Ijtimoiy fanlar

2-Mavzu: Davlat ijtimoiy siyosatining mazmuni ahamiyati va asosiy yo’nalishlari
Reja:
Davlatning ijtimoiy siyosatining ahamiyati va vazifalari.
Davlat ijtimoiy siyosatining asosiy yo’nalishlari va maqsadi.
Davlat ijtimoiy siyosatini amalga oshirishning asosiy shakllari.

Mamlakatimizijtimoiysiyosatiningasosiymaqsadliyo’nalishlaridanbiri – aholiningyuksakturmushdarajasinita’minlashdaniborat. Shungako’ra, aholibandliginioshirish, xalqimizturmushdarajasinibosqichma-bosqichyuksaltirishyo’lidasezilarliqadamlarqo’yilganligiPrezidentimizningqatorma’ruzalaridamuhimjihatlardanbirisifatidabelgilabberildi
Aholiningturmushdarajasiuninghayotkechirishiuchunzarurbo’lganmoddiyvama’naviyne’matlarbilanta’minlanishihamdakishilarehtiyojiningbune’matlarbilanqondirilishidarajasiorqalinamoyonbo’ladi. Shubilanbirga, aholiturmushdarajasiningBMTtomonidantavsiyaetilganko’rsatkichlaritizimio’zichigaquyidagiguruhlarnioladi: tug’ilishvao’lishdarajasihamdaboshqademografikko’rsatkichlar; hayotkechirishningsanitar-gigienajihatidansharoitlari; oziq-ovqattovarlariniiste’molqilishdarajasi; turarjoysharoitlari; ma’lumotvamadaniyat; mehnatqilishvabandliksharoitlari; aholiningdaromadlarivaxarajatlari; hayotkechirishqiymativaiste’molnarxlari; transportvositalari; damolishnitashkiletish; ijtimoiyta’minot.
Istiqlolyillaridaaholiniijtimoiyhimoyalashniyanadakuchaytirish, pensiyata’minotisifatinioshirishbo’yichabosqichma-bosqichislohotlarolibborilmoqda. Natijada o’tgan qisqa davr ichida respublikamizda aholini ijtimoiy muhofaza qilish va kafolatlashning kuchli va ta’sirchan mexanizmi yaratildi. Prezidentimizning 2009 yil 30 dekabrdagi “Fuqarolarning Pensiya ta’minoti tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida” gi Farmoni, aytish mumkinki, pensiya ta’minoti tashkiliy tizimini yanada takomillashtirish imkonini berdi. Gap shundaki, mazkur xujjatda Pensiya fondi tomonidan pensiya va ijtimoiy nafaqalarni o’z vaqtida, to’liq miqdorda moliyalashtirish, to’lovlar ustidan monitoringni yuritish, pensiya ta’minotiga yo’naltiriladigan mablag’larning maqsadliligi va nazoratini kuchaytirish borasida bir qator vazifalar belgilab berildi. Albatta ushbu vazifalarni amalga oshirishda va umuman Pensiya fondi faoliyatini samarali tashkil etishda ma’lum bir moliyaviy resurslar bazasi talab etiladi.
“2013 yildaxalqimizningrealdaromadlari 16 foizgaoshdi, o’rtachaoylikishhaqi, pensiya, ijtimoiynafaqavastipendiyalar 20,8 foizgako’paydi. HozirgivaqtdaO’zbekistondapensiyalarningo’rtachamiqdorio’rtachaishhaqiganisbatan 37,5 foiznitashkiletmoqda. Bu ko’rsatkich Rossiyada 25,7 foizdan, Markaziy Osiyo mamlakatlarida esa 23-28 foizdan iboratdir. Joriy 2014 yilda mamlakatimizda bu ko’rsatkichni 41 foizga etkazish ko’zda tutilmoqda.”-deydi Prezidentimiz I.A. Karimov o’zlarining ma’ruzalarida¹⁷. Shubhasizki davlatimizning rivojlanishi bevosita mamlakat aholisining yashash sharoitining yaxshilanishi bilan chambarchas bog’liqdir. Bu yo’nalishda bugungi kunda hukumatimiz tomonidan qator qonunlar, qarorlar, farmonlar, nizomlar va boshqa me’yoriy xujjatlar ishlab chiqilganki, ularning barchasida mamlakatimiz aholisining ijtimoiy qo’llab quvvatlanishi asos bo’ladi.
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning yanada chuqurlashuvi, aholini manzilli ijtimoiy himoya qilishning kuchayishi pensiya tizimini moliyalashtirish amaliyotini takomillashtirishni taqozo etmoqda hamda Pensiya fondi mablag’larini shakllantirish va ulardan samarali foydalanish masalalari bugungi kundagi dolzarb masalalardan biri bo’lib kelmoqda.
Bugungikunda, ya’niiqtisodiyotdabarqaroriqtisodiyo’sishsur’atlarigaerishilgan, mamlakatdaijtimoiybarqarorlikta’minlangan, aholipuldaromadlariningbarqaroro’sishsur’atlarigaerishilganbugungidavrdahamijtimoiysiyosatmasalalario’zdolzarbliginiyo’qotganiyo’q. Respublikamizdaamalgaoshirilayotganiqtisodiy-ijtimoiyislohotlar - shunchakimaqsademas, uinsonuchun, uninghayotifarovonbo’lishi, manfaatlarivaehtiyojlariro’yobgachiqishigasharoityaratishuchunamalgaoshiriladi. Bozorharqanchao’z-o’ziniboshqarishimkoniyatigaegabo’lmasin, anashug’oyatmurakkabmuammolarnihalqilishgaqodiremas, buninguchunkuchliijtimoiysiyosatzarurbo’ladi.¹⁸
Kengma’nodaijtimoiysiyosatdegandajamiyatdagiharbirshaxshayotivafaoliyatiuchununingrivojlanishigayordamberadiganvaijodiyimkoniyatlariningto’liqnamoyonqilishinirag’batlantiradiganzarurshart-sharoitlarniyaratishvasaqlabturishgaqaratilganbarchachora-tadbirlartushuniladi.
Bugungikundarespublikadaijtimoiysiyosatningquyidagiyo’nalishlaribo’yichaisholibborilmoqda: