Hİpotalamus ve hipofiz hormonlari

HİPOTALAMUS VE HİPOFİZ HORMONLARI

• HİPOTALAMUS VE HİPOFİZ HORMONLARI

• Prof.Dr.Meral AŞÇIOĞLU

• HİPOTALAMİK SERBESTLETİCİ HORMONLAR

• Hipotalamusun parvasellüler bölgesindeki norosekretuar nöron somalarında sentezlenirler ve aksonal akımla taşınarak median eminenste akson ucundaki vezüküllerde depolanıp buradan serbestletilirler.

• Bunlar hipofizyotropik hormonlar=hipofizertropik hormonlar olarakda adlandırılan; GnRH, GHRH, GIH, TRH, PIH, PRH, CRH gibi hormonlardır.

HİPOFİZ BEZİ HORMONLARI

• HİPOFİZ BEZİ HORMONLARI

• (=Pituiter bez hormonları)

• Ön hipofiz (=adenohipofiz) hormonları

• Aralob (= parsintermedia) hormonları

• Arkalob (= nörohipofiz) hormonları

Hipofiz hormonları

• Hipofiz hormonları

FSH ve LH’nin overler üzerindeki etkileri

• FSH ve LH’nin overler üzerindeki etkileri

• Foliküllerde proliferasyonu (= folikülojenezi) sağlarlar.

• Overler üzerinde sinerjik etki (= birbirlerinin etkisini güçlendirecek şekilde) oluştururlar

FSH VE LH’nin testisler üzerindeki etkileri

• FSH VE LH’nin testisler üzerindeki etkileri

• FSH; seminifer tübülusları etkileyerek spermatozoidlerin oluşumunu düzenler,

• Sertoli hücrelerinde andorejen bağlayıcı protein ve inhibin sentez ve salgılanmasını uyarır.

• LH, leydig hücrelerinde (=interstisiyel hücrelerde) testosteron sentez ve salgılanmasını uyarır

TSH (=Tirotropin )

• TSH (=Tirotropin )

• Bazofilik tirotrop hücrelerden salgılanır.

• Salgılanma TRH ile gerçekleştirilir,

• Ortam ısısı, çeşitli emosyonel durumlar hipotalamusu etkileyerek TRH ve TSH salgısını değiştirir.

• Sempatik aktivitedeki artış TSH salgısında akut bir azalmaya neden olur.

• Tiroid hormonları ; tirotrop hücrelerin TRH’ ya duyarlılığını azaltarak, çok azda hipotalamustan TRH salgısını azaltarak TSH salgısını inhibe ederler.

TSH’nın etkileri;

• TSH’nın etkileri;

• Tiroid hormonlarının biyosentezini ve salgılanmasını artırır. Bu etkilerini tiroid hormonlarının sentez ve salgılanmasında rol alan hemen her kademeyi aktive ederek gerçekleştirir.

• Etkiye adenilatsiklaz aracılık eder.

ACTH

• ACTH

• ACTH kortikotrop hücrelerde POMC’nin parçalanması ile oluşur.

• POMC ACTH+β LPH+β endodorfin +αMSH

• ACTH 39 AA li bir polipeptiddir

• Salgılanması CRH ile gerçekleştirilir.

• Salgılanma sirkadiyen ritm gösterir

CRH sekresyonu

• CRH sekresyonu

• GABA ve adrenerjik nöron aktivesi ile inhibe edilir

• Kolinerjik ve serotonerjik sinirlerle stimüle edilir.

• ACTH sekresyonunu etkileyen diğer endojenler

• Vazopressin, katekolaminler direkt adeno hipofiz üzerinden ACTH sekresyonu artırır.

• Kortizol negatif feedback etki ile sekresyonu azaltır.

• Somatostatin sekresyonu azaltır.

• ACTH kendiside negatif feedback etki ile CRF üzerinden yada direkt adenohipofiz üzerinden sekresyonunu azaltır.

• Fiziksel ve mental stres travmalar; CRF ve ACTH sekresyonunu artırır.

ACTH’nin etkileri

• ACTH’nin etkileri

• ACTH etkilerini adnilatsiklaz aracılığıyla gerçekleştirir.

• Özellikle kortizol ve diğer glukokortikoidlerin sentez ve salgılanmalarını sitümüle eder.

• Aldosteron üzerindeki etkisi çok azdır.

• Glukokortikoid sentez basamaklarının pek çoğunu aktive eder

• ACTH glukokortikoid sentezi sırasında hücre içinde serbest kolesterol oluşumunu artırır,

• Etkili olduğu en önemli basamak kolesterolün pregnenolon’a dönüşüm basamağıdır.

ACTH’ın ilk 13 aminoasidi MSH yapısındadır. Bu nedenle ACTH’nın aşırı salgılanması pigmentasyona neden olur.

• ACTH’ın ilk 13 aminoasidi MSH yapısındadır. Bu nedenle ACTH’nın aşırı salgılanması pigmentasyona neden olur.

PROLAKTİN

• PROLAKTİN

• (=laktojenik h. = mamotropik h.= galaktopoetik h.)

• Kadın ve erkekte normal koşullarda plazmada bulunur.

• Plazma düzeyi sirkadiyen ritm gösterir.

Prolaktinin etkileri

• Gebelikte estrojen ve projesteron ile birlikte süt bezlerinin fiziksel gelişimini stimüle eder.

• Postpartum dönemde laktasyonun başlatılmasınını ve sürdürülmesini sağlar. (süt proteinleri ve laktoz sentezini artırarak).

• Laktasyonu stimüle ettiği düzeylerde FSH ve LH’nin sentez ve salgılanmasını azaltır.

• İmmünostimülan etkisi vardır.

Prolaktin salgılanması üzerine hipotalamusun asıl etkisi baskılayıcı yöndedir.

• Prolaktin salgılanması üzerine hipotalamusun asıl etkisi baskılayıcı yöndedir.

• Prolaktin salgısını baskılayan hipotalamik hormonlar:

• PIH=dopamin

• GNRH-ilişkili peptid (=GNRH associated peptid=GAP.)

Prolaktin salgısı; oksitosin, TSH, TRH, PRH ve uyku ile artırılır. Estrojen yavaş gelişen artırıcı bir etki oluşturur.

• Prolaktin salgısı; oksitosin, TSH, TRH, PRH ve uyku ile artırılır. Estrojen yavaş gelişen artırıcı bir etki oluşturur.

Hipofizin aralob hormonları:

• Hipofizin aralob hormonları:

• Proopiomelanokortin= POMC: Aralobda bulunan bu endojen önlobun kortikotrop hücrelerinde de vardır.

• Aralopta POMC’nın parçalanması

• POMC  α- MSH + CLIP+γ-LPH + β endorfin şeklinde olur.

• Bu reaksiyon nedeniyle aralopta

• CLIP=(=kordikotropin benzeri aralop peptidi),

• LPH=(=ipotropik hormon) ve endorfinler de bulunur.

Endorfinler: Morfin benzeri etki oluşturan endojen maddelerdir.

• Endorfinler: Morfin benzeri etki oluşturan endojen maddelerdir.

• Beyindeki opiat reseptörlerine bağlanıp aneljezi sedasyon, solunum depresyonu ve miyozis oluştururlar.

• β endorfin, strese yanıt olarak ACTH ile birlikte

• salgılanır

Hipofiz loblarında bulunan diğer hormonlar

• Hipofiz loblarında bulunan diğer hormonlar

• Gastrin, CCK, renin, anjiotensin-II, CGRP gibi hormonlar da hipofiz loblarında bulunabilen hormonlardır.