Ijtimoiy pedagogika” fanidan “ Turli oliy oquv yurtlari talabalari ortasida kelajak kasbiga qadriyat semantik munosabat “ mavzusida kurs ishi bajardi

O’qitish va kasb tanlash motivatsiyasi.
Kasb tanlash ijtimoiy foydali mehnatga o’z hisasini qo’shish zarurligini anglash natijasida kasbga yo’nalish.
Proforientatsiya - yoshlarni hohish istaklari qiziqishlari qobiliyatlariga qarab xalq xo’jaligi mutaxassislarga bo’lgan ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda psixologik-pedagogik va tibbiy kasbga yo’naltirish.
Psixolog Ye.A.Klimov tomonidan o’spirinlarda kasb tanlash jarayonida uchraydigan xatoliklarni quyidagilar deb ajratib ko’rsatadilar:
-biror bir kasbning nufuzli ekanligiga bahs borishdagi dogmalarga asoslanish
-kasbga uzoq va noaniq tasavvurga binoan baho berish
-biror kasb egasi bo’lmish kishiga nisbatan ijobiy yoki salbiy munosabatda bo’lishni tegishli kasbga ko’chirish
-kasbning oddiy kundalik tomonini nazar pisand qilmasdan uning tashqi tomoniga sirtiga mahliyo bo’lish
-o’rtoqlarining ta’siri ostida kompaniya uchun kasb tanlash va boshqalar.
Kasb tanlashga ta’sir etuvchi asosiy omilar quyidagilardan iborat.

• 
  ta’lim tarbiya tizimida kasbga yo’llash faoliyatining mazmuni va metodikalari majmuasi mukammal ravishda mujassamlashganligi.
  
• 
  O’quvchilarni kasb tanlashga o’rgatishda o’qituvchilar jamoasi faoliyati hamkorligi va samaradorligi.
  
• 
  Sinf rahbarining ota-onalar bilan hamkorligi ongli kasb tanlash negizi ekanligi.
  
• 
  Kasb tanlashda yoshlar tashkilotining ishtiroki.
  
• 
  Sinfdan va maktabdan tashqari olib boriladigan ishlar mazmunida kasb tanlashning alohida ajratib ko’rsatilishi.
  
• 
  Maktablarda ishlab chiqarish kombinatlarida ommaviy va keng ko’lamda yo’lga qo’yilishi .
  
• 
  Maxsus muassasalar faoliyati.
  
• 
  Kasbga oid ko’rgazmalar sayohatlar uyushtirilishi.
  
• 
  Ijodkor nufuzli mahoratli kishilar bilan uchrashuvlar o’tkazilishi.
  
• 
  Kasb tanlashda mahalliy matbuot radio va televideniyaning ishtiroki.
  
• 
  V.A.Krutetskiy o’spirinlarda uchrash mumkin bo’lgan motivlardan quyidagilarni alohida ta’kidlab o’tadi:
  
• 
  -biror o’quv faniga nisbatan o’spirinning qiziqishi.
  
• 
  -vatanga foyda keltirish istagi
  
• 
  -shaxsiy qobiliyatini ro’kach qilib ko’rsatish
  
• 
  -oilaviy an’analariga rioya qilishi
  
• 
  -do’stlari va o’rtoqlaridan o’rnak olganligi
  
• 
  -ish joyining va o’quv yurtining uyga yaqinligi
  
• 
  - moddiy ta’minlanganlik
  
• 
  - o’quv yurti ko’rinishining chiroyliligi yoki unga joylashishining osonligi singari motivlardir.
  
• 
  V.SHubkin qiziqarli ma’lumotlarni keltirb o’tadi ma’lum bo’lishicha maktabni bitirib chiqayotgan yoshlar fizik radiomutaxassis matematik uchuvchi geolog vrach adabiyot va san’at xodimi kasblarini juda yuqori baholar ekanlar.
  
• 
  A.V.Darinskiy yoshlarni oliy ma’lumot olishning ijobiy tomonlari bilan birga salbiy tomonlari ham mavjudligini ko’rsatib o’tadilar.
  
• 
  -ilk o’spirin o’zlari tanlagan oliy o’quv yurtga kirish uchun imtihon topshiradigan 3-4 ta fanni chuqur o’rganshni mo’ljallaydilar xolos. Boshqa fanlarni o’rganishga vaqt sarflash oqilona va samarali ish deb hisoblanmaydi uch baho olinsa bo’lgani.
  
• 
  -tanlagan fanlarini o’rganish ham to’g’ri ko’rsatib o’tilganidek oliy o’quv yurtiga kirish imtihonlari topshirish talablariga mos keladigan pragmatik xarakterga ega bo’ladi.