Nazar. pay. bo‘l.ga tarixiy asos ishchilar sinfining paydo bo‘lishi va Yevropada ishchilar harakatining ommaviy tus olishi (XIX asr 2-yarmi)
Ommaviy hodisalarni o’r. natijasida Gabriel Tardning «Taqlid qilish qonunlari» 1890-y. G.Tard Fransiyadagi ommaviy hodisalarda ishtirok etayotganlarning xulq-atvorlarini taqlid qilish orqali tushuntiradi. Bu harakatlar irratsional (ya’ni aqlning ishtirokisiz) tabiatga ega bo‘lib, har bir individ ommaga qo‘shilgan zahoti unga taqlid qilishga tayyorlik instinkti ustun bo‘lib qoladi.
S.Sigelining «Ommaning jinoyatlari» (1895 y)
G.Lebonning «Omma psixologiyasi»
A.k./: shaxs va jamiyat ziddiyatlarida ayrim shaxs foydasiga hal qilishgani; Ommadan liderlarning qanday chiqishi va ommani bazan tashqaridan hech kimni tan olmasligini
G.Lebon shaxsning omma holatidagi belgilari quyidagilar: (Ortegi Gasset va Ernesto Grassilar ham ko‘rsatib bergandilar)
Shaxsiy sifatlarning yo‘qolishi.
Hissiyotlarga o‘ta beriluvchanlik.
Aqliy sifatlarning yo‘qolishi.
Shaxsiy mas’uliyatning yo‘qolishi.
Ijtimoiy xulq-atvor instinktlari nazariyasi
Nazar. XX asrning boshida Angliyada shakllandi. asoschisi ing. psixologi Uilyam Makdugall.
"Ijtimoiy psixologiyaga kirish" kitobida inson xulq-atvorlarining motivi yoki uni harakatga keltiruvchi kuch instinktlardir degan edi. (Keyinchalik u instinkt tushun. b/n birga layoqat, intilish iboralarini ham ishlata boshladi)
E.Ross ("Ijtimoiy psixologiya”)
Dj.Bolduin ("Ijtimoiy psixologiya bo‘yicha tadqiqotlar") (Irsiyatni 2 turga: Tabiiy va ijtimoiy irsiyatga
Nazar.ga ko’ra: barcha ongli harakatlarning boshi — ongsizlikdir, ya’ni instinktlar b/b, ular asosan hissiyotlarda namoyon bo‘ladi.