İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1 / +
146
DİL BİLGİSİ
İkilemeler (Reduplications)
İkileme, anlamı güçlendirmek amacıyla bir kelimenin tekrarlanması veya karşıt-yakın anlamlı
kelimelerin beraber
kullanılmasıdır. İkilemeyi oluşturan kelimeler arasında ses benzerliği söz konusudur. İkilemeler, kalıplaşmış kelime
gruplarıdır, yani her zaman aynı biçimde kullanılırlar. Türkçede ikilemeler şu yollarla oluşmaktadır:
Reduplication is the use of words that have similar meaning or opposite words together, or repetition of a word in order
to strengthen the meaning. Paromasis is the issue between the words that produce reduplication. Redublications are
stereotyped/inflexible groups of words, therefore it has the same use all the time. Reduplications in Turkish are produced
by:
1. Aynı
kelimelerle (The same words):
Örnek:
İnsanlar konuşa konuşa, hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşır, derler.
Sabah tramvay tıklım tıklım doluydu.
2. Eş anlamlı kelimelerle
(Synonyms):
Örnek:
Üst kattaki komşudan üç gündür ses seda çıkmıyor.
Dedem, zamanında güçlü kuvvetli bir güreşçiymiş.
3. Yakın anlamlı kelimelerle (
Words that have similar meanings):
Örnek:
Sabahtan beri tıka basa yemek yiyoruz, hiç aç değiliz.
Üzerime doğru dürüst bir şeyler giyip dışarı çıkmak istiyorum.
4. Zıt anlamlı kelimelerle (
Antonyms):
Örnek:
Aşağı yukarı on beş dakika sonra Ankara’ya varacağız.
Bu çok önemli sınavı kazanabilmek için gece gündüz çalıştı.
5. Biri anlamlı diğeri anlamsız kelimelerle (
A combination of a meaningful and a meaningless words):
Örnek:
Bu eski püskü elbiseyle nereye gidiyorsun?
Camları kapatır mısın? Börtü böcek girmesin içeriye.
6. Her ikisi de anlamsız kelimelerle (
A combination of both meaningless words) :
Örnek:
Evde film izlerken abur cuburlar yanımdan eksik olmaz.
Böyle eften püften meselelerle kafanı yorma lütfen.
7. Yansıma kelimelerle (
Reflection words) :
Örnek:
Yeni yayın döneminde gümbür gümbür bir program sizleri bekliyor.
Şu köşe başından aldığım simitler çıtır çıtırdı.
8. Aynı kelimenin başına “m” getirilmesiyle oluşan ikilemeler (
Duplicating a word by putting “m” to the beginning) :
Örnek:
Çocuk mocuk dinlemem, alırım ayağımın altına!
Dışarıdan ekmek mekmek alıp döneceğim.
