Hozirgi kunda o'qituvchi nutq texnikasi va notiqlik madaniyatini takomillashtirish muammolari

Darsda o‘z-o‘zini nazorat qilish. Pedagoguz-o‘zini nazorat qila olishi pedagogik qobiliyatning rivojlanishini tezlashtiradi, tajribali pedagog mahoratini namoѐn qiladi.
Darsdagi qilinishi kerak bo‘lgan va qilingan narsalarni taqqoslash:
O‘quvchilarning oldinga siljish darajasini (ko‘nikmada, rivojlanishda) tekshirib borish, uni oldingi natijalari bilan taqqoslash:
o‘quvchilarni darsdagi ishtiѐqini aniqlash.
Darsning sifatli tomonlari. Darsda qo‘yilgan masalalarni yechilishini baholashda o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini o‘zlashtirish darajasi namoѐn bo‘ladi. Agar natijalar o‘quvchilarning maksimal imkoniyatlari darajasida bo‘lsa, erishilgan masala yechilish sifati va samaradorligini ijobiy deb tan olinadi.
Darsning sifatli tomonlarini aniqlash pedagoguchun mahorat. Kollej mashg‘ulotni tahlil qilishda eng samarmli usul va metodlarni tanlash va qo‘llash shartidir. U darsda nimaga erishadi-yu, nimaga erishmaydi, muvaffaqiyatsizlikning sababi va uni bartaraf qilish yo‘llarini qo‘ra oladi, keinchalik yo‘llarini nimani rivojlantirib, nimani mustaxkamlash kerakligini aniqlaydi.
Darsning sifatini anglash uchun anhanaviy sxemani qo‘llash mumkin: so‘roq-tushuntirish-mustaxkamlash-uyga vazifa. Yana shuni aytish joiz-ki, zamonaviy darsning analizini «keng‖ va ―tor‖ o‘rinda bajarish va asosiy didaktik kategoriyalar va strukturali elementlar asosida o‘tkazish kerak.
Darsning tuzilishida har bir mavzuning muhimligi o‘quvchilarda yangi tushuncha va ko‘nikma va malakalarning shakllanishi muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Bularning hammasi darsning sifatini tashkil qiladi.
Yoshlarni o‘quvchi bo‘lgunga qadar ota-onasi, kollej o‘quvchilari, qarindosh-urug‘i, mahalla-kuy nazorat qilib oladi.O‘quvchi bo‘lganidan keyin bu nazorat susayib ketadi. Bu holatni o‘quvchining o‘zi anglab yetishi lozim, shundan keyin boshqaruv nazariyasining tamoyili, tushuncha va qoidalarini egallagan holda o‘zini-o‘zi tarbiyalashni boshlashi kerak.
Ta’lim-tarbiyaning boshqaruv nazariyasi. Jamiyat taraqqiѐtining har bir bosqichida qobiliyati va bilimlarga ega bo‘lgan kishilar tomonidan boshqarish ehtiѐji mavjud bo‘lgan. Tarixdan bizga mahlumki, davlatni ilmiy asosda boshqarish natijasida boshqaruv nazariyasi vujudga keldi. Boshqaruv nazariyasini takomillashtirishda hamma sohalar bilan bir qatorda tahlim tarbiya sohasini boshqarish muhimdir.