Bozor xaridi va mamlakatda hududlarni tartibga solishga zaruriyati. Ududiy qayta ishlashning mohiyati .
Faolrivojlanayotgan O’zbekiston korxonasining shartlari, zamonaviy qonunchilik talablari, yer va mulk munosabatlari sohasida investitsiya va qurilish ishlarini faol bo’lish jamiyatning fazoviy muhitini yaxshilashga qaratilayotgan shaxarsozlik faoliyatini kuchaytirishni oldidan belgilab qo’ydi.
Mamlakatdagi bozor o’zgaruvchilari zamonaviy jamiyatda shaharlarni tartibga solishga so’zlashning rolini sezilarli darajasida o’zgartirdi. Bugungi kunda u ma’muriy-hududiy o’zgarishlar va xususiy mulkka ega bo’lgan shaxsiy munosabatlardagi muammolarda joylashishni tashkil etishning o’ziga xos xususiyatlariga ega bo’lgan tizimlarning yangi ko’lamlariga duch keladi.
Yangi vazifalar mintaqaviy va mahalliy jamoalar doirasidagi hududiy tuzilmani har tomonlama tahlil qilish zarurati, shaharsozlik subʼektlarining hududiy joylashuviga iqtisodiy yondashuvni kengaytirish, loyihalash obʼektlariga aniq talablar doirasini kengaytirish zarurati bilan bogʼliq holda paydo boʼladi va yangi kasbiy vazifalar ortadi.
2004 yilda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining shaharsozlik kodeksi shaharsozlik faoliyatini hududlarni, shu jumladan shaharlarni va boshqa aholi punktlarini rivojlantirish bo‘yicha hududiy rejalashtirish, shaharsozlik rayonlashtirish, hududlarni rejalashtirish, arxitektura shaklida amalga oshiriladigan faoliyat sifatida tartibga soladi va qurilishni loyihalash, qurilish, kapital ta’mirlash, kapital qurilish obyektlarini rekonstruksiya qilish, binolarni ekspluatatsiya qilish, davlat hokimiyati organlari, mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan inshootlar
Hududiy rejaning maqsadlari va asosiy yo’nalishlari
Hududiy rejalashtirish deganda davlat hokimiyati organlari yoki mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlarining hududlarni, davlat va munitsipal ehtiyojlar uchun obyektlarning joylashishini rivojlantirish to‘g‘risidagi nizomlarni belgilash va tasdiqlashdagi faoliyati tushunilishi kerak.
Hududiy rejalashtirish – bu hal qilinayotgan vazifalarga qarab turli davrlar uchun hozirgi kun bilan bog‘liq bo‘lgan kelajak haqidagi tasavvur. Rejalashtirish qisqa muddatli, o‘rta muddatli va uzoq muddatli bo‘lishi mumkin. Shaharsozlikda, qoida tariqasida, biz 10 yoki undan ortiq yilga uzoq muddatli rejalashtirish haqida gapiramiz.
Hududiy rejalashtirish hududni jismoniy tartibga solishni rejalashtirish deb tushunilmasligi kerak. Gap uning fazoviy lokalizatsiyasini hisobga olgan holda ijtimoiy, iqtisodiy, shaharsozlik va boshqa tadbirlarning maxsus rejasi haqida bormoqda.
Hududiy rejalashtirish hududni jismoniy tartibga solishni rejalashtirish sifatida yemas, balki hududiy yaxlitlikni rejalashtirish va shaharga nisbatan – mahalliy ham jamiyat, uning atrof – muhit va uning faoliyatini rivojlantirishni rejalashtirish sifatida ko‘rib chiqilishi kerak.
Muxandislik infratuzilmasini rivojlantrish
Aholi punktlarining fazoviy rivojlanishini ta’minlash, yangi sanoat obyektlarini ishga tushirish va milliy loyiha va dasturlarni amalga oshirishning asosiy elementlari sifatida sifat jihatidan yangi suv ta’minoti va kanalizatsiya tizimlarini, elektr, issiqlik va gaz ta’minotini rivojlantirish uchun shart-sharoitlarni yaratish.
Uy-joy qurilishini rivojlantirish
kam qavatli binolardan foydalanish zarurligini hisobga olgan holda milliy loyihalar, fuqarolik muhandisligi sohasidagi boshqa mintaqaviy dasturlar va loyihalar doirasida uy-joy qurilishi obyektlarini joylashtirish bo‘yicha takliflarni amalga oshirish uchun shart-sharoitlarni yaratish.
