vertebra santralize edilerek görüntü elde edildi. Bütün direkt grafi incelemeleri Siemens Multix dijital radyografi cihazı (Siemens, Germany ve Konica Minolta, Japan) dijital görüntüleme ünitesi ile gerçekleştirildi. Direkt grafiler hastanemiz Görüntü Arşivleme ve İletişim (Picture Archiving and Communications System-PACS) Sistemi’nde (Extreme PACS, Türkiye) depolandı. Direkt grafiler hastaların klinik ve fizik muayene bulgularına kör olan 2 araştırıcı tarafından konsensus içinde analiz edildi. Görüntüler 2 haftalık süre içinde 3 farklı ölçüm tekniği açısından ayrı ayrı değerlendirildi. Direkt grafide C7 vertebra alt uç platosu görüntüleme alanına girmeyen hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Cobb ve Tanjant metodları ile servikal lordoz açıları ve efektif lordoz varlığı PACS sistemindeki software kullanılarak ölçüldü. Cobb metodunda C2 vertebra alt uç platosu ile C7 vertebra alt uç platosu arasındaki açı hesaplandı (Şekil 1a). Tanjant metodunda ise C2 posterior korpusu ve C7 posterior korpusu arasındaki açı ölçüldü (Şekil 1b). Efektif lordoz hesaplanmasında C2 vertebra korpusu arka alt ucu ve C7 vertebra arka alt ucu arasından çizilen çizgi kullanıldı (Şekil 1c). Servikal vertebra korpusu ve disk-osteofit komleksi gibi dejeneratif korpus uzantılarının posteriora uzanmadığı durumlarda efektif lordoz varlığı kabul edildi, aksi durumda efektif lordoz kaybı olarak değerlendirildi. İstatistiksel Değerlendirme Her hastada ölçülen Cobb ve Tanjant değerlerinin ve klinik olarak ölçülen boyun eklem hareket açıklıklarının minimum,
Marmara Medical Journal 2014; 27: 112-5 Soylu Boy ve ark. Boyun ağırısı ve servikal lordoz açıları 114 maksimum ve ortanca (median) değerleri elde edildi. Efektif lordoz varlığı 1, efektif lordoz kaybı 0 olarak kaydedildi. Cobb, Tanjant açıları ve efektif lordoz değerlerinin kendi aralarındaki ve ayrı ayrı VAS gündüz, VAS gece skorları ve boyun eklem hareket açıklığı açıları ile korelasyonu Spearman testi ile incelendi. Bulgular Klinik Bulguları Kronik boyun ağrısı olan 45 hastanın 9’unda servikal travma öyküsü vardı. Dokuz hasta dışındaki diğer hastaların özgeçmişlerinde belirgin özellik saptanmadı. Hastaların VAS gece skorları ortalama 4 (0–9 arasında) ve VAS gündüz skorları 4 (1–8 arasında) bulundu. VAS skorları ile ekstansiyon, fleksiyon, sağ rotasyon, sol rotasyon, sağ lateral fleksiyon ve sol lateral fleksiyon açılarının ortalama, minimum ve maksimum değerleri Tablo I’de özetlenmiştir.
Hastaların Cobb açıları ortalama 11,6 (-18,3–50,2 arasında), Tanjant açıları ortalama 17,6 (-17,2–60,2 arasında) olarak hesaplandı (Tablo II). Hastaların 32’sinde efektif lordoz varken, 12’sinde efektif lordoz kaybı izlendi. Korelasyon analizinde Cobb ve Tanjant açıları arasında pozitif yönlü yüksek korelasyon bulundu (r=0,92, p< 0,01). Cobb açısı ve efektif lordoz arasında orta düzeyli (r=0,6, p< 0,01), Tanjant açısı ile efektif lordoz arasında yüksek düzeyli korelasyon saptandı (r=0,71, p< 0,01). VAS gece ve VAS gündüz skorları ile Cobb, Tanjant açıları ve efektif lordoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı (Tablo III). Sağ rotasyon, sol rotasyon, ekstansiyon, fleksiyon, sağ lateral fleksiyon ve sol lateral fleksiyon açıları ile Cobb, Tanjant açıları ve efektif lordoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı.
