I togayev yuksak o'simliklar sistematikasidan amaliy mashg’ulotlar

Mavzuning maqsadi: Oiiaga mansub o'simliklarning 
anatomo-morfologik tuzilishini, 
ko'payishini, 
turlar 
sonini, tarqalishi va ekologiyasini, tizimda tutgan 
o'rnini, muhim vakillarining ilm iy (lotincha) nomlarini 
va ahamiyatini o'rganish.
96

---

Kerakli jihozlar: gerbariylar, o'sim liklar aniqlagi- 
chi, rasmlar, jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, 
mevalar, lupa, pintset, preproval nina va boshqalar.
Nazariy tushuncha: Bu oilaga kiruvchi o'sim ­
liklarning vakillari Yer yuzming deyarli hamma joyida 
uchraydi. Oilaning 1000 ga yaqin turkum va 25000 
turi ma'lum. Ularning ko'pchiligi o'tlar, ba'zan chala- 
buta, kamdan-kam hollarda daraxtsimonlari ham 
uchraydi. Barglari oddiy, poyaga asosan ketma-ket, 
ba'zan qarama-qarshi yoki halqqa bo'lib joylashgan. 
Barg yaprog'ining shakli har xil yon bargsiz. Gullari 
to'pgulli bo'lib, savatchada joylashgan. Savatcha sirti 
bir qator yoki bir necha qator bo'lib tuzilgan o'rama 
bargchalar bilan qoplangan. Savatcha yassi, bo'rtgan 
yoki botiq gul o'rni atrofida hosil bo'ladi. Gul o'rni silliq 
yoki pardasimon, qiltiqli ba'zan tukli bo'lishi mumkin. 
Savatchada hosil bo'lgan gullarning soni bittadan 
tortib, ba'zan bir nechtagacha boradi. Ular ikki jinsli, 
bir qismi ayrim jin sli yoki pushtsiz (changchi va 
urug'chilar rivojlanmagan) bo'ladi. Gulkosacha bargi 
reduktsiyalanib, oddiy yoki p a tsim o n tu k la rga , goh o 
q ilta n o q la rg a ayla n ga n . B u lar m e v a d a s a q la n ib
q o lib , k e y in c h a lik , u r u g 'la r n in g sh a m o l y o rd a m i- 
d a ta r q a lis h ig a x iz m a t q ila d ig a n p o p u k (u k p a ri) 
y o k i k o k illa r g a aylanadi. G u ltojib arglari h am ish a 
tu tash h o ld a bo'lib, to'g'ri yok i noto'g'ridir.
C h a n gch ila ri 5 ta, ch an g iplari erk in bo'lib, 
ch an g x a lta ch a la ri b irik k a n h o ld a n a y c h a h o s il 
q ila d i. U r u g 'c h is i 1-2 ta m evab argch ad an iborat. 
T u gu n ch a si ostki, bir uyali. M evasi pistacha.
O ila v a k illa ri g u lto jib a rgla rin in g tu zilish ig a qa- 
rab, 4 ta toifaga bo'linadi.