Hindiston sivilizatsiyasi Milloddan avvalgi I ming yillikda Hindiston. Ta’limiy maqsad

---

Hindiston sivilizatsiyasi
Milloddan avvalgi I ming yillikda Hindiston.
Ta’limiy maqsad : O’quvchilarni Hindiston sivilizatsiyasi, ijtimoiy ahvoli, diniy
e’tiqadi, qo’lga kiritgan yutuqlari bilan tanishtirish.
Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda bir-biriga nisbatan do’stona unosabatni
shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni og’zaki va esda saqlab qolish qabilyatini
rivojlantirish.
Dars turi:
ma’ruza.
Dars jihozi:
darslik xaritasi, Sidxatxa Gautamaning rasmi, market oq
qog’oz.
Tashkiliy qism.
1.Salomlashish,davamat
4.Mustahkamlash
2.Uyga vazifa so’rash
5.rag’batlantirish
3.Yangi mavzu
6.Uyga vazifa.
Reja.
1.Hindiston sivilizatsiyasi..
2.Diniy e’tiqod va hind hastalari.
3.Hindiston davlati
4.Fan va madaniyat
5.”xudosilar dini”
O’tilgan mavzu takrorkash.
O’tilga mavzuni maqsadida “kim chaqqon “o’yini orqali amalga oshiriladi.Bunda
daskaga quyidagi so’zlarlar yozilib, ular orqali matn tuziladi.
Topshiriq. Fors davlati, Armaniston , Bobil Midiya,Kir II,O’rta Osiyo, Doro I,
Doroyi satraplik, Aleksandr Makadonskiy.
Bunda chaqqon o’quvchilar matn tuzib, (3 min) 1,2,3,4 keltirgan o’quvchilar 5 ball
bilan rag’batlantiradi. ,5,6 keltirgan o’quvchilar “4” ball bilan rag’batlantiradi.
II topshiriq “Sanalarni to’g’irlang”.
Mil av VI asr
Doro I taxt tepasiga keldi.
Mil av III ming yillik
Kir II O’rta Osiyoga bosqini.
Mil av 612-605 yillar
Forslarning ahamoniylar tarkibi.
Mil av 522 yil
Midiy va Bobil egallangan.
Mil av 530 yil
Ossuriyani bosib olinishi.
Mil av 539 yil
Elam davlati tashkil topgan.
Mil av 558 yil
Ahomoniylar
sulolasi
asos
solingan.

---

Bu topshiriq orqali sana va voqealarni esda saqlab qolishlarini aniqlanadi.
Bu sinfdagi barcha o’quvchilarga tarqatilb, alohida ball beriladi . Vaqt 3min.
III topshiriq Matndagi xatolikni toping.
1.Elam davlatining poytaxti Elam.
2.Kir II Misr va Eron davlatini bosib olgan.
3.Kambiz “Doroyi “deb nomlangan tangani zavb qildirdi.
4.KirII massagetlarni hududina egallaydi.
5.Ahomoniylar davlatining hukmronligi 150yilni tashkil etadi.
Bu topshiriq orqali o’quvchilarni to’g’ri to’lni topishiga ko’maklashadi.
Buning uchun III min vqt beriladi.
Yangi mavzu bayoni.
O’qituvchi yangi mavzuni tushintirishdan oldin, Hindistonning hayotidan savollar
berish bilan boshlaydi.
1.Hindistoning poytaxti .
2.Hindistondagi mashhur yetti mo’jizadan biri.
3.Hindiston va Z.M.Bobur o’rtasidagi munosabatlar.
4.Kino sanoati to’g’risida nimalat\rni bilasiz.
O’quvchilar kayfiyati yangi mavzuga qaratib doskaga quyidagi sxema ilinadi.
SIVILIZATSIYA O’XSHASHLIKLARI.
Misr
Mesapotamiya
Hindiston
Nil
Frot va Dalja
Hind va Gang
Dehqonchilik
Xurmo daraxti
Ser unum tuproq
Ko’phudolik
Sina Eya
Ganisha Indra
Tibbiyot Ashon
Matematika
Nol raqami
Nomlar
Shaxar-davlat
Shaxar-davlat
Memfis
Bobil
Mohenjopra,Xarappa
O’tilgan mavzular bilan bog’lashda Hindistonning geografik o’rni esalab,daryolar
tog’lar,o’rmon va chakalakzorlari sanab o’tilgan.
Hindistondagi ijtimoiy ahvoli tabaqalarga e’tibor berilib yangi adabiyot
asosida tushintiriladi.
Ayniqsa, Shudralarning og’ir ishlarga yani braxmallarning soch soqolini
olishlari ,kir kiyimlarni toqib berishlarini eslatib o’tiladi.
Hindistonda diniy e’tiqod rejasini yoritish uchun o’ilgan mavzularda totemizm
eslab o’tiladi hamda fil va sigirni qadrlanishi takidlanadi.Hatto sigir katta yo’llarda
dam olib yotsa uni turguzishmaganligi, hatto uylarga kirib biror narsani is;temol
qilish quvonarli hol ekaligini eslatib o’tikadi.

---

Hindiston davlati rejasida Aleksandr Makadonikiyning hujumi va Mauriya
podsholigi tomonidan bosib olinishi haqida gapirib beradi.
Hindiston shaxmatining vatani ekanligi, “0” raqamini songa kiritilganligi,
bugungi kunda “Mohob harata”, “Ramayana” , “Panchantatra” dostonlari bilan
mashhurligi takidlab o’tadi.
“Xudosizlar dini “ rejasini ochib berishda Sidxatxa Goutomoning rasmi
doskaga ilinib qo’yiladi .
Buddaviylik jahon dinlaridan biri ekanligi keyibchalik xudosi
Sidxartxa Goutama deb belgilanganligi haqida qo’shimcha ma’lumotlar beriladi.
Mustahkamlash.
O’qituvchi o’quvchilar bilan o’tilgan mavzuni qay darajada o’zlashtirganliklarini
aniqlash maqsadida “aqliy hujum” meto’didan foydalanib tezis savollari o’taga
tashlanadi.
1.Hindistonda qachon shaxat ixiro qilingan.
2.Oriylar kim .
3.Ganisha qanday xudo.
4.Indra qanday xudo.
5.Hindlar jon bir tunadan boshqasiga ko’chib o’tishga e’tiqod qilgan buni izohlang.
6.Ashako kim.
7.”Xudosizlar dini haqida ma’lumot bering.

---

II topshiriq to’g’risini belgilang.
HIND TABAQALARI
Braxmanlar
Jabgchilar
Kshatriylar
Xizmatchilar
Rayshilar
Koshinlar
shudralar
ravshilar
Uyga vazifa: o’tilgan mavzudan konspekt ma’lumot to’plash.