Bulgularımız servikal ağrı şikayeti olan olgularda Cobb ve Tanjant açıları arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek korelasyon olduğunu göstermiştir. Cobb açısı ve efektif lordoz arasında orta düzeyli, Tanjant açısı ile efektif lordoz arasında ise nispeten daha yüksek düzeyli korelasyon saptanmıştır ve bu ilişkilerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Literatürde servikal lordozun, normal populasyonda lateral servikal grafiler ile ölçülen değerleri değişkenlik göstermektedir [4]. Bu durum servikal lordoz ölçüm tekniklerinin gelişmesine ve bu ölçüm tekniklerinin güvenilirliklerini değerlendiren çalışmaların yapılmasına yol açmıştır [5–8]. Cobb ve Tanjant metodları servikal açı ölçümleri servikal lordozun değerlendirilmesinde yüksek güvenilirliğe sahip olup pratikte en sık kullanılan yöntemlerdir [7,9]. Ancak Cobb metodunda vertebra alt uç platolarının kullanılması, dejeneratif hastalıklara bağlı bu metodun tanısal kesinliğinin vertebra korpuslarının posterior kenarlarını kullanan Tanjant metoduna göre daha düşük olduğu gösterilmiştir [7]. Bir çalışmada servikal spinal cerrahi planlanan hastalarda efektif lordoz ölçümünün servikal lordozu göstermenin yanında, servikal lordozu bozmadan spinal kanala uzanan osteofitleri göstermede daha duyarlı olduğu, bu nedenle Cobb ve Tanjant metodlarına göre basit ve daha güvenilir olduğu bildirilmiştir [8]. Bizim çalışmamız, Cobb ve Tanjant yöntemlerinin servikal lordoz açı ölçümlerinde yüksek güvenilirlikle kullanılabileceğini göstermektedir. Tanjant metodunun efektif lordoz ile ilişkisi Cobb metoduna göre daha yüksek bulunmuştur, bunun yanında ölçüm tekniği Cobb metoduna göre daha pratiktir. Çalışmamızda efektif lordoz ölçümü ile Cobb ve Tanjant metodları arasındaki ilişkinin, Cobb ve Tanjant metodlarının birbiri ile olan ilişkisine göre daha düşük olmasını hasta grubumuzda dejeneratif değişiklerin ileri düzeyde olmamasına bağlayabiliriz. Bunun yanında efektif lordoz ölçümünün rutin pratikte kolaylıkla uygulanabilecek etkin bir yöntem olduğunu düşünüyoruz. Bununla birlikte, çalışmamızın sonuçları her 3 yöntem ile elde edilen servikal lordoz açılarının boyun ağrısı ve fizik muayenede saptanan boyun eklem hareket açıklıkları ile ilişkili olmadığını göstermiştir (p< 0,05). Literatürde boyun ağrısı ve servikal lordoz kaybının ilişkili olduğunu gösteren bazı çalışmalar bulunmaktadır [10–12]. Ancak servikal lordozdaki değişiklerin herhangi prognostik ya da tanısal değeri olmadığını gösteren Tablo I. Hastaların VAS skorları, fleksiyon, ekstansiyon, sağ lateral ve sol lateral fleksiyon açı değerleri VAS gündüz VAS gece Fleksiyon Ekstansiyon Sağ lateral fleksiyon Sol lateral fleksiyon Median 4 4 50˚ 70˚
27,5˚ 32,5˚
Minimum 1 0 15˚ 10˚
10˚ 10˚
Maksimum 8 9 80˚ 115˚
80˚ 80˚
Tablo II. Hastaların Cobb ve Tanjant açı değerleri Cobb Tanjant Median 11,6˚
17,6˚ Minimum -18,3˚
-17,2˚ Maksimum 50,2˚
60,2˚ Tablo III. VAS gündüz, VAS gece, Cobb ve Tanjant açısı ile efektif lordoz arasındaki korelasyon değerleri Cobb Tanjant Efektif lordoz VAS gündüz Korelasyon katsayısı (r) p değeri -0,03
0,86 0,03
0,84 0,007
0,97 VAS gece Korelasyon katsayısı (r) p değeri -0,1
0,55 -0,78
0,65 -0,12
0,47 Cobb Korelasyon katsayısı (r) p değeri 1 . 0,92 0,0007
0,6 0,0006
Tanjant Korelasyon katsayısı (r) p değeri 0,92
0,0007 1 . 0,71 0,0008
Efektif lordoz Korelasyon katsayısı (r) p değeri 0,6
0,0006 0,71
