“Ijtimoiy psixologiyaning vazifalarini bevosita jamiyat belgilaydi”

Omma psixologiyasi nazariyasi

• Nazar. pay. bo‘l.ga tarixiy asos ishchilar sinfining paydo bo‘lishi va Yevropada ishchilar harakatining ommaviy tus olishi (XIX asr 2-yarmi)
• Ommaviy hodisalarni o’r. natijasida Gabriel Tardning «Taqlid qilish qonunlari» 1890-y. G.Tard Fransiyadagi ommaviy hodisalarda ishtirok etayotganlarning xulq-atvorlarini taqlid qilish orqali tushuntiradi. Bu harakatlar irratsional (ya’ni aqlning ishtirokisiz) tabiatga ega bo‘lib, har bir individ ommaga qo‘shilgan zahoti unga taqlid qilishga tayyorlik instinkti ustun bo‘lib qoladi.
• S.Sigelining «Ommaning jinoyatlari» (1895 y)
• G.Lebonning «Omma psixologiyasi»
• A.k./: shaxs va jamiyat ziddiyatlarida ayrim shaxs foydasiga hal qilishgani; Ommadan liderlarning qanday chiqishi va ommani bazan tashqaridan hech kimni tan olmasligini

G.Lebon shaxsning omma holatidagi belgilari quyidagilar: (Ortegi Gasset va Ernesto Grassilar ham ko‘rsatib bergandilar)

Shaxsiy sifatlarning yo‘qolishi.
Hissiyotlarga o‘ta beriluvchanlik.
Aqliy sifatlarning yo‘qolishi.
Shaxsiy mas’uliyatning yo‘qolishi.

Ijtimoiy xulq-atvor instinktlari nazariyasi

• Nazar. XX asrning boshida Angliyada shakllandi. asoschisi ing. psixologi Uilyam Makdugall.
• "Ijtimoiy psixologiyaga kirish" kitobida inson xulq-atvorlarining motivi yoki uni harakatga keltiruvchi kuch instinktlardir degan edi. (Keyinchalik u instinkt tushun. b/n birga layoqat, intilish iboralarini ham ishlata boshladi)
• E.Ross ("Ijtimoiy psixologiya”)
• Dj.Bolduin ("Ijtimoiy psixologiya bo‘yicha tadqiqotlar") (Irsiyatni 2 turga: Tabiiy va ijtimoiy irsiyatga
• Nazar.ga ko’ra: barcha ongli harakatlarning boshi — ongsizlikdir, ya’ni instinktlar b/b, ular asosan hissiyotlarda namoyon bo‘ladi.