I bölmə t t t

‘Abbat’ > ‘Abbas’ və s.  

Əgər ad1 = ‘Qara ’ və ad2 = ‘Yusif’ olarsa, onda  

ad3 := ad1 + ad2 əməlìndən sonra ad3 = ‘Qara Yusìf’ qìymətì almış olar 

kì, burada ad1 < ad3 < ad2 sayılır. 

Sìmvolların kodu ord funksìyasıyla - ord(‘A’)=65, ord(‘B’)=66 kìmì, əks 

əməl  ìsə  chr  funksìyasıyla  chr(67)=’C’-kìmì  müəyyən  edìlìr.  Məs.  Latın 

hərflərìnìn kodlar sìyahısını ekrana çıxarmaq üçün ord funksìyasını aşaõıdakı 

formada tətbìq etmək olar: 

 

for v :=‘a’ to ‘z’ do 

   

writeln(v, ord(v):5); 

 

Ìndì  ìsə  sətìr  tìplì  ünsürlərlə  ìşləməyə  ìmkan  verən  -standart  funksìyaları 

və  dəyìşənlə  verìlən  sətìrlərlə  ìşləmə  ìmkanı    verən  -proseduraları  nəzərdən 

keçìrək. 

 

 

 

S

tandart funksìyalar. 

length() 

sətrìn sìmvol sayını verìr; 

copu(r, m, n) 

r –cì sətrìn m –cì dən başlayaraq n sìmvolunu verìr. 

concat(r1,r2,..,rn) 

r1,  ..  ,  rn  nömrəlì  sətìrlərì  bìr  sətìr  halında 

bìrləşdìrìr. 

pos(r1, r2) 

r1  sətrìnìn  r2  –yə  daxìl  olmaõa  başladıõı  sìmvolun 

nömrəsìnì verìr. 

Məs.  okean1=‘Sakit  okeanda  adalar  boldur’,  ad4  =‘Atlantik’  qìymətlì 

dəyìşən sətìrlərə bu funksìyaları aşaõıdakı formada tətbìq etsək: 

 

---

Verìlən funksìya 

Alınan cavab 

length(okean1) 

27; 

copu(okean1, 15,6) 

‘adalar’; 

concat(okean1, ‘,’ , ad4, 

‘okeanda az.’) 

‘Sakit  okeanda  adalar  boldur,  Atlantk  okeanda 

az.’; 

pos(‘bol’, okean1)

 

22; 

kìmì cavablar alınar. 

 

    

 

 

 

Proseduralar. 

insert(r1, 

, n) 

dəyìşənlə  verìlmìş  sətrə,  n  –cì  mövqedən 

başlayaraq r1 sətrì də daxìl edìlìr;. 

delete(, 

m, n) 

dəyìşənlə  verìlmìş  sətrìn  m  –cì  mövqedən 

başlayan n sìmvolu sìlìnìr. 

str(<ədəd>, 

) 

Ədədì sətìr tìplì ünsürə çevìrìr. 

val(r1, s1, s2) 

r1  sətrìnìn  ədədì  obrazını  s1  ədədì  dəyìşənì 

ìçərìsìnə  göndərìr.  Bu  mümkün  olarsa  s2  –

ədədì dəyìşənì, əks halda ìsə buna əngəl olan 

ìlk sìmvolun ədədì obrazı  0 –a çevrìlìr.  

 

dil, okean1 və ad4 dəyìşənlərìnə bu proseduraları tətbìq etmsək: 

 

Prosedura 

Cavab 

insert(‘vulkanìk ’,  okean1, 15) 

‘Sakit okeanda vulkanik adalar 

boldur’ 

delete(okean1, 1, 5) 

‘okeanda adalar boldur’ 

str(7.0, dil) 

‘7. 0’ 

val(‘2003’, dil, ad4) 

dil =2003, ad4 =0 

kìmì əməlìyyatlar aparmaq olar. 

Beləlìklə  -string tìpì üzərìndə həm bütöv sətìrlər halında  və həm də onları 

sìmvol massìvì kìmì qəbul edərək elementlərə ayırmaqla ìşləmək mümkündür.  

Bu  əməlìyyatları  ìsə  əsasən,  ekranla  dìaloq  rejìmìndə  aparmaq  münasìbdìr. 

Məs. Sual – cavab qurmaq üçün  

sual := ‘-Siz Paskal dilini bilirsinizmi?’; 

writeln(sual);