Hazirlayanlar

DİNLEME
YAZMA
KONUŞMA
DÜNYA’NIN OLUŞUMU
6 Metne göre aşağıdaki cümleler doğru ise “D”, yanlış olanları “Y” yazalım. 
1. Dünya gezegeni bugün hâlâ değişimler geçiriyor. 
( )
2. Dünya’nın oluşumuyla ilgili ipuçlarını toplamak çok kolay. 
( )
3. Jeologların sorduğu ilk sorulardan biri dünyanın yaşı.
( )
4. Dünya’nın yaşını bulmak için en iyi yol, taşları incelemek. 
( )
5. Dünya’da bulunan taşları incelemek, Dünya’nın yaşını bulmak için yeterlidir. ( )
7 “Bir ağaç, herhangi bir prensten daha soyludur.” Alexander Pope
Bu sözden yola çıkarak doğayla ilgili düşüncelerinizi anlatınız.
• Doğa sizin için ne anlam ifade ediyor?
• Yukarıdaki söz neyi anlatmak istiyor?
8 Doğa hayatınızda ne kadar yer tutuyor? Doğa ile ilgili ritüelleriniz var mı?

---

181
İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1 / +
HAZIRLIK ÇALIŞMASI
OKUMA
ayağını çarşafına göre uzat, hiç kimse gelmi-
yorlar
-Otobüsler sabah 08.00’dan önce hareket ediyorlar.
-Zamanında önlemini almazsan işte böyle ağustos sineği gibi zor du-
ruma düşersin.
B. DÜNYA BUGÜN
DÜNYA
ÜNİTE
11
1 Aşağıdaki resimlerle doğal afetlerin adlarını eşleştirelim.
1
2
3
4
5
a. kuraklık ( ) b. sel ( ) c. kasırga ( ) ç. heyelan ( ) d. hava kirliliği ( )
Muazzez İlmiye Çığ: “Ne yazık ki insanoğlunun doğayı tahrip hızı, doğanın kendini yenileme hızından daha fazla...”
KÜRESEL ISINMA NEDİR?
İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüze-
yinde sıcaklığın artmasına küresel ısınma deniyor. Daha ayrıntılı açıklamak gerekirse Dünya’nın 
yüzeyi güneş ışınları tarafından ısıtılıyor. Dünya bu ışınları tekrar atmosfere yansıtıyor ama bazı 
ışınlar su buharı, karbondioksit ve metan gazının Dünya’nın üzerinde oluşturduğu doğal bir örtü 
tarafından tutuluyor. Bu da yeryüzünün yeterince sıcak kalmasını sağlıyor. Son dönemlerde fosil 
yakıtların yakılması, ormansızlaşma, hızlı nüfus artışı ve toplumlardaki tüketim eğiliminin artması 
gibi nedenlerle karbondioksit, metan ve diazot monoksit gazların atmosferdeki yığılması artış 
gösterdi. Bilim adamlarına göre işte bu artış küresel ısınmaya neden oluyor. 1860’tan günümüze kadar tutulan kayıtlar, 
ortalama küresel sıcaklığın 0,5 ila 0,8 derece kadar arttığını gösteriyor. Bilim adamları son 50 yıldaki sıcaklık artışının insan 
hayatı üzerinde fark edilebilir etkileri olduğu görüşünde. Üstelik artık geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşılıyor. Hiçbir 
önlem alınmazsa bu yüzyıl sonunda küresel sıcaklığın ortalama 2 derece artacağı tahmin ediliyor.
Peki bu sıcaklık artışı yani küresel ısınma nelere yol açıyor, hayatımızı nasıl etkiliyor? Dünya iklim sisteminde değişik-
liklere neden olan küresel ısınmanın etkileri en yüksek zirvelerden, okyanus derinliklerine, ekvatordan kutuplara kadar 
dünyanın her yerinde hissediliyor. Kutuplardaki buzullar eriyor, deniz suyu seviyesi yükseliyor ve kıyı kesimlerde toprak ka-
yıpları artıyor. Örneğin 1960’ların sonlarından bu yana Kuzey Yarımküre’de kar örtüsünde yüzde 10’luk bir azalma oldu. 20. 
yüzyıl boyunca deniz seviyelerinde de 10-25 cm arasında bir artış olduğu saptandı. Küresel ısınmaya bağlı olarak dünyanın 
bazı bölgelerinde kasırgalar, seller ve taşkınların şiddeti ve sıklığı artarken bazı bölgelerde uzun süreli, şiddetli kuraklıklar 
ve çölleşme etkili oluyor. Kışın sıcaklıklar artıyor, ilkbahar erken geliyor, sonbahar gecikiyor, hayvanların göç dönemleri 
değişiyor. Yani iklimler değişiyor. İşte bu değişiklikler bitki ve hayvan türlerini de olumsuz yönde etkiliyor. Küresel ısınma 
insan sağlığını da doğrudan etkiliyor. Bilim adamları iklim değişikliklerinin kalp, solunum yolu, bulaşıcı, alerjik ve bazı diğer 
hastalıkları tetikleyebileceği görüşünde.

---

İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1 / +