0,0008 1 . Marmara Medical Journal 2014; 27: 112-5 Soylu Boy ve ark. Boyun ağırısı ve servikal lordoz açıları 115 çalışmalar da vardır [2,13]. Grob ve arkadaşları boyun ağrısı şikayeti olan 54 hasta üzerinde Tanjant metodu ile yaptıkları ölçümlerde boyun ağrısının servikal açı ile ilişkili olmadığını göstermişlerdir [2]. Bizim çalışmamız servikal lordoz kaybı ile boyun ağrısı ilişkisinin anlamlı olmadığını bildiren çalışmalar ile uyum göstermektedir. Çalışmamız sınırlılıklara sahiptir. Bunlardan ilki hasta sayımızın nispeten az olmasıdır. İkincisi, hasta yaş aralığının 18–60 arasında olması nedeniyle ileri yaşlarda görülen spondilotik değişikliklerin çalışma grubunun eşit dağılımını etkileme potansiyelidir. Üçüncüsü ise akut ağrılı hastaların çalışmada yer almaması olarak değerlendirilebilir. Sonuç olarak, Cobb, Tanjant ve efektif lordoz metodları birlikte değerlendirildiğinde Tanjant metodunun efektif lordoz ile ilişkisinin Cobb metoduna göre daha yüksek olması ve ölçüm tekniğinin daha pratik olması nedeniyle, servikal lordoz ölçümünde kolaylıkla ve güvenilirlikle kullanılabileceğini düşünmekteyiz. Boyun ağrısı ile servikal lordoz açıları arasında anlamlı ilişki olmadığını düşünüyoruz. Bu nedenle günlük pratikte servikal lordoz kaybını boyun ağrısının ana sebebi olarak değerlendirilmemesi gerektiği görüşündeyiz. Kaynaklar 1. McAviney J, Schulz D, Bock R, Harrison DE, Holland B. Determining the relationship between cervical lordosis and neck complaints. J Ma- nipulative Physiol Ther 2005;28:187-93. 2. Grob D, Frauenfelder H, Mannion AF. The association between cer- vical spine curvature and neck pain. Eur Spine J 2007;16: 669– 78. doi: 10.1007/s00586-006-0254-1 3. Helliwell PS, Evans PF, Wright V. The straight cervical spine: does it indicate muscle spasm? J Bone Joint Surg Br 1994;76:103-6. 4. Gore DR, Sepic SB, Gardner GM. Roentgenographic findings of the cervical spine in asymptomatic people. Spine 1986;11:521–4. 5. Harrison DD, Janik TJ, Troyanovich SJ, Holland B. Comparisons of lordotic cervical spine curvatures to a theoretical ideal model of the static sagittal cervical spine. Spine 1996;21:667–75. 6. Cobb JR. Outlines for the study of scoliosis. Instructional Course Lec- tures. Vol 5. Ann Arbor, Michigan: American Academy of Orthopedic Surgeons, 1948: 261- 75. 7. Harrison DE, Harrison DD, Cailliet R, Troyanovich SJ, Janik TJ, Holland B. Cobb method of Harrison posterior tangent method: which to choose for lateral cervical radiographic analysis. Spine 2000;25:2072–8. 8. Gwinn DE, Iannotti CA, Benzel EC, Steinmetz MP. Effective lor- dosis: analysis of sagittal spinal canal alignment in cervical spondy- lotic myelopathy. J Neurosurg Spine 2009; 11:667-72. doi: 10.3171/ 2009.7.SPINE08656 9. Kumagai G, Ono A, Numasawa T, et al. Association between roent- genographic findings of the cervical spine and neck symptoms in a Japanese community population. J Orthop Sci 2014; J Orthop Sci 2014; 19:390-7. doi: 10.1007/s00776-014-0549-8 10. Harrison DD, Harrison DE, Janik TJ, et al. Modeling of the sagittal cervical spine as a method to discriminate hypolordosis: results of el- liptical and circular modeling in 72 asymptomatic subjects, 52 acute neck pain subjects, and 70 chronic neck pain subjects. Spine 2004; 29:2485–92. doi:10.1097/01.brs.0000144449.90741.7c 11. Harrison DE, Jones EW, Janik TJ, Harrison DD. Evaluation of axial and flexural stresses in the vertebral body cortex and trabecular bone in lordosis and two sagittal cervical translation configurations with an elliptical shell model. J Manipulative Physiol Ther 2002; 25:391–401. 12. Harrison DE, Harrison DD, Janik TJ, William Jones E, Cailliet R, Normand M Comparison of axial and flexural stresses in lordosis and three buckled configurations of the cervical spine. Clin Biomech 2001; 16:276–84. 13. Gay RE. The curve of the cervical spine: variations and significance. J Manipulative Physiol Ther 1993; 16:591–4. Yüklə 395,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|