Husniddin Baxriddinovich Ro’ziyev

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-515-522 
Academic Research, Uzbekistan 518 www.ares.uz 
tillardan tarjimalar sonidan sezilarli darajada oshadi. Polsha, Chexiya va Slovakiya 
Germaniyaga va Fransiyaga qaraganda Rossiyaga yaqinroq, bundan tashqari, bu 
davlatlar Rossiyaning Varshava shartnomasi va O'zaro iqtisodiy yordam 
kengashidagi sobiq sheriklari, lekin rus tiliga nemis va fransuz tillaridan ko'ra ko'proq 
Polyak yoki Сhex tilidan tarjima qilinganligi aniq, Agar tillar bir hududda yonma-yon 
yashasa, ko'plab parallel matnlarning paydo bo'lishi muqarrar: rasmiy matnlar - 
hujjatlar, ko'rsatmalar va boshqalar, reklama matnlari, darsliklar, badiiy adabiyot 
tarjimalari va boshqalar. Bu "katta" tillar 5 milliy ozchiliklar tili sifatida (masalan, 
AQShda ispan, Rossiyada ukrain, Shvetsiyada fin, Finlyandiyada rus tili) yoki 
ikkinchi davlat tili (Finlyandiyada shved, Kanadada frantsuz) bo'lishi mumkin, yoki 
undan ko'p "kichik" tillar (masalan, Rossiyadagi komi tili yoki Shvetsiya yoki 
Finlyandiyadagi sami tili). Hududiy kesishgan taqdirda, "metropol" tilidan farq qilishi 
mumkin bo'lgan yangi madaniy muhitda ishlashga moslashtirilgan tilning maxsus 
mahalliy variant paydo bo'ladi (masalan, shvedcha fin yoki shvedcha fin). 
Parallel korpus, xuddi ikkita lingvistik madaniyatning kesishish nuqtasidir.PKM 
ikkita (ba'zan ikkidan ortiq) kichik korpusdan iborat – MTdagi matnlar (bundan keyin 
MT sub korpusi) va ularning bir yoki bir necha TT ga tarjimasi (bundan keyin TT 
subkorpus (lar) deb yuritiladi). MT –dagi matnlar, garchi ular birlamchi bo'lsa-da, 
MT ni hisobga olgan holda tanlanadi. Umuman olganda, MT sub korpusining 
tuzilishi MTga tarjimalarning mavjudligi yoki yo'qligi, shuningdek qanday matnlar 
tarjima qilinayotganligi bilan belgilanadi. 
Umuman olganda PKM ni tuzishda tadqiqotchi ixtiyorida quyidagi til resurslari 
bo'lishi mumkin: 
• maxsus matnlar; 
• ommaviy axborot vositalari matnlari; 
• ilmiy matnlar; 
• badiiy matnlar. 
Maxsus matnlar 
Hujjatlar. Bu shaxsiy hujjatlar (tug'ilganlik to'g'risidagi guvohnoma, nikoh 
to'g'risidagi guvohnoma, ta'lim to'g'risidagi hujjatlar); biznes xatlar, shartnomalar, 
tijorat takliflari, biznes-rejalar, litsenziyalar; xalqaro shartnomalar matnlari, 
diplomatic muzokaralar materiallari va boshqalar. Agar mamlakatda ikkita rasmiy til 
bo'lsa, masalan, Finlyandiyada fin va shved, Kanadada ingliz va frantsuz va shu kabi 
ko'plab parallel matnlar mavjud. Bu kabi parallel matnlarning mavjudligi, 
shuningdek, ikki mamlakat o'rtasida ishbilarmonlik, diplomatik va siyosiy 
aloqalarning mavjudligiga bog'liq. Yevropa Ittifoqi mamlakatlaridagi integratsion 

---