MüZİk nediR

1.  Simetrik  genişleme:  Dizinin  durak  perdesi  üzerinde  bulunan  dörtlü  veya  beşli  tiz  durak 

olan 8. derecenin üzerine taşınır buna Türk müziğinde göçürme adını veririz.  

 

 

 

Aynı  şekilde  durak  perdesinin  üzerindeki  dörtlü  veya  beşli  bu  kez  durak  perdesinin  altına 

göçürülür. 

 

---

20 

 

 

 

 

2. Yeni dizi oluşturmak : Bu çeşit genişlemeler de güçlü üzerinde bulunan çeşni bir dizinin 

alt kısmı gibi düşünülerek bunun üzerine yeni bir çeşni eklenerek makamın güçlü perdesi 

üzerinde yeni bir dizi oluşturulur. 

 

 

 

 

 

 

 

SEYİR  :  Dizide  makam  meydana  getirecek  şekilde  gezinmeye  seyir  denir.  Üç  türlü  seyir 

vardır. 

 

1.Çıkıcı seyir : Durak perdesinden veya etrafındaki seslerden başlayarak tiz’e doğru çıkıcılık 

gösteren seyirlerdir. Örnek: Rast makamı. 

2. İnici seyir:  Tiz durak veya civarından başlayıp pest’e doğru inicilik  gösteren seyirlerdir. 

Örnek: Muhayyer makamı. 

3.  İnici  çıkıcı  seyir:  Güçlü  civarından  seyire  başlayan  seyirlerdir.  Örnek:  Basit  Suzinâk 

makamı.  

 

DONANIM  :  Her  makamın  bir  dizisi  ve  bu  dizideki  dörtlü  ve  beşlilerin  değişik  aralıkta 

olduğunu öğrendik. Bu farklılığın çeşitli değiştirme işaretleriyle elde edildiğini de biliyoruz. 

İşte her makam  dizisinde dörtlü ve beşlilerde oluşan değiştirme işaretleri  hemen anahtardan 

sonra yazılır. Buna donanım denir. 

 

Örnek : Uşşak makamının dizisinde si perdesinde koma bemolü vardır gördüğünüz gibi dizi 

içerisinde başka değiştirme işareti yoktur. 

---

21 

 

 

 

Öyleyse donanıma sadece koma bemolünü yazarız.