I. Булим. Бухгалтерия хисоби
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
schyoti –
axborotlarni buxgalteriya hisobida saqlashning asosiy vositasidir. Shuning uchun ham xo‘jalik ja rayonlari ta’sirida korxonalarning mablag‘lari, mablag‘lar manbaalari va majburiyatlari tarkibida ro’y beradigan o‘zgarishlarni resurslari harakatini va holatini qayd qilish, saqlash hamda hisobot davri davomida sodir bo‘lgan xo‘jalik muomalalarini iqtisodiy mazmunlariga ko‘ra bir tizimga solib turish vositasi vazifasini ham bajaradi. Shunga ko‘ra, buxgalteriya hisobi schyotlaridan korxonaning xo‘jalik faoliyatida sodir bo‘ladigan iqtisodiy ma’lumotlarni jamlash, saqlash, nazorat qilish va mazmuniga ko‘ra guruxlash maqsadida foydalaniladi. Schyotlar 23 tomonidan asoslangan bo‘lib, shu davr ichida harakatda. U shaklan o‘zgargan bo‘lishi mumkin, lekin mazmuni saqlanib qolgan. Ikki yoqlama yozuv faqat buxgalteriya hisobiga xos bo‘lib uning metodini elementi va tamoyili bo‘lib hisoblanadi. Ulug‘ nemis shoiri Gyote ikkilamchi buxgalteriyani insoniyat 24 ‘tarinkilik bilan hayotga kelgan deydi 25 . Ushbu fikrlarni mantiqiy davom e t g a n h o l d a ‘ldiruvchi ikki tomonlamalik tamoyiliga ega: ya’ni, ko‘payish va g ‘ ‘ 26 r bo’lgan xo’jalik hodisalari eng kamida ikki joyga, ikki marta, bir schyotning debetiga va boshqa bir schyotning kreditiga teng so’mmalarda qayd qilinishi kerak. SHuning uchun ham buxgalteriya hisobida har doim balans (tenglik) mavjud bo’ladi. Ikki yoqlama yozuvni o’rganishni i yoki kitobning ikki beti ko’rinishiga ega (14-chizma). Bu kitob “Bosh kitob” deyiladi. Kitobning yoki schyotning chap tomoni “Debet” o’ng tomoni esa “Kredit” deb ataladi. “Debet” va “Kredit” so‘zlari lotinchadan olingan bo‘lib, “Debet” so‘zi “qarzdor”, 23 О‘zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi tо‘g‘risida”gi qonuni (yangi tahriri). «Xalq sо‘zi» gazetasi 2016 yil 14 apreldagi 73 (6508)-soni. 24 Medvedev M. Y.Teoriya buxgalterskogo ucheta. Uchebnik.– M.: «Omega-L», 2007 37 b. 25 Medvedev M. Y.Teoriya buxgalterskogo ucheta. Uchebnik.– M.: «Omega-L», 2007 37 b. 26 . Галаган А. Основы бухгалтерского учета. Москва. Госпланиздат, 1939г 47 b. 81 “Kredit” so‘zi esa “ishonadi” degan ma’nolarni bildiradi. Bu so’zlarni Